Niet alleen vrouwen kunnen borsten hebben. Ook bij mannen komt borstvorming regelmatig voor, vooral tijdens de pubertijd of adolescentie. Vaak is dat vooral een enorme bron van schaamte die in het dagelijks leven allerlei hindernissen kan opleveren. Borstvorming en opgezwollen tepels kunnen echter ook voor nare pijnklachten zorgen.
Veel mannen durven ook nauwelijks over het probleem te praten, waardoor de situatie natuurlijk niet verbetert. Gelukkig valt er altijd wel iets aan te doen! We bespreken vandaag waar het probleem nu eigenlijk vandaan kot, en hoe het weer opgelost kan worden.
Wat is gynaecomastie?
Gynaecomastie is de wetenschappelijke term voor borstvorming bij mannen. Dat komt in allerlei soorten en maten voor, van kleine bobbeltjes weefsel tot volgroeide borsten. Het gebeurt vooral bij jongeren tot een jaar of 25, en bij mannen ouder dan 50. Gelukkig is het doorgaans niet gevaarlijk – maar dat betekent natuurlijk niet dat het niet heel vervelend kan zijn!
De vorming van borsten heeft te maken met schommelingen in de hormoonlevels. Die kunnen veroorzaakt worden door externe factoren zoals medicatie, supplementen of steroïden. Ook zonder duidelijke aanleiding kunnen mannen echter last krijgen van gynaecomastie. De reden daarvoor is dat de hormoonhuishouding ook in verschillende levensfasen sterk kan veranderen.
Testosteron en oestrogeen
Borstvorming vindt plaats onder invloed van het ‘vrouwelijke’ hormoon oestrogeen. Normaal gesproken maken mannen daar niet zo veel van aan, en krijgen ze dus geen borsten. Zeker in de pubertijd kan dat echter (tijdelijk) veranderen. Een deel van het testosteron in je lichaam wordt dan omgezet in oestrogeen. Bij jongens met overgewicht gebeurt dat nog sterker, omdat vet ook oestrogeen produceert.
Ook oudere mannen kunnen last krijgen van oestrogeendominantie. Zij maken immers minder testosteron aan, waardoor oestrogeen al snel de overhand krijgt. Extreme stress heeft bij mannen van alle leeftijden een vergelijkbaar effect. Ten slotte kunnen medicijnen en supplementen soms een effect op de productie van oestrogeen hebben.
Wil je graag je testosteronspiel verhogen? Kijk dan eens naar dit plan.
Wat te doen tegen gynaecomastie?
Gynaecomastie kan een heleboel oorzaken hebben, met andere woorden. Om de oplossing voor het probleem te vinden, zul je meestal eerst vast moeten stellen waar het vandaan komt. Voor jongens die in hun pubertijd last krijgen van borstgroei, is er goed nieuws: meestal gaat het vanzelf over. Na een periode verdwijnt het borstweefsel weer.
Ben je ouder, dan is het helaas wat minder simpel. Bij gebruik van medicijnen of andere hormoonsturende middelen kan het verstandig zijn om eens te kijken of er alternatieven zijn. Daarnaast heeft het verhogen van testosteron soms effect, net als afvallen in het geval van overgewicht. Helpt dat allemaal niet, dan kan het teveel aan borstweefsel operatief verwijderd worden.
Verschil gynaecomastie en opgezwollen tepels
Gynaecomastie is zeker niet ongebruikelijk bij mannen. Nog vaker komen ‘gewone’ opgezwollen tepels voor. Dat is niet helemaal hetzelfde als gynaecomastie, omdat er rondom de tepels geen borstweefsel aangemaakt wordt. Het klierenstelsel ontwikkelt zich bij opgezwollen tepels dus ook niet, waar het dat bij gynaecomastie wel doet.
In plaats daarvan houden de tepels zelf gewoon meer vocht en vet vast, met een zichtbare uitzetting tot gevolg. Ook dit kan echter tamelijk hevig zijn! Veel mannen met opgezwollen tepels schamen zich dan ook om bijvoorbeeld te gaan zwemmen of seks te hebben.
Opgezwollen tepels wegkrijgen: praktische tips
Ook als je ‘slechts’ last hebt van opgezwollen tepels is het dus van belang om te weten wat je eraan kunt doen. Gelukkig zijn er een paar tips die je kunnen helpen om opgezwollen tepels weg te krijgen.
1. Niet knijpen!
Veel mensen met opgezwollen tepels knijpen er veel in, in de hoop dat de zwelling daarmee minder zichtbaar wordt. Op de korte termijn kan dit inderdaad eventjes helpen. Op de lange termijn beschadig je er echter het weefsel mee, en dat zorgt juist weer voor extra zwellingen. Bovendien gaan je tepels er een stuk meer pijn van doen. Blijf er dus toch vanaf, hoe verleidelijk het ook mag lijken.
2. Eet voldoende jodium
Een tekort aan jodium kan ervoor zorgen dat je meer vocht vast gaat houden. Dat leidt niet alleen tot een ‘pafferig’ gezicht en dikkere enkels en polsen, maar ook tot ongezonde tepels. Het is dus belangrijk om voldoende van dit mineraal binnen te krijgen. Jodium wordt in Nederland vooral toegevoegd in brood. Verder zit het vooral in zeewier.
Je kunt er ook voor kiezen kelp poeder te gebruiken. Gooi dit bijvoorbeeld door smoothies of (zelfgemaakte) eiwitshakes.
3. Niet te veel zout
Een overschot aan zout is niet alleen ongezond omdat je bloeddruk ervan stijgt. Je gaat er ook nog eens veel meer water door vasthouden. Bij sommige mensen is dat ook zichtbaar in de tepels, met die zwelling tot gevolg. Eet je veel bewerkte producten, of voeg je veel zout aan je eten toe? Kijk dan eens naar deze tips om minder zout te eten.
4. Gewicht verliezen
Hierboven noemden we al dat overgewicht vaak een (mede-)oorzaak van gynaecomastie is. Ook bij opgezwollen tepels speelt dit echter vaak een rol. De opslag van vet in de borstregio geeft immers al snel een ‘borstachtige’ zwelling. Heb je last van overgewicht, dan is afvallen dus echt een aanrader.
Let wel op dat je dit geleidelijk doet, niet met een ongezond crashdieet. Een goede tip is ook om aan krachttraining te doen. Zo ziet je lichaam er al snel strakker uit als je eenmaal wat van dat vet kwijt bent.
5. Schaam je niet om naar de huisarts te gaan!
Soms zijn gynaecomastie en opgezwollen tepels gewoon een gevolg van medische problemen. Denk aan ontstekingen, allergieën of (heel soms!) zelfs borstkanker. Bovendien kan het soms alleen met een medische procedure als een operatie worden opgelost. In die gevallen is een bezoekje aan de huisarts echt noodzakelijk.
Laat je daarbij niet door schaamte tegenhouden. Die arts heeft echt wel gekkere dingen gezien en zal je al helemaal niet uitlachen om je borstvorming. Het enige streven is om jou zo snel mogelijk van het probleem af te helpen – precies wat jij ook wilt, dus!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Anoniem zegt:
kan veel snoep eten er mee te maken hebben of niet
Pieter de Wit zegt:
Hoi, een meer suikerrijk dieet en minder gezonde vetten en eiwitten kan je testosteronlevels beïnvloeden. Dus het kan zeker gelinkt zijn. Voeding is key, altijd.
Bart zegt:
Geachte,
Ik ben een jongen van 15 jaar. Ik sport erg veel en heb een laag vet percentage, maar toch heb ik opgezwollen tepels. De tepels doen gelukkig geen pijn maar ik schaam me er wel een beetje voor. Ik heb gezien dat je er liever niet over mag wrijven. Nu douche ik wel elke dag met erg koud water. Als ik dit doe worden mijn tepels ook kleiner, ze zien er dan hetzelfde uit, net zoals het eruit ziet als ik er over heen wrijf. Is dit ook erg of maakt dit niet uit?
Pieter de Wit zegt:
Hoi Bart, koud douchen is supergezond en boost zelfs je testosteron. Het kan dus geen kwaad en kan zelfs enkele voordelen opleveren. Maak je verder geen zorgen, je hormonen moeten nog stabiliseren.
Anoniem zegt:
Ik ben 16 jaar oud en over een maand wordt ik 17, ik heb er vooral last aan mijn linkertepel, ik ben ook naar de huisarts gegaan en die voelde ook een klierschijfje weefsel dus ik denk dat ik het ook heb. Aan mijn rechter tepel voel ik niks. Ik schaam mij er verder niet om, maar moet ik mij hierom druk maken? de huisarts zei van niet.
Pieter de Wit zegt:
Goedemorgen, dat denk ik niet. Zeker niet op jouw leeftijd, omdat je hormonen nog niet in balans zijn. Maar blijf het natuurlijk opvolgen.
Sjalal zegt:
Ik heb al last van gynaecomastie sinds ik een baby ben zal het bij mij ooit nog weggaan
Anoniem zegt:
Ik ben 14 jaar oud en heb al 2 jaar dikke tepels ik ben niet dik en ik slik medicatie voor adhd, wanneer gaat dit weg en wat kan ik er tegen doen ik schaam me er erg voor
Ineke zegt:
Al hoef je je nergens voor te schamen, ik begrijp dat het erg vervelend is. De kans is groot dat het na je puberteit wegtrekt. Maar dat kan dus wel even duren. Mocht je er heel erg mee zitten, ga dan gerust naar de huisarts. Hij/zij ziet dit vaak en weet hoe hij/zij jou kan helpen.
Mr x zegt:
Kan het ook weg gaan en terug komen? Ik had het 1 jaar toen was het weg voor n half jaar en nu heb ik er weer last van aan een kant
Lotte (beheerder) zegt:
Hoi Pietje, sorry dat ik een beetje laat antwoordt! We hadden hier op de redactie ook even vakantie..
Ik ben bang dat er geen wondermiddeltjes bestaan om je opgezwollen tepels in één keer op te lossen. Toch zou ik je echt aanraden om naar de huisarts te gaan! Dat kun je helemaal zelf doen, en de arts praat daar ook niet met andere mensen over. (Voor de arts zelf hoef je je trouwens ook niet te schamen, die heeft echt wel gekkere dingen gehoord ;-) ).
Misschien kun je op vakantie in gedachten houden dat de mensen om je heen jou allemaal niet kennen, en dat het dus heel weinig uitmaakt of ze iets van je denken. Bovendien zijn de meeste mensen veel te veel met zichzelf bezig om aandacht aan jouw tepels te besteden! Het lijkt voor jou waarschijnlijk opvallender omdat je er zo mee zit, maar vaak vallen lichamelijke details waar we ons zorgen over maken de rest van de wereld helemaal niet zo op...
Ik hoop dat je toch een fijne vakantie hebt :)
Anoniem zegt:
Hoe lang duurt het gemiddeld voordat de opgezwollen tepels weg gaan?
Lotte (beheerder) zegt:
Hoi Anoniem, dat is helaas moeilijk te zeggen, omdat het per persoon erg verschilt. Als de oorzaak de puberteit is, zal het vaak tegen het eind van de tienerjaren wegtrekken. Als het met andere factoren te maken heeft, kan ik het niet zo goed voorspellen!
Lotte (beheerder) zegt:
Hoi Pietje, het goede nieuws is dat opgezwollen tepels op jouw leeftijd vaak vanzelf wegtrekken. Dat kan echter een tijdje duren, dus daar heb je nu misschien niet zo veel aan. Als je ermee zit en er last van hebt, zou ik inderdaad even een afspraak maken bij de huisarts. Die kan samen met jou kijken of er sneller iets aan te doen valt :-)
Anoniem123 zegt:
Hallo, ik heb een probleem met grote tepels ik ben nu 12 jaar oud en ik vraag me af wanneer het weg gaat, want ik ben zeker niet dik maar wel lang en heb ook een goeie lichaamsbouw. Maar het gaat niet weg.Ik moet ook wel erbij zeggen dat ik al redelijk vroeg in de pubertijd zit heb je misschien wat handige tips want ik durf ook niet te zwemmen of naar het strand gegaan en als ik van mijn moeder mee moet knijp ik er vaak in om ze kleiner te maken.
Lotte (beheerder) zegt:
Hoi anoniem, op jouw leeftijd is het vrijwel zeker dat de zwelling te maken heeft met je puberteit. Dat betekent dat hoogstwaarschijnlijk vanzelf wegtrekt de komende jaren! Tot die tijd is er helaas niet zoveel dat je er aan kunt doen, behalve zo gezond mogelijk eten om je lichaamsbouw goed te houden. Als je je er in het dagelijks leven heel erg voor schaamt, kun je het daar misschien met je ouders over hebben en samen kijken of jullie een oplossing kunnen vinden!
Demuynck Johnny zegt:
Sinds mijn 50-ste krijg ik op sommige maanden dikke grote opgezwollen tepeltoppen, die héél erg jeuken en verschillende blaasjes vertonen, soms 3 à 7 dagen, dan vermindert en in het begin had ik weer normale tepeltoppen. nu na 17 jaar heb ik dat meer en meer, leuk om te zien voor de vrouwelijke partner, maar géén goed gevoel, insmeren met zachte zalf en soms tepelplakkers opkleven, of soms als ik gans de avond thuis ben, er siliconen tepelhoedjes erop zetten, vooral door de hevige jeuk. Ik ben al bij verschillende specialisten geweest, het enige wat me zou helpen (50 % kans) is een hormonenkuur, maar door mijn hoge leeftijd kan ik wel tepel/borst en zelfs lymfeklier kanker krijgen....en volgens de dokter moet ik er maar met leren leven en gewoon verder de tepelhoedjes en de verzachtende zalf(Uriage) gebruiken als ik gezwollen tepeltoppen krijg.
Anoniem zegt:
Beste ik heb steroide gebruikt en ze zijde neem aromasin maar heb het aan bijde tepels je ziet het een beetje maar en is wel heel gevoelig het is pas gekome na het kuuren wat moet ik nu doen aromasin helpte niet zou het operatief moete al men vriende kuur ehebe het nooit ik kuur 3maand en heb het wat nu als ik er aan voel is het nest naast let tepel een plat staafje boletje bij druk er oo doet drekt pijn
Lotte (beheerder) zegt:
Hoi Anoniem, het eerste om te doen lijkt me te stoppen met het steroide-gebruik (blijvend). Je schopt je hormonen daarmee flink overhoop, het is geen wonder dat dat tot problemen leidt in je lichaam. (Dat je vrienden er geen last van hebben, betekent niet dat dat voor hen minder geldt; het probleem zit hem waarschijnlijk alleen ergens anders.) Méér medicatie gebruiken gaat het probleem ook niet oplossen. Het beste kun je nu een paar maanden gezond eten en genoeg (maar niet te veel) sporten. Als het goed is herstelt je hormoonbalans zich dan en trekt het weer weg. Mocht dat over ca. een half jaar nog steeds niet werken, ga dan even naar de huisarts.
Koen zegt:
Hallo helpt het als je gaat trainen(fitnes)
Ik heb denk ik opgezwollen tepels?
Lotte (beheerder) zegt:
Hoi Koen,
Fitness kan goed helpen tegen een overschot aan oestrogeen, wat de oorzaak kan zijn van opgezwollen tepels. Anders is het sowieso gezond, dus ik denk dat het geen kwaad kan om het eens een tijdje te proberen :)
Anoniem zegt:
Hallo,
Is het mogelijk gyno tegen te gaan door middel van voeding (afvallen en hormoonbalans)? of is het echt alleen operatief te verwijderen als het er eenmaal zit?
Ik ben 26 jaar oud en heb er al last van sinds mijn pubertijd. Ik doe veel aan krachttraining en dieet, soms wel tot <10% vetpercentage. Wanneer ik zo droog ben is het probleem een stuk minder (zichtbaar), echter wanneer ik 'normaal' eet is het al snel weer zo storend dat het door mijn kleding heen te zien is.
Het is iets waar ik al lang mee zit, ik twijfel om te laten opereren echter vind ik dat ook wel heel wat. Aan de andere kant heb ik er weinig vertrouwen in dat het d.m.v. voeding weg kan gaan.
Ik hoop dat iemand mij kan helpen.
Lotte (beheerder) zegt:
Hi Anoniem, wat vervelend dat je hier zo'n last van hebt! De tips die in het artikel besproken worden, zijn naar mijn weten het effectiefst. Als dat niet werkt, zou ik ook niet zo snel een andere oplossing kunnen bedenken... Je zou eens met een arts kunnen overleggen of er nog alternatieve opties zijn?
robin zegt:
geachte,
ik heb last van gezwollen tepels al zo een 18jaar en heb er echt alles aan gedaan van sporten totdat er maar 10 a 12% lichaams vet over was tot complete dieten die voor een goeie hormoon balans.
ook ben ik meerdere keren bij de huis arts geweest die zelfs op zo een lage vet persentage bleef beweren dat ik moest afvallen.
nu ik een kleine heb zo graag ermee naar het strand en zwembad gaan maar mijn tepels houden me hierin ontzettend tegen wegens schaamte ervoor om dit allemaal te doen. is er nog iets dat mij zou kunnen helpen ervan af te kunnen komen of zal dit enkel nog door middel van een operatie kunnen.?
mvg
Lotte (beheerder) zegt:
Hi Robin,
Als je bij een laag vetpercentage nog steeds gezwollen tepels hebt, is er waarschijnlijk inderdaad een operatie nodig om het probleem geheel te verhelpen. Dat zou ik wel nog even checken bij een specialist die het probleem niet alleen op vetopslag afschuift...
Eventueel zou je ook kunnen proberen of je een manier kunt vinden om je minder door je schaamte te laten tegenhouden. Ontzettend veel mannen hebben opgezwollen tepels, je bent zeker niet de enige! En als jij een mooie middag aan het strand hebt, dan heeft de mening van andere mensen daar uiteindelijk heel weinig mee te maken :-)
Joost zegt:
Hallo,
Ik doe nu 1jaar aan massa en spieropbouw + krachttraining en mijn Gyno is alleen maar erger geworden en mijn vetpercentage is ook redelijk laag. Ook heb ik last van opgezwollen tepels waardoor ik soms wat vet lijk.
Lotte (beheerder) zegt:
Hi Joost, hoe zit het met je voeding? Als je bijvoorbeeld vrij veel zout eet, kun je als gevolg daarvan meer vocht vasthouden, wat opgezwollen tepels kan veroorzaken.
Is dat niet het geval, dan kun je misschien het beste even langs de huisarts gaan. Die kan checken of er bijvoorbeeld sprake is van een allergische reactie of een andere medische oorzaak.
Damiën zegt:
Beste meneer / mevrouw,
Ik ben 16 jaar en heb hier last van , ik ben een jongen, ik schaam me erg voor mijn tepels, daarnaast als ik ga zwemmen of mijzelf blootstel wrijf ik er snel over voordat ik ervoor ga, hierboven staat dat het niet goed voor je is, alleen ik heb dit al 2 jaar gedaan, ik ben ook al naar de huisarts geweest maar die blijven maar zeggen dat het aan de hormonen liggen. inmiddels heb ik de tepels al zo.n vijf jaar. wat moet ik nu doen?
Lotte (beheerder) zegt:
Hoi Damien, wat vervelend om te horen! In principe zal de zwelling over een paar jaar vanzelf verdwijnen, als je lichaam klaar is met groeien. Tot die tijd zou je kunnen overwegen om eventueel wat krachttraining te doen: dat kan de hormoonbalans in je lichaam verbeteren. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om gezond te eten, met zo min mogelijk snelle suikers en ongezonde vetten.
En probeer je er verder niet al te druk om te maken :-) Dit komt bij ontzettend veel mannen voor, niets om je voor te schamen!