Kant-en-klare vleesvervangers: hoe gezond zijn ze?

We moeten gemiddeld meer plantaardig gaan eten, zegt bijvoorbeeld de Gezondheidsraad. De reden is duidelijk: plantaardig voedsel bevat bijvoorbeeld meer vezels, meer fytonutriënten en minder verzadigd vet. Af en toe een biefstukje minder kan dus geen kwaad!

Maar wat eet je dan wel? Veel mensen kiezen voor kant-en-klare vleesvervangers als ze een dagje zonder vlees doen. Maar hoe gezond is dat precies, en waar moet je bij die keuze op letten? We bespreken het in dit artikel!

Wat zijn vleesvervangers?

Om te beginnen even de basis: wat verstaan we precies onder vleesvervangers? Die vraag lijkt simpel genoeg; de meeste supermarkten hebben immers een heel schap aan deze categorie gewijd. Toch zit het iets ingewikkelder in elkaar dan de meeste mensen denken.

Officieel zijn vleesvervangers namelijk alleen de producten die ook echt een goede vervanging voor vlees kunnen vormen. Dat betekent dat ze de stoffen moeten bevatten die we meestal uit vlees halen. De belangrijkste daarvan zijn eiwitten, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12. En die vind je niet in alle kant-en-klare vleesvervangers!

Vooral producten op basis van groente bevatten niet altijd de nutriënten die je van en vleesvervanger zou verwachten. Denk bijvoorbeeld aan groenteballetjes of champignonburgers. Het is dus altijd nuttig om hiervoor even het etiket te checken.

Gezonde kant-en-klare vleesvervangers

Wat wil je dan op dat etiket terugvinden? In ieder geval moeten de volgende stoffen in kant-en-klare vleesvervangers zitten:

• Eiwit: minstens 10 g per 100 g
• IJzer: minstens 0,8 mg per 100 g
• Vitamine B1: 0,06 mg per 100 g
• Vitamine B12: 0,25 mcg per 100 g

Daarnaast zijn er een paar stoffen die je liever niet te veel in je vleesvervangers hebt zitten. Let met name op de volgende punten:

• Verzadigd vet: max. 2,5 g per 100 g
• Zout: max. 1,1 g per 100 g
• Suiker: geen toegevoegde suikers

Vleesvervangers zijn bewerkt

Dat laatste lijstje geeft meteen aan wat het voornaamste probleem is met kant-en-klare vleesvervangers. Het blijven vaak toch stevig bewerkte producten, met alle gevolgen van dien. Ze bevatten vaak vooral veel te veel zout – tot wel 2 gram, een derde van je dagelijkse inname! Maar ook andere onnodige ingrediënten komen vaak in de lijst terug.

Voor een gezond dieet wordt juist aangeraden om zo min mogelijk bewerkte producten te eten. Zo krijg je zo veel mogelijk nuttige voedingsstoffen binnen, en zo min mogelijk stoffen die juist schadelijk kunnen zijn. Vanuit dat oogpunt zijn kant-en-klare vleesvervangers niet de ideale keuze!

‘Natuurlijke’ vleesvervangers

Wat is dan het alternatief? Je kunt in je dieet een heel eind komen met minder bewerkte eiwitbronnen in plaats van vlees. Denk aan peulvruchten, volkoren granen, noten en sojaproducten als tofu en tempeh. Die bevatten allemaal behoorlijk wat mineralen en B-vitamines.

Wel moet je er rekening mee houden dat hier geen vitamine B12 in zit. Dat zit alleen in dierlijke producten, en aan kant-en-klare vleesvervangers wordt het kunstmatig toegevoegd. Eet je nog steeds ook regelmatig vlees, dan hoef je je over een tekort geen zorgen te maken. Als vegetariër haal je B12 bijvoorbeeld uit zuivel en eieren; als veganist kun je een supplement kiezen.

Dus: kant-en-klare vleesvervangers eten?

Kortom: zijn kant-en-klare vleesvervangers gezond of niet? Aangenomen dat je voor kwalitatieve producten kiest hebben ze zeker hun voordelen. Zo zijn ze een toegankelijke keuze voor mensen die niet aan vegetarisch eten gewend zijn en af en toe zonder vlees willen eten, bijvoorbeeld omdat het beter is voor het milieu.

Anderzijds is het misschien niet zo’n gezonde keuze voor iedere dag. Ga je voor een volledig vegetarisch dieet, dan is het beter om niet volledig van dit soort vleesvervangers afhankelijk te zijn. In dat geval kun je beter afwisselen met de andere genoemde opties!