13 weetjes over eten die iedereen zou moeten weten!

Eigenlijk is het bizar dat we op school geen les krijgen over gezond eten. Je voeding is immers een waanzinnig belangrijke factor wanneer het op je geluk, gezondheid en latere levensverloop aankomt! Toch wordt het vaak aan ouders en ‘gezond verstand’ overgelaten om de basis van gezond eten door te krijgen.

Wat dat op heeft geleverd, moge duidelijk zijn. De ene bizarre dieethype is nog niet uit het land verdwenen of de volgende invloedrijke fabel komt alweer binnen zetten. Hoog tijd voor wat essentiële feiten over eten, met andere woorden! We zetten hieronder 13 belangrijke weetjes over eten onder elkaar.

Weetjes over eten

1. Vertrouw verpakkingen niet

Mensen kopen eten sneller als het gezond is – of gezond lijkt. Producenten doen daarom hun uiterste best om hun verpakkingen zo ‘gezond’ mogelijk te maken. Veel plaatjes van fruit en volkoren granen, ook al zit er twee procent fruit in.

Kreten als ‘natuurlijk gezoet!’ die geen enkele inhoudelijke waarde hebben – vruchtensuiker is ook ‘natuurlijk’. Of, een klassieker: ‘minder vet!’, terwijl er wel veel meer suiker in zit. Lees dus altijd de ingrediënten door!

2. Vertrouw onderzoeken in de media niet

Wie een wetenschappelijke achtergrond heeft, weet dat de wetenschap vaak bepaald niet spectaculair is. Feiten zijn doorgaans genuanceerd, en onderzoeken komen vaak met nog genuanceerdere conclusies. Het probleem? Dat trekt natuurlijk geen lezers.

Dus wat gebeurt er als een voedingsonderzoek door de media wordt opgepikt? Alles wordt enorm opgeblazen, van iedere voorzichtige suggestie wordt een feit gemaakt. Dat betekent dat de meeste ‘ontdekkingen’ die je op Facebook langs ziet komen volledig ongegrond zijn.

3. Glutenvrij is niet hetzelfde als gezond

Juist dat soort opgeblazen berichten zorgen voor de gekste hypes en fabels. De glutenvrije gekte is daar één van. Eén man beweert dat gluten slecht voor je zijn, en prompt zweert heel Nederland de tarwe af.

Dat is volkomen onzin: voor veel mensen is er niets mis met gluten. Sterker nog, veel glutenvrije producten bevatten andere, veel ongezondere ingrediënten! Het hardnekkig vermijden van gluten kan bij gezonde mensen bovendien tot ernstig tekorten leiden.

4. Biologisch is niet hetzelfde als gezond

Nog zo’n kreet die te pas en te onpas gebruikt wordt: biologisch. Ja, in sommige gevallen maakt het verschil. Bij dierlijke producten is het bijvoorbeeld belangrijk om erop te letten welk voer de dieren gekregen hebben.

Vaak hebben biologische koeien gewoon een gezonder menu. Maar dat wil absoluut niet zeggen dat alles dat biologisch is ook gezond is. Biologische suiker is nog steeds gewoon suiker, om maar iets te noemen!

5. Light is niet hetzelfde als gezond

Een laatste in het rijtje “nep-gezond”: light. Light is in Nederland een beschermde term. Je mag het alleen gebruiken als een product óf 30% minder suiker, óf 30% minder vet, óf 30% minder calorieën bevat. Zie je die ‘of’ daartussen staan?

Een product mag dus prima ‘light’ heten als het 30% minder vet, maar 120% meer suiker bevat – zoals bij een beruchte pindakaas het geval was. En daar komt nog eens bij dat vet helemaal niet ongezond is, zie punt 7.

6. Cholesterol is niet altijd slecht

Dankzij een geslaagde margarinecampagne is heel Nederland er inmiddels van overtuigd dat cholesterol dodelijk is. En toegegeven, dat kán het zijn. Niet alle cholesterol is echter gelijk. Om te beginnen zijn er twee soorten: HDL, het ‘goede’ cholesterol, en LDL, het ‘slechte’ cholesterol.

Stijgende cholesterollevels zijn pas een probleem als je LDL toeneemt! Nog een puntje: niet al het cholesterol dat je eet, verhoogt je cholesterol. Eieren, bijvoorbeeld, doen hoogstens je HDL iets toenemen.

7. Geen enkele ‘voedingscategorie’ is de vijand

Mensen zoeken graag een simpele zondebok. Vetten zijn slecht voor je en maken je dik. O nee, het zijn toch de koolhydraten waar we allemaal ziek van worden. Bij nader inzien, alle dierlijke producten zijn gevaarlijk, en verder mag je alles eten.

Dit soort ‘hokjesdenken’ is dodelijk voor de variatie in je voeding – zie punt 12. Geen enkele categorie is op zichzelf slecht of ongezond. Het gaat erom dat je alles in redelijke verhouding met elkaar eet.

8. Suiker drinken? Liever niet

In overeenstemming met dat vorige punt moeten we even noemen dat suiker ook geen absolute vijand is. Je valt echt niet dood neer als je af en toe eens een punt taart eet. Daar staat echter wel tegenover dat veel mensen veel te veel suiker eten. Die balans is zoek, met andere woorden.

Een redelijk makkelijk manier om je suikerconsumptie te verminderen, is door het minder te drinken. Geen frisdranken, vruchtensappen en drinkyoghurts, met andere woorden!

9. Je darmflora willen aandacht (en verdienen het)

Wist je dat er in je darmen meer bacteriën leven dan je lichaamscellen hebt? En dat die bacteriën veel meer doen dan alleen een beetje voedsel verteren? Je darmflora hebben enorme invloed op je gezondheid, maar ook op bijvoorbeeld je humeur.

Probeer ze dus te vriend te houden. Dat doe je vooral door lekker veel vezels te eten. Ook gefermenteerd voedsel – yoghurt, zuurkool, tempeh, enzovoort – doet het goed bij de bacteriën.

10. Supplementen zijn aanvullingen

Hoe vaak hoor je mensen niet zeggen dat ze ‘wel een vitaminepil nemen in plaats van groente te eten’? Dat laat een fundamenteel onbegrip zien van de functie die supplementen kunnen hebben. Ze kunnen een aanvulling vormen, bijvoorbeeld als je om medische redenen meer van een bepaalde stof nodig hebt.

Het is echter belangrijk dat de basis van je voedingspatroon gewoon op orde is! Want echt, zo’n vitaminepil bevat lang niet alle goed stoffen die een broccoli bevat.

11. Het hoeft niet 100%

Wij mensen zijn zwart-wit ingesteld. Willen we iets goed doen, dan willen we het ook meteen helemaal goed doen. Zeker bij eten is dat echter een gevaarlijke instelling. Voor je het weet sla je door richting orthorexia, of ben je in ieder geval alle lol in je eten kwijt. Een goede vuistregel is de 80-20 regel. Eet je 80% van de tijd gezond? Dan mag je die andere 20% van de tijd ook best eens uit de bocht vliegen.

12. Variatie!

Er bestaat geen enkel voedingsmiddel dat álles bevat dat je nodig hebt. Punt. Geen gojibes, avocado of quinoakorrel gaat jouw lichaam van alle mogelijke voedingsstoffen voorzien. En daarom is het belangrijk om zo veel mogelijk gevarieerd te blijven eten.

Eet groente en fruit in alle kleuren van de regenboog. Kies soms voor rauw, en soms voor gekookt. Ga voor zowel dierlijke als plantaardige eiwitten. Kortom: wissel af, dat is de beste manier om jezelf gezond te houden.

13. Lekker en gezond gaan samen!

Er bestaat in onze maatschappij het gekke idee dat ‘lekker’ en ‘gezond’ elkaar uitsluiten. Die vieze groentes moet je als kind eten omdat ze gezond zijn. En omgekeerd mag je alles dat je lekker vindt maar één keer per dag in kleine porties hebben. Het gevolg: veel mensen hebben een soort instinctieve afkeer van ‘gezond’.

Waanzinnig jammer! Wanneer je eens rondkijkt op deze blog, zul je genoeg superlekkere recepten tegenkomen die je zonder schuldgevoel kunt maken. Een win-winsituatie, dus.