Te gezond eten, is dat mogelijk? Jazeker, en het dreigt in onze moderne, op gezondheid gefocuste maatschappij een steeds groter probleem te worden. Hoe meer mensen intensief met voeding en gezondheid bezig zijn, hoe meer mensen ook de grens met totale obsessie overtreden – en op dat punt ontstaan er problemen.
Ben jij bang dat je te gezond eet, of heb je het idee dat iemand in je directe omgeving te fanatiek met zijn gezondheid bezig is? We vertellen je in dit artikel alles over dit probleem, en geven 7 signalen die zeker een rode vlag vormen!
Te gezond eten: orthorexia nervosa
Recentelijk zijn er zo veel gevallen van mensen die te gezond eten, dat het verschijnsel zelfs een officiële naam gekregen heeft: orthorexia nervosa, verwant aan eetstoornissen als anorexia nervosa en boulimia. Wie last heeft van orthorexia is zo obsessief met gezond voedsel bezig, dat hij of zij geleefd wordt door eten.
Sociale contacten, werk en recreatie worden allemaal onderschikt gemaakt aan de gezondheid, al het voedsel dat ook maar een beetje ongezond kan zijn wordt geschrapt. Op de lange termijn kan een dergelijke obsessieve houding tot ernstige deficiënties leiden, en in ernstige gevallen zelfs tot de dood. Maar wanneer is gezond eten nog een keuze, en wanneer wordt het een obsessie? We hebben zeven belangrijke signalen op een rij gezet.
1. Je besteed steeds meer tijd aan het plannen van maaltijden
Er is niets mis mee om maaltijden vooruit te plannen: dat bespaart tijd en geld, en is vaak ook gezonder. Wanneer je echter uren en uren bezig bent met het verfijnen van je maaltijden en het inkopen van je eten, is dat een teken dat je geobsedeerd begint te raken – zeker als je ook tegen anderen alleen nog maar over dat voedsel kunt praten.
2. Je strest als je van je maaltijdplan af moet wijken
Een keertje spontaan uit eten als je met vrienden de stad in bent geweest? Een avond overwerken, zodat je in de kantine moet eten? Dat moet gewoon kunnen! Als je merkt dat je ernstig gestrest raakt van zulke afwijkingen, of zelfs weigert om iets anders te eten dan wat in je plan staat, heb je de gezonde grens ruim overschreden.
3. 80/20? Jij doet aan 100/0
De 80/20-regel is een bijzonder nuttige vuistregel als het op voedsel aankomt: zolang je 80% gezond eet, kun je prima voor 20% ‘zondigen’ zonder dat je jezelf daarmee enorm in de weg zit. Wie te gezond eet, schrapt echter ook die 20% volledig. Ieder hapje moet 100% gezond zijn! Op de lange termijn leidt dit echter tot lichamelijke én mentale problemen.
4. Je negeert je lichamelijke behoeften compleet
Heb je ongelofelijke zin in pasta? Dan kun je in een gezond dieet prima een bord volkoren pasta met een lekkere saus eten. Wanneer je te gezond eet, negeer je die lichamelijke behoeften echter volledig: je eet geen pasta, want pasta hoort bij de 0%-groep van ongezonde voedingsmiddelen. Ook dat is een teken van te sterke obsessie.
5. Je sluit bepaalde voedingsgroepen volledig uit
Eén van de kenmerken van te gezond eten is ook dat bepaalde voedingsgroepen volledig uitgesloten worden. Koolhydraten? Die verhogen je bloedsuikerspiegel en worden dus geschrapt. Vetten? Die kunnen je dik maken en worden dus meteen geschrapt. Eiwitten? Daar raakt je lever door belast… Uiteindelijk leidt dit soort logica uiteraard tot enorme tekorten: niemand kan leven op louter groenten en mineraalwater.
6. Je probeert alle informatie van iedere bron te gebruiken
Natuurlijk is het verstandig om je ruim in te lezen wanneer je gezond probeert te eten, maar daarbij is het wel van belang dat je in staat bent om sommige informatie ook met een korreltje zout te nemen. Mensen met orthorexia nervosa zijn daar vaak niet toe in staat. Ze moeten alles gebruiken, en praten zichzelf zodoende de meest exotische intoleranties, allergieën en ziektes aan.
7. Je kijkt neer op mensen die ‘ongezond’ eten
Zie je iemand bij de supermarkt een pak volle melk afrekenen en voel je medelijden met de sukkel die zichzelf volstopt met vetten en lactose waar hij vast en zeker intolerant voor is? Dan is het tijd om jezelf een halt toe te roepen. Ook als je tegen anderen in je omgeving begint te ‘preken’ over het belang van gezond eten, is dat een duidelijk teken dat je te ver meegesleept raakt.
Wat doe je als je te gezond eet?
Als je je in de bovenstaande signalen herkent, of iemand kent die aan die omschrijving voldoet, is het belangrijk om zo snel mogelijk actie te ondernemen. Neem contact op met een gediplomeerde diëtist of deskundige die je kan begeleiden bij het kiezen van een werkelijk verantwoord voedingspatroon, waarin niet het obsessief schrappen van voedingsgroepen de hoofdrol speelt, maar het zoeken naar een goede balans.
Denk niet dat het allemaal wel mee zal vallen: orthorexia nervosa is een ernstige eetstoornis, die zelfs fatale gevolgen kan hebben. Breng jezelf dus niet onnodig in gevaar!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Het ergste is dat ik door een diëtiste op dit spoor werd gezet en ze mij daar probeerde te houden. Geen koolhydraten, ook geen fruit want daar zitten fruitsuikers in en dat is ook suiker, geen vet en dat ging maar door. Met als gevolg dat ik veel te weinig calorieën per dag binne kreeg en aan kwam ipv afviel. Ook is de spierafbraak hierdoor in gang gezet. Schandalig dat een dietiste zo onverantwoordelijk te werk kan gaan. En het ergste was nog dat ze nooit toe heeft gegeven dat ze er mijlen ver naast zat. Ik trek nu mijn eigen plan en kan nuballecschade weg gaan werken.
Dat is inderdaad wel heel extreem, Jolanda. Hopelijk ben je gezonder nu je zelf een evenwichtig dieet samen kunt stellen!