Iedereen heeft wel eens een drukke periode in zijn leven. En ja, dagen waarop je gewoon te weinig tijd hebt komen altijd wel voor. Maar gebeurt dat weken achter elkaar, en zo vaak dat je eigenlijk nooit even uit kunt rusten? Dan moet je uitkijken dat je niet overspannen raakt.
Maar hoe weet je nu waar die grens ligt tussen drukte en te veel drukte? Wat zijn de risico’s van overspannenheid, en wat te doen als je overspannen bent? Die vragen beantwoorden we in onze blog van vandaag!
Te veel ongezonde stress
In de moderne maatschappij is het bijna vanzelfsprekend om altijd druk te zijn. We proberen allemaal tien ballen tegelijk hoog te houden – werk, gezin, vrienden, sport, hobby’s… En druk zijn kán ook best leuk zijn, als je af en toe maar de tijd hebt om te ontspannen.
Stress is niet alleen iets mentaals: het heeft ook lichamelijke gevolgen. Je gaat vooral meer aanmaken van het hormoon cortisol als je gestrest bent. Dat zorgt ervoor dat je op korte termijn meer energie vrij kunt maken en de uitdagingen dus beter aankunt,
In korte periodes is dat mooi, maar op de lange termijn krijgt cortisol steeds meer nadelen. Je slaapt bijvoorbeeld slechter, gaat meer spierweefsel afbreken en meer ongezond vet opslaan. Ook je uithoudingsvermogen, concentratie én humeur gaan met sprongen achteruit. Een continue periode van drukte kan dus al snel flink ongezond worden.
Verschil overspannen en burn-out
Uiteindelijk kan al die stress tot een burn-out leiden. Dat is niet hetzelfde als overspannen zijn: overspannenheid is vooral de route naar een burn-out. Te veel stress leidt tot overspannenheid, en als dat maar lang genoeg opbouwt, is een burn-out het uiteindelijke gevolg.
Het voornaamste verschil: overspannen zijn is nog omkeerbaar. Je kunt vrij snel weer herstellen door de oorzaak van de stress weg te nemen. Bij een burn-out is dat niet zo makkelijk! Mensen moeten vaak lange tijd helemaal stoppen met werken om daarvan te herstellen. Kortom: het is belangrijk om jezelf te ontlasten voordat je écht volledig instort.
Overspannen symptomen
Maar om gas terug te nemen, moet je natuurlijk wel doorhebben dat er een probleem is. Veel mensen blijven zichzelf te lang vertellen dat ze een beetje drukte gewoon aan moeten kunnen. Dat is begrijpelijk, maar het is onverstandig om te streng voor jezelf te zijn! Als je de volgende symptomen opmerkt, is het echt tijd om een stapje terug te zetten:
Geestelijke klachten overspannen
Overspannenheid kan leiden tot:
- Gebrek aan concentratie, vergeetachtigheid
- Een opgejaagd gevoel of angstaanvallen
- Stemmingswisselingen
- Depressieve gevoelens en een gebrek aan enthousiasme voor leuke dingen
- Overgevoeligheid voor prikkels zoals geluiden
- Meer trek in ongezond eten, alcohol of sigaretten
Lichamelijke klachten overspannen
- Constante vermoeidheid en slapeloosheid
- Tintelingen in de spieren
- Pijn in de nek-, rug- en schouderspieren
- Snelle ademhaling of hyperventilatie
- Verhoogde bloeddruk en oorsuizen
- Hartkloppingen
Overspannen, wat nu?
Zelfs als maar een deel van dat rijtje je bekend voorkomt, is het tijd om aan de noodrem te trekken. Met je huidige leefschema ben je jezelf simpelweg fysiek én mentaal aan het uitputten. Maar wat is nu een goede manier om de zaken anders aan te pakken?
1. Accepteer dat je overspannen bent
Veel mensen blijven zichzelf te lang volhouden dat ze ‘gewoon een beetje druk’ zijn. Daarom blijven ze halve maatregelen nemen tot het te laat is. Zorg dat je niet in die valkuil stapt! Eerlijk toegeven dat het je te veel wordt, is de belangrijkste stap die je moet zetten. Dat is niet zwak, dat is simpelweg zien waar je eigen grenzen liggen.
2. Wees egoïstisch
Overspannen mensen nemen vaak veel te veel hooi op hun vork voor anderen. Een vriendin die gaat verhuizen? Je komt wel weer opdagen. Een collega die geen tijd heeft? Schuif dat werk maar door. Dat soort gewoontes worden echter snel slopend. Train jezelf ook om soms gewoon even voor jezelf te kiezen en nee te zeggen.
3. Plan rusttijd in
Vaak komt uitrusten er niet van omdat dat in de tijd moet de in je agenda ‘overblijft’. Heb je het druk, dan is er dus geen rusttijd. Terwijl je het dan juist het hardst nodig hebt! Om dat te voorkomen, kun je elke dag ergens wat tijd plannen om even tot rust te komen.
En let op, deze rusttijd heeft net zo veel prioriteit als al je andere bezigheden! Beschouw het dus niet als een soort ‘noodvoorraadje’ tijd dat je altijd nog met werk kan vullen. Deze momenten zijn al gevuld – met ontspanning.
4. Eet gezond
Als je je al rot rent, is gezond koken wel het laatste waar je zin in hebt. Toch is het juist nu belangrijk dat je lichaam alle bouwstoffen en brandstoffen binnen blijft krijgen! Let vooral op eiwitten, gezonde vetten, B-vitamines en mineralen als ijzer en magnesium. Ook is het essentieel om genoeg te drinken.
5. Sport of mediteer
Als je overspannen bent, zit je vaak veel te veel ‘in je hoofd’. Door even lekker met je lichaam bezig te zijn, ga je dat effect tegen. Ga sporten, maak een wandeling, of ga zelfs gewoon lekker koken of knutselen… Ook mediteren kan enorm helpen om die razende gedachten gewoon even uit te schakelen.
6. Ga offline
Telefoons zijn nuttige dingen, maar ze hebben ook nadelen. Iedere keer opgeschikt worden door een berichtje komt je rust bijvoorbeeld niet ten goede! Om niet overspannen te raken, is het belangrijk dat je soms gewoon even niet bereikbaar bent. Laat die telefoon lekker thuis, of zet hem op vliegtuigmodus.
7. Praat erover!
Overspannen zijn is geen schande. Het kan iedereen overkomen, en mensen hebben er doorgaans veel begrip voor. Juist daarom is het belangrijk dat je erover praat. Zo kun je bijvoorbeeld een stuk makkelijker uitleggen waarom je dingen afzegt. En goede kans dat je in je omgeving heel wat lotgenoten treft om dit samen mee aan te pakken!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!