Overbelaste spieren: oorzaken, symptomen en remedies

Overbelaste spieren zijn geen pretje. Je was waarschijnlijk te gemotiveerd om snel vooruitgang te maken en nu ben je verplicht om het rustiger aan te doen. Iedereen maakt het wel eens mee, en het is een goed leermoment om jezelf beter te leren kennen en dezelfde fout niet meer te maken. Maar wat zijn overbelaste spieren juist? Wat zijn de oorzaken en symptomen en wat kan je er aan doen?

Oorzaken van overbelaste spieren

De oorzaak van overbelaste spieren is een te grote belasting ten opzichte van wat je lichaam aankan: je belastbaarheid. Afhankelijk van de oorzaak kan dit zowel acute als chronische overbelasting tot gevolg hebben. Om overbelasting te voorkomen dien je de volgende zaken te vermijden:

Te hoge piekbelasting

Een te hoge piekbelasting doet zich bijvoorbeeld voor als je je tijdens je training juist goed voelt en plots beslist om veel meer te doen dan je gewoon bent. Je trekt een explosieve sprint, doet sprongoefeningen of neemt een veel zwaarder gewicht. En op dat moment of een uurtje na je training voel je dat je te veel hebt gedaan, er is iets mis.

Te snel opbouwen

Overbelasting door je trainingen te snel op te bouwen is ongeveer hetzelfde, maar de overbelasting stapelt zich op doorheen de tijd. Dat kan een kwestie van verschillende dagen, weken of maanden zijn.

Niet opwarmen

Zelfs wanneer je je gewoon aan een normaal trainingsregime houdt, maar je slaat een keertje je opwarming over kan dit een acute overbelasting tot gevolg hebben. Als je niet opwarmt zijn je spieren nog niet helemaal doorbloed en op temperatuur. De belastbaarheid is lager, maar jij houdt de belasting even hoog.

Stress

Misschien begrijp je helemaal niet hoe het kan dat je overbelaste spieren hebt. Je hebt alles goed gedaan. De oorzaak kan echter ook tussen je oren zitten. Mentale stress zuigt energie en zorgt ook voor meer spanning in je lichaam. Je bent meer vatbaar voor overbelasting en zal er ook slechter van herstellen omdat je lichaam nooit in de ruststand komt.

Foute lichaamshouding

Ieder lichaam is anders. Indien je biomechanisch benadeeld bent zal je belastbaarheid helaas minder hoog zijn. Denk maar aan lichamelijke asymmetrie zoals scoliose of een beenlengteverschil. Gelukkig hoeft dit niet het einde van de wereld te betekenen. Er zijn talloze oefeningen om ook met deze minder gunstige lichaamstrekjes stevig te kunnen trainen.

Overbelaste spieren symptomen

De symptomen van overbelaste spieren zijn afhankelijk van hoe ernstig de situatie is. De meest voorkomende klachten zijn:

Spierspanning

Je spier staat constant in een alerte fase en kan niet meer ontspannen. Dit voelt vervelend en trekkerig of zeurderig.

Pijn

Door de spanning is er minder bloedtoevoer waardoor er minder zuurstof en herstelstoffen aangeleverd worden. En er worden ook minder afvalstoffen afgevoerd. Dat voel je in de vorm van pijn.

Indien je nekspieren vast komen te zitten kan dit ook hoofdpijn met zich meebrengen.

Het betreft natuurlijk niet de normale spierpijn die gedurende 1 a 2 dagen na je training optreedt. Maar als de pijn aanhoudt samen met een gespannen, trekkerig gevoel zijn je spieren waarschijnlijk overbelast.

Vaste gewrichten

Indien je spieren op spanning staan kunnen ook gewrichten vast komen te zitten. Denk vooral aan je nek of onderrug. Dat voelt vervelend, belemmerd je in je bewegingen en doet soms pijn.

Spierknopen

Spierknopen of triggerpoints zijn een soort lokale verkramping in de spier. Het is dus niet je hele spier die in kramp zit, maar een of meerdere plekken in de spier. Spierknopen voelen als verhardingen in de spier, knopen. Een kleine spierknoop is niet heel ernstig, maar je dient het wel als een belangrijk alarmsignaal waar te nemen. Neem rust en zoek een goede fysiotherapeut.

Spierschade

Indien de spierspanning te lang aanhoudt of de acute belasting was heel hoog, dan kan er ook echte schade optreden. Hierbij spreken we van “echte” spierblessures zoals een gescheurde spier of pees, zweepslag of een peesschedeontsteking. In dat geval moet je absoluut een arts raadplegen.

Hoe lang duurt het herstel?

Indien je luistert wanneer je lichaam zachtjes fluistert en op tijd rust neemt, dan ben je er vaak op een week of twee vanaf.

Maar indien je blijft doortrainen met overbelaste spieren maak je steeds meer stuk. In het geval van een spierscheur kan het herstel weken of maanden duren.

Wat is goed tegen overbelaste spieren?

De behandeling is afhankelijk van de ernst. Indien je twijfelt, raadpleeg dan altijd een arts.

Rust

Welke vorm van overbelaste spieren je ook hebt, je zal het tijdelijk rustiger aan moeten doen. Indien je een spierscheur hebt zal je even helemaal moeten rusten. Indien je benen of kuiten overbelast zijn van sprintoefeningen is het bijvoorbeeld wel nog steeds aan te raden om te wandelen. Met actieve rust herstel je sneller dan met volledig passieve rust.

Eerste hulp

Bij een acute overbelasting zoals bijvoorbeeld een spierscheur is eerste hulp aangewezen. Gebruik hiervoor het ICE-principe: Ijs, Compressie en Elevatie. Ga daarna zo spoedig mogelijk naar een arts.

Massage en warmte

Bij lichte of chronische overbelasting wil je juist de doorbloeding stimuleren aan de hand van massage en warmte. Hierdoor worden afvalstoffen afgevoerd en nieuwe bouwstoffen geleverd. En de spier komt ook neurologisch tot rust.

Triggerpoint therapie

Spierknopen zijn relatief goed te behandelen. Ga hiervoor naar een gespecialiseerde fysiotherapeut. Vaak heb je een aantal sessies nodig samen met actieve rust en enkele oefeningen.

Medische ingreep

Bij een ernstige spier- of peesscheur zal er niets anders opzitten dan een medische ingreep te ondergaan. Dat is niet fijn, maar gelukkig kan je er vaak wel helemaal van herstellen.