Wanneer superfoods ongezond worden!

Superfoods zijn inmiddels niet meer weg te denken uit het Westerse voedingslandschap. Voor ieder mineraal bestaat wel weer een volgend weldadig poedertje, voor iedere vitamine een andere exotische bes. Vaak worden de voordelen schromelijk overdreven, maar gelukkig kunnen ze dan nog steeds weinig kwaad.

Dat is echter niet altijd het geval. Er zijn wel degelijk omstandigheden waarin superfoods ongezond worden, zeker als je er veel van eet! We leggen in de blog van vandaag uit waarom ieder wondermiddel zo zijn nadelen kan hebben.

Wat zijn superfoods?

De term superfood wordt veel gebruikt, maar er bestaat geen duidelijk definitie voor. Meestal wordt er iets gezegd over een relatief hoge concentraties van bepaalde voedingsmiddelen, zoals vitamines, mineralen of antioxidanten. Dat is echter een behoorlijk flexibele grens, want wat is een hoge concentratie?

Het gevolg is dat iedereen zijn producten zonder problemen superfoods mag noemen. Dat geldt dus ook voor producten waarvan de gezondheidsclaims flink overdreven worden. En zelfs voor producten die naast hun gezonde eigenschappen óók ongezonde eigenschappen hebben.

Wanneer zijn superfoods ongezond?

Er zijn verschillende situaties waarin superfoods ongezond uit kunnen pakken. We zetten hieronder de vier belangrijkste problemen onder elkaar.

Te veel van het goede

Natuurlijk is het mooi als een product veel van een bepaalde stof bevat. Veel mensen zien het label ‘superfood’ echter als een reden om er zo veel mogelijk van te eten. En dát is dan weer niet zo’n goed idee. Er zijn namelijk genoeg stoffen waarvan een overdosis net zo ongezond is als een tekort. Een paar voorbeelden:

• Paranoten bevatten veel selenium en worden daarom vaak als superfood gezien. Helaas kan te veel selenium juist tot problemen met het geheugen en de spijsvertering en het verlies van haar en nagels leiden. En dat risico loop je al wanneer je structureel vier tof vijf grote paranoten per dag eet!
• Maca poeder wordt vaak gepromoot als een superfood waar je meer energie van krijgt. Wetenschappelijke studies suggereren dat het inderdaad zo’n werking kan hebben – maar een overdosis zorgt al gauw voor slapeloosheid, angstgevoelens en neerslachtigheid (1).
• Zeewier wordt steeds populairder als superfood, ook zonder sushi erbij. Het gevaar van veel zeewiersalades en zeewierpoeders is echter dat je hier te veel jodium mee binnen kunt krijgen. Dat zorgt ervoor dat het functioneren van de schildklier verstoord kan raken.

Ongewenste bijwerkingen

Dan zijn er superfoods die in bepaalde situaties vervelende bijwerkingen kunnen creëren. Soms komt dat doordat mensen er allergisch voor blijken te zijn, soms door bijvoorbeeld een wisselwerking met bepaalde medicijnen. Een paar voorbeelden:

• Chiazaad bevat veel mineralen, antioxidanten en gezonde omega 3-vetten. Daarnaast kan dit zaadje echter een licht bloedverdunnende werking hebben. Gebruik je al bloedverdunners of antistollingsmiddelen, dan kan dat gevaarlijk worden. Het gebruik van chiazaad kan dan de kans op bloedingen verhogen en de wondgenezing vertragen.
• Gojibessen staan vooral bekend om hun vitaminegehalte (hoewel dat vaak ook flink overdreven wordt). Sommige mensen blijken echter gevoelig voor dit besje – en dan kan het tot overgeven en diarree leiden. Heb je al een bestaande voedingsallergie, dan is de kans behoorlijk groot dat ook gojibessen verkeerd aankomen.
• Chlorella is een alg die onder andere gegeten wordt om de hoeveelheid chlorofyl die hij bevat. Je kunt er bij veelvuldig gebruik echter snel een allergie voor ontwikkelen. Daarnaast wordt er wel gezegd dat je beter geen chlorella kunt gebruiken als je zwanger bent of astma hebt.

Ongezonde stoffen in superfoods

En dan zijn er nog de superfoods met ingrediënten die voor íédereen ongezond zijn. Soms komt dat door onzorgvuldige productie, soms gewoon omdat het product helemaal niet zo gezond is. Een paar voorbeelden zijn bijvoorbeeld:

• Abrikozenpitten waren korte tijd een hype. Inmiddels zijn ze uit de winkels gehaald omdat ze stoffen bevatten die in je lichaam in cyanide omgezet worden. Dat is gewoon giftig. Af en toe per ongeluk een pit doorslikken kan geen kwaad, maar in grote hoeveelheden eten wel. Hetzelfde geldt overigens voor kersenpitten, pruimenpitten en soortgelijke producten.
• Superfruit-sappen van bijvoorbeeld gojibessen, acaibessen en cranberry’s liggen steeds meer in de winkels. Dit soort producten klínken als een makkelijke gezonde optie. In werkelijkheid krijg je er vooral veel suiker mee binnen, en zijn die supernutriënten grotendeels verdwenen. Je kunt beter gewoon 2 stuks fruit per dag eten, een stuk gezonder.
• Vette vis is in normale hoeveelheden – één à twee keer per week – heel gezond. Helaas bevatten vooral roofvissen door vervuild water ook redelijk wat zware metalen. Als je elke dag vette vis eet, wordt het dus wel ongezond!

Eenzijdig eetpatroon

Ten slotte creëren superfoods het gevaar van een eenzijdig eetpatroon. Sommige mensen eten zo veel gekke zaadjes en vruchten dat de basis er een beetje bij inschiet. En dan zit je opeens met een tekort aan heel normale vitamines en mineralen, dat je gewoon op had kunnen lossen door af en toe een paar boterhammen te eten.

Om te voorkomen dat superfoods ongezond worden, moet je onthouden dat geen enkel product in zijn eentje een ongezond eetpatroon ongedaan kan houden. Variatie, voldoende groente en fruit en weinig ongezonde toevoegingen zijn je eerste prioriteit. Als je dát op orde hebt, zijn de superfoods doorgaans al niet meer nodig!

Wil je ze toch gebruiken, doe dat dan met mate – en met oog voor de mogelijke risico’s bij overmatig gebruik.