Wie even snel naar de wc gaat, besteedt meestal niet veel aandacht aan wat er in de pot ligt voor dat wordt doorgespoeld. Begrijpelijk, maar ergens ook heel zonde: urine en uitwerpselen kunnen namelijk een schat aan informatie over je gezondheid opleveren, als je maar weet waar je naar moet kijken!
In dit artikel kijken we wat je aan de kleur van je urine af kunt lezen wanneer je ‘een kleine boodschap’ gedaan hebt. Is er iets aan de hand of hoef je je nergens druk om te maken? Met deze informatie weet je het altijd precies.
Gezonde gele urine
Om te weten wat afwijkende urine precies is, zul je natuurlijk eerst moeten weten hoe gezonde urine er eigenlijk uit hoort te zijn! Normaal gesproken is je plas transparant geelachtig tot heldergeel, afhankelijk van hoeveel je gedronken hebt en hoe vaak je naar de wc gaat. Die gele kleur komt van een kleurstof die door je nieren afgescheiden wordt.
Gemiddeld gaan mensen zo’n vier tot acht keer naar de wc, maar dat kan vaker worden als je veel drinkt, nerveus bent of intensief sport, om maar een aantal factoren te noemen. Veel urineproductie is dan ook maar zelden een probleem.
Wanneer je veel te weinig urine produceert, is dat wel iets om voor op te passen: je lichaam heeft dan immers geen mogelijkheid om allerlei afvalstoffen af te scheiden, wat op de lange termijn gevaarlijk kan worden. Ga bij twijfel dus altijd naar de huisarts als je te weinig aandrang voelt om te plassen!
Donkere urine
Veel mensen denken dat donkere urine een teken van problemen is, maar dat valt ontzettend mee: hoogstens betekent het dat je iets meer moet drinken. Donkere urine geeft namelijk aan dat je in korte tijd veel vocht verloren hebt, waardoor de concentratie van kleurstoffen in je blaas relatief wat hoger ligt.
Dat kan gebeuren na het sporten, vooral omdat je daarbij veel zweet, maar ook ’s ochtends is de kleur vaak wat donkerder omdat je tijdens het slapen transpireert en niet drinkt. Je hoeft je alleen zorgen te maken wanneer je intussen ook een geelachtige huid hebt: dat kan een aanwijzing zijn dat je last hebt van geelzucht.
Troebele urine
Wat ook kan gebeuren, is dat het niet alleen donkerder is, maar ook troebeler. Dat kan een heel onschuldige oorzaak hebben, namelijk de aanwezigheid van zoutkristallen in je urine – maar het kan ook betekenen dat er zich wat etter of pus in bevindt, een verschijnsel dat pyurie genoemd wordt.
Wanneer je bij het plassen last hebt van een branderig gevoel of jeuk, of wanneer je in de troebele urine ook wat bloed ziet, is het verstandig om direct even langs de huisarts te gaan. Die combinatie van symptomen betekent namelijk vaak dat je een infectie in de urinewegen hebt.
Witte urine
Niet alleen de helderheid van je urine is aan verandering onderhevig: ook de kleur kan volledig veranderen. Zo is het mogelijk dat je plas niet langer geel is, maar wittig. Dit betekent dat er wat meer fosfaatzouten in zit dan normaal gesproken het geval is. Meestal is dit niet gevaarlijk, maar je kunt daar thuis zelf een testje voor uitvoeren: vang zelf wat urine op, en meng dat met een beetje azijn.
Wordt het mengsel helder, dan is er niets mis; blijft het geheel troebel, dan kan het verstandiger zijn om even bij de huisarts langs te gaan, omdat er dan mogelijk wat pus in je urine zit.
Grijze urine
Grijze urine betekent dat er wat microscopisch klein gruis in je urinewegen zit, wat een voorstadium kan zijn van het ontstaan van nierstenen. Drink dus voldoende water als je urine grijzig is, eventueel met wat citroensap, en zorg voor voldoende beweging. Op die manier kun je vaak voorkomen dat je daadwerkelijk last krijgt van nierstenen.
Merk je echter pijn of branderigheid bij het plassen, dan kun je beter contact opnemen met je huisarts – je wilt immers maar liever voorkomen dat je echt serieuze nierstenen ontwikkelt!
Bruine urine
Bruine urine kan op allerlei verschillende zaken wijzen. Zo krijgt het die kleur wanneer er afgebroken eiwitten in terecht komen, bijvoorbeeld afkomstig uit de spieren – iets dat te maken kan hebben met aandoeningen aan de nieren of kwaadaardige celgroei in de alvleesklier. Een andere oorzaak kan een leverziekte zijn, die ervoor zorgt dat je meer bilirubine uitstoot, een stof die eveneens een bruinige kleur heeft.
Ten slotte zorgt een verstopping voor een bierbruine tint en kan bruine urine tijdens een zwangerschap op pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) leiden. Houdt de vreemde kleur langer aan, dan is een bezoekje aan de arts een verstandig idee!
Zwarte urine
Zwarte urine kan erop duiden dat iemand te veel melanine uitscheidt, een huidpigment dat bijvoorbeeld in te hoge hoeveelheden aangemaakt wordt wanneer je aan melanomen lijdt. Dit is een vorm van huidkanker die in pigmentcellen ontstaat. Daarnaast komt dit ook vaak voor bij patiënten met ochronose, een afwijking in de stofwisseling die niet alleen urine maar ook de huid en bindweefsel zwart kan kleuren.
Bloed in urine
Wanneer je een rode of oranje urine hebt, betekent dat vaak dat er bloed in zit (ook wel hematurie genoemd). Het is verstandig om hiermee direct naar de huisarts te gaan. Bloed kan er namelijk op wijzen dat er iets ernstig mis is in je blaas of nieren, zoals een cyste of zelfs een tumor.
Bekijk overigens wel eerst even wat je de afgelopen dagen gegeten hebt: rode kool of bietjes kunnen ook voor een rode kleur zorgen, hoewel die wel binnen relatief korte tijd weer zou moeten verdwijnen!
Geur van urine
Twijfel over de samenstelling van je urine? Vergeet dan niet om ook nog even op de geur te letten. Urine hoort niet sterk te geuren, hoewel het iets meer kan ruiken wanneer je weinig gedronken hebt en de kleur wat donkerder is.
Eten kan wel wat invloed op die geur hebben: asperges zorgen bijvoorbeeld voor een heel sterke zwavelgeur, en wie veel vlees eet, heeft vaak een wat metaalachtig ruikende plas. Is er echter geen reden voor een afwijkende geur te bedenken? Let dan extra goed op de kleur!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!