Perfectionisme heeft voor veel mensen toch vooral een positieve bijklank. Perfectionisten, dat zijn toch die mensen die altijd fantastische resultaten leveren? Die mensen die uren door kunnen werken en toch nog aandacht kunnen besteden aan de laatste kleine details? Tot op zekere hoogte klopt dat, maar perfectionisme is zeker niet alleen een voordeel.
Sterker nog: in onze huidige, resultaatgerichte maatschappij kan het een heel gevaarlijke valkuil vormen. Waarom is het een probleem als je te perfectionistisch bent? En misschien nog wel belangrijker, wat doe je eraan? We praten je in de blog van vandaag helemaal bij over alle ins en outs van perfectionisme!
Te perfectionistisch
Zoals we al noemden, wordt perfectionisme doorgaans geassocieerd met succes. Waarom is te perfectionistisch zijn uiteindelijk dan toch een nadeel? Heel simpel: omdat je jezelf bij dat eeuwige streven naar het allerbeste makkelijk totaal voorbij kunt lopen. Altijd de beste resultaten afleveren kan ook betekenen dat je slaaptekorten en burn-outs oploopt terwijl je bezig bent.
Niet kunnen stoppen voor je klaar bent levert voor veel perfectionisten ongelofelijke frustratie op. En als er eens iets niet goed gaat? Voor de perfectionist levert dat angstaanvallen en dagenlang gepieker op, hoe klein het probleem ook is. Dat succes komt, met andere woorden, duidelijk met een keerzijde.
Perfectionisme kenmerken
Hoe weet je nou of jij zelf te perfectionistisch bent? De meeste mensen zijn daar diep van binnen allang van op de hoogte. Twijfel je nog, dan zijn de volgende zeven kenmerken misschien behulpzaam!
1. Je maakt je altijd druk om wat anderen denken
Perfectionisten willen altijd alles goed doen, maar ze willen ook vooral dat de rest van de wereld ziet hoe goed ze het doen! Ze willen altijd aardig gevonden worden, altijd de allerhoogste cijfers halen en de hardste werker en de leukste collega zijn. Falen in het bijzijn van anderen – al is het maar een klein beetje! – is geen optie.
2. Jouw resultaten zijn alles of niets
Als een perfectionist van plan is om gezond te eten, dan moet ook alles gezond zijn. Als er zelfs maar een chocoladekoekje doorheen glipt, is tevredenheid niet meer mogelijk. Al die salades, groenterijke diners en gezonde havermoutsmoothies zijn onmiddellijk niets meer waard! Kortom, voor een perfectionist is het resultaat het enige dat telt. Gewoon je best doen? Dat is nooit goed genoeg.
3. Je schuift taken lang voor je uit
Hoe paradoxaal het ook lijkt, perfectionisten zijn vaak enorme uitstellers. Ze zijn zo bang om te falen dat ze iets maar liever zo lang mogelijk helemaal niet doen. Natuurlijk lost dat het probleem allesbehalve op. Uiteindelijk staat die deadline er toch, en het werk afraffelen is maar zelden de juiste manier om het resultaat te verbeteren…
4. Je doet overal lang over
Even een kort mailtje schrijven? Daar ben je zo een kwartier mee kwijt. De aanhef moet perfect zijn, en de afsluiting ook, en kun je daar nu wel of geen uitroepteken zetten? Zo gaat het bij de perfectionist altijd. Zelfs de sufste kleine klusjes kunnen uren in beslag nemen!
5. Je kunt slecht tegen kritiek
Als een perfectionist te horen krijgt dat iets beter kan, is dat een trap tegen het zere been. Natuurlijk zal hij of zij altijd proberen zijn kattige reactie op een andere manier goed te praten. Het is ook gewoon irritant als iemand je iets vertelt dat je zelf allang weet, nietwaar? Die ander is duidelijk overdreven kritisch, ook. De perfectionist zal maar moeilijk toegeven dat kritiek gewoon een moeilijk puntje is.
6. Je bent stiekem blij als anderen falen
Perfectionisten willen graag de beste zijn. Dat betekent dat ze niet alleen blij zijn met hun eigen triomfen, maar ook met het falen van anderen. Natuurlijk hoeft dit niet altijd zo extreem te zijn; perfectionisten zijn geen ongevoelige onmensen. Maar een kleine steek van triomf als een ander nét een lager cijfer heeft dan jij? Dat is een bekend verschijnsel.
7. Je herinnert je ieder klein foutje
Weet je die ene keer nog dat je in de sportschool compleet de mist in ging met een oefening? Die keer dat je tijdens een presentatie een domme verspreking maakte? Die keer dat je – achteraf heel onnodig – veel te veel koekjes at op visite? Perfectionisten kunnen dagenlang, of zelfs jarenlang, met kleine dingen in hun maag zitten.
Perfectionisme loslaten
Dat perfectionisme geen gouden eigenschap is, zal wel duidelijk zijn. Maar wat doe je nu als je er echt last van krijgt? Het belangrijkste is dat je ophoudt in dat zwart-witte ‘alles of niets’-kader te denken. Iets dat niet het gewenste resultaat is, is niet per definitie een fout. Het is gewoon een iets andere uitkomst, waar je waarschijnlijk ook wel weer mee vooruit kunt.
Realiseer je dat het uiteindelijk maar weinig mensen iets kan schelen hoe perfectionistisch jij bent. Je vrienden gaan er heus niet lachend vandoor als je eens iets doms doet. Sterker nog: je best doen wordt vaak meer gewaardeerd dan obsessief gestress om de laatste details.
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Ik ben een perfectionist en het zit me alleen maar in de weg. Sterker nog ik heb gezondheidsproblemen omdat ik het mijzelf altijd zo moeilijk maak. Maar hoe kom je ervan af?
Groetjes Fen
Hi Fen,
Het is sowieso goed dat je je er bewust van bent en dat je eraan wilt werken. Dat is een heel belangrijke eerste stap.
Voor sommige mensen helpt het om regelmatig bewust iets te laten liggen, om jezelf zo te 'trainen' in het gevoel van iets imperfect en onafgemaakt laten. Als je vaker dingen op 80% in plaats van 100% doet, zul je merken dat daar eigenlijk niets vreselijk mis door loopt. Dat besef kan helpen om de druk een beetje van je eigen schouders te halen :-)
Bij punt 1 staat dat falen, al is het maar een klein beetje, in het bijzijn van anderen, geen optie is. ik las het en dacht, "" Dit heb ik precies zo wanneer ik alleen ben".
Hoe verklaar je dat dan vraag ik me af.
Hoi Liza,
Dank voor je reactie.
Ik snap je vraag alleen niet zo goed?
Wat heb je precies zo als je alleen bent?
Hoor het graag!
Groetjes,
Mark