Barefoot hardlopen: waarom rennen op blote voeten?

Waarom barefoot hardlopen als er in de winkel honderden soorten hardloopschoenen staan. Speciaal ontwikkeld, comfortabel, met demping, modieus en gemaakt om jou snel te laten lopen. Toch bestaat er een beweging die hier niet voor kiest, maar kiest voor barefoot hardlopen. Waarom? Dat lees je in dit artikel.

Geschiedenis van de schoen

Hebben we altijd al op schoenen gelopen? Of was er een tijd dat schoenen nog niet bestonden?  Tegenwoordig kun je de deur niet meer uit zonder een laagje rubber, plastic of kurk onder je voeten. Hoe is dat zo gekomen?

Schoenen bestaan echt al heel lang. De eerste ‘schoenen’ werden gemaakt van dierenhuiden om de voeten te beschermen tegen kou. Later maakten de Egyptenaren schoenen van riet om aan te tonen hoe rijk ze waren. Die trend zette door: de rijken droegen schoenen, de armen niet.

In deze rijke kringen ontstonden ook trends. Puntschoenen, hakken en allerlei gekke vormen. Allemaal om aan te geven dat iemand belangrijk was. Deze trends werden echter gekopieerd door de ‘gewone’ bevolking.

Op dit moment is de vorm of de grote van de hak niet per se een teken van rijkdom. Het merk van de schoen en in hoeverre het wordt gezien als ‘hip’ en ‘modieus’ wel. Dat geldt ook voor platte schoenen, zoals gympen en sportschoenen. De trend wisselen snel, waardoor ‘hip’ blijven een duur grapje is.

Het ontstaan van de hardloopschoen

Wanneer je gaat zoeken naar hardloopschoenen zijn er allerlei dingen waar je rekening mee moet houden. Want hoe jouw voet is en hoe je loopt, bepaalt de schoen die je nodig hebt. En zonder schoenen kun je niet hardlopen toch? Zonder goede schoenen krijg je blessures.

Maar laten we eerst weer even terug in de tijd gaan. Want waar schoenen al (bijna) sinds het begin der tijden bestaan, bestaat de moderne hardloopschoen pas zo’n 40 jaar. In de jaren 70 werd hardlopen populair. Populair bij mensen die helemaal niet gewend waren om te rennen.

De Amerikaan Bill Bowerman ontwierp vervolgens een schoen voor deze mensen. Mensen die door het dragen van onder andere hakken verkorte kuitspieren hadden. Hij ontwierp een schoen met hielverhoging, zodat er minder kuit- en achillespeesklachten ontstonden.

Daarna kwamen er meer verstevigingen, dikkere zolen, demping en ondersteuning van de voetboog, zodat de voet zich zo min mogelijk hoefde aan te spannen en blessures voorkomen werden. Hiermee werd ook de functie van de voet om zeep geholpen.

Hardloopschoenen zijn dus in eerste instantie niet ontworpen voor de sport of voor atleten. Ze zijn ontworpen voor mensen met ongetrainde voeten, enkels en benen. Voor mensen die plots startten met hardlopen, zonder na te denken over de gezondheid van hun voeten.

Het merk Nike bleef hardloopschoenen met extra’s maken. Vaak met allerlei beloftes om harder en comfortabeler te rennen. De wetenschap is echter minder overtuigend. Hoewel schoenen absoluut de huid van je voeten beschermen, valt het bewijs verder vies tegen.

Waarom barefoot hardlopen?

Er is echter wel meer bewijs dat de kans op hardloopblessures kleiner wordt, wanneer je barefoot hardloopt. Het is minder belastend en beter voor de knieën. En het vraagt meer kracht van de kuiten en achillespees.

Voorvoetlanding versus hiellanding

De voornaamste reden die voorstanders van barefoot hardlopen geven is de betere landing van de voet. Door de extra demping in moderne hardloopschoenen, voel je niet meer zo goed hoe je voet op de grond landt. In de praktijk landen veel mensen daardoor op hun hiel.

De hiellanding is echter heel belastend. De schok op je voet, enkel, knie en heup is groter dan bij een voorvoetlanding. Terwijl de voet van nature een dempende functie heeft, heeft de hiel dat niet. De modern hardloopschoen zorgt ervoor dat we pijnvrij op de hiel kunnen landen, maar de schok is nog steeds groter.

De Amerikaanse Academie van orthopedische chirurgen vond zelfs dat mensen die bewust letten op hun landing, toch onbewust 69,8% van de tijd op hun hiel landen. Zonder schoenen kan dat niet meer en zul je automatisch anders gaan lopen.

De flexibiliteit en natuurlijk veerkracht wordt weer gebruikt en kan zich gaan ontwikkelen. Want onze moderne schoenen zorgen ervoor dat onze voeten stijf en zwak zijn geworden. Zonder hiellanding overbelasten we onze knieën, heupen en rug niet meer en blijven blessures weg.

Om de huid van de voet te beschermen kun je barefoot schoenen kopen. Deze schoenen hebben een brede voorvoet en een hele dunne zool. Dat zal heel gek aanvoelen en anders uitzien.

Op blote voeten winnen

Op blote voeten kun je vast niet zo hard rennen als op schoenen? Toch hebben meerdere mensen het tegendeel bewezen.

Zola Budd

Zola Budd trainde en liep wedstrijden op blote voeten. Ze was vooral sterk op de 5000 meter. In één jaar tijd verbeterde ze het wereldrecord twee keer. In 1985 werd ze vooral bekend toen Groot-Brittannië vertegenwoordigen. Ze liep de 5000 meter in 14:48.07. Het huidige wereldrecord is 14:34.86.

Abebe Bikila

Abebe won twee Olympische marathons op blote voeten. Als invaller had hij op de dag van de marathon in 1960 geen paar schoenen. Hij besloot vervolgens op blote voeten te gaan, aangezien hij ook zonder schoenen trainde.

Later rende hij nog een keer op blote voeten en liep toen zelfs een Olympisch record van 2:12.11. Het huidige Olympische record is 2:08.44

Barefoot Bruce

Bruce Tulloh uit Engeland won de 5 kilometer op het Europees kampioenschap in 1962. Het feit dat hij een Europeaan was én op blote voeten liep maakte hem bekend. Later besloot hij, wel op schoenen, 64 dagen lang te rennen van Los Angeles naar New York.

Barefoot hardlopen proberen?

Dat kan! Maar je kunt niet van de een op de andere dag op blote voeten gaan rennen. Je zul dan waarschijnlijk direct een blessure oplopen en dat zou jammer zijn. Dit is tevens de grootste valkuil: een te snelle overgang.

Wanneer je al je hele leven op schoenen loopt, zijn je voeten simpelweg niet gewend aan de belasting. Botten, pezen, gewrichtjes en bandjes moeten zich allemaal aanpassen. En dat kost best veel tijd.

Heb je daar het geduld voor? Dan ervaar je voordelen. De botdichtheid van de voetbotjes neemt toe en je voetspieren worden sterker. Zo loop je veel minder kans op blessures.