Nachtschade groenten: gevaarlijk of gezond?

Groenten zijn super gezond. We eten er helaas veel te weinig van en slechts weinig Nederlanders behalen de ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) van 250 gram. Maar toch zijn niet alle groenten even gezond. De nachtschade groenten zouden zelfs slecht voor ons zijn. Ze kunnen allerlei klachten veroorzaken zoals darmproblemen en hoofdpijn. Maar toch lijkt niet iedereen er last van te hebben. Ontdek wat nachtschade groenten zijn, en wanneer je ze best wel of niet kan mijden.

Wat zijn nachtschade groenten?

Nachtschade groenten komen uit de, (je raadt het nooit), nachtschadefamilie. In totaal zijn er 1500 tot 1700 verschillende soorten van deze planten. Zij ontlenen hun naam aan het feit dat ze vooral in de schaduw groeien en de bloemen geven vaak ‘s nachts hun geur af.

De bij ons meest voorkomende nachtschade groenten zijn:

• gewone aardappel (de zoete aardappel is geen nachtschade)
• tomaat
• paprika
• aubergine
• chilipepers, dus pimento, chili, tabasco, cayenne
• groene peper
• piri piri
• spaanse peper
• tabak (dus sigaretten, sigaren, pijptabak)
• kaapse kruisbes
• goji-bessen

De nachtschades worden ook vaak in kruiden verwerkt, denk maar aan:

• cayenne poeder
• cayennepeper
• chilipoeder
• chipotle chilipoeder
• Indiase kruidenmengsels (masala’s)
• kerriepoeder
• kipkruiden
• paprika
• rode peper

Waarom zijn nachtschade groenten schadelijk?

De groenten uit de nachtschadefamilie bevatten heel wat anti-nutriënten, onder de naam alkaloïden. Deze stofjes beschermen de plant tegen vijanden, zoals de mens. Ze hebben een neurotoxische werking en werken verlammend op ons zenuwstelsel. Daarom worden ze ook als medicijn gebruikt om pijn te bestrijden, zoals bij morfine, cafeïne en nicotine.

Bij aardappels heet dit gifitige stofje solanine. Het bevindt zich vooral in de schil en in de kiemen bij oudere aardappels. Bij tomaten heet dit tomatine.

Reacties en symptomen van overgevoeligheid

Niet iedereen is even gevoelig voor de schadelijke stoffen uit de nachtschadefamilie. Wie helemaal gezond is en een goede darmgezondheid heeft zal er weinig van merken. Maar als je darmen al gevoelig zijn dan kunnen er veel gezondheidsklachten optreden.

De anti-nutrienten veroorzaken onder andere maagdarmklachten, vitaminetekortheid (zoals ijzer en calcium), een prikkelende tong en vermoeidheid. Bij overgevoeligheid kan ook diarree, lusteloosheid, slapeloosheid en hoofdpijn voorkomen. En zelfs kortademigheid, hoesten en reumatische klachten zijn gelinkt aan de nachtschadefamilie.

In extreme gevallen kan er een allergische reactie plaatsvinden met een anafylaxische schok. Hierbij reageert het hele lichaam zo heftig dat dit fataal kan aflopen. Gelukkig komt dit laatste uiterst zelden voor.

​De ene tomaat is de andere niet

De giftige stofjes zijn niet in elke groente uit de nachtschadefamilie evenveel aanwezig. Laten we als voorbeeld de tomaat nemen. De anti-nutriënt in tomaat is tomatine. Tomatine is echter vooral aanwezig in onrijpe tomaten en tomaten die kunstmatig in kassen gerijpt worden.

Wanneer tomaten echter op een natuurlijke manier kunnen rijpen in het zonlicht en pas geplukt worden als ze echt helemaal rijp zijn bevatten ze veel minder tomatine.
De oorsprong van je tomaat is dus erg belangrijk. Koop daarom liefst bij een biologische boer of kweek zelf je tomaten in je eigen moestuin.

Moet je nachtschade groenten helemaal vermijden?

Aan de ene kant bevatten nachtschade groenten schadelijke stoffen. Wie hier gevoelig voor is kan maar beter de oorsprong van zijn of haar groenten nagaan en indien nodig deze groentensoort vermijden.

Maar wie er geen last van ondervindt hoeft niet meteen alle aardappelen en tomaten uit het dieet te schrappen. Er zitten natuurlijk ook heel wat goede stoffen in zoals belangrijke vitamines (bv vitamine C), mineralen (bv Kalium), en anti-oxidanten.

Het beste is daarom om groente uit de nachtschadefamilie enkel te mijden als je er echt last van ondervindt. Indien je nergens last van hebt kan je ze met mate blijven eten. Als ze onderdeel zijn van een gezond en gevarieerd dieet zal het positieve effect van de gezonde micronutrienten zwaarder doorwegen dan het kleine negatieve effect van de anti-nutrienten.