
Stevia is het nieuwste populaire alternatief voor suiker. Niet zo vreemd, want veel andere mogelijkheden worden door consumenten in steeds grotere mate afgeschreven. En dus zien we tegenwoordig van alles gezoet worden met stevia, van cola tot limonadesiroop.
Natuurlijk heeft een ‘natuurlijk’ zoetmiddel zonder calorieën een enorm aantrekkingskracht. En met bijvoorbeeld de groene etiketten van Cola Life wordt dat imago alleen maar versterkt. Maar is stevia echt zo gezond als het lijkt, of zijn er ook nadelen? We bespreken het vandaag in onze blog!
Wat is stevia?
Stevia was tot enkele jaren geleden relatief onbekend in Nederland. Dat is niet vreemd, want de oorsprong ligt heel ergens anders: van nature groeit de steviaplant alleen in Zuid- en Centraal-Amerika. De officiële naam is stevia rebaudiana, maar de meest gebruikte soort wordt ook wel honingkruid genoemd. Dat zegt eigenlijk al meteen genoeg over de zoete smaak!
Vooral de bladeren van stevia zijn tot wel 300 keer zo zoet als gewone suiker. De bewoners van het gebied gebruiken stevia al eeuwenlang als zoetmiddel, maar ook wel als medicijn. Het is om die reden niet vreemd dat het goedje op een zeker moment de aandacht trok als een alternatief en gezond zoetmiddel.
Hoe gebruik je stevia?
Zoals gezegd worden alleen de bladeren van de steviaplant als zoetmiddel gebruikt. Als je een heel blaadje stevia proeft, merk je dat het inderdaad nog veel zoeter is dan suiker. Daarnaast heeft de plant een ietwat bittere nasmaak die iets van drop nodig heeft. De makkelijkste manier om stevia te gebruiken is natuurlijk om de bladeren te drogen en te vermalen.
Voor industrieel gebruik worden echter alleen de zoete componenten uit de plant gewonnen. Dat zijn stevioside en rebaudioside – de tweede is iets minder bitter, maar ook iets minder zoet. Het voordeel van deze stofjes is dat ze zo zoet zijn dat je er nauwelijks iets van nodig hebt. Je voegt er daarom geen calorieën mee aan een product toe.
Is stevia gezond?
Er is in de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar gezonde bijwerkingen van stevia. Eén die opviel, was dat het plantje tegen diabetes type 2 lijkt te kunnen helpen (bron). Het verbetert namelijk het functioneren van insuline. Daardoor wordt glucose beter uit je bloed opgenomen en bereik je dus niet zo snel gevaarlijke levels.
Ook het effect dat stevia op de bloeddruk is onderzocht. Onderzoek liet zien dat stevia de bloeddruk kan verlagen wanneer die ongezond hoog is. Mogelijk voorkomt het ook dat de bloeddruk om te beginnen te hoog wordt, maar daar is nog niet voldoende onderzoek naar gedaan. Toch valt er voorlopig al wel vast te stellen dat stevia gezonde eigenschappen heeft.
E960
Omdat er inmiddels genoeg bekend is over de werking van stevia, is het ook door de Europese Unie goedgekeurd. Dat betekent dat het zijn eigen E-nummer toegewezen heeft gekregen: E960. Dat nummer wordt gebruikt voor de eerder genoemde zoetstoffen uit stevia, niet voor het hele plantje. Het voordeel van zo’n E-nummer is dat het gebruik in voedingsmiddelen nu gereguleerd verloopt.
Het is daardoor praktisch onmogelijk om te veel stevia binnen te krijgen. De maximale dagelijkse inname is door de EU vastgesteld op 4 mg per kilo lichaamsgewicht. Om op dat punt te komen moet je ongeveer drie liter Cola Life per dag drinken. Naast frisdranken mag stevia gebruikt worden in toetjes, jam, snoep en chocola, salades, soepen, sauzen en zoetjes.
Pure stevia?
Tot zover klinkt het allemaal prima met die stevia. Het is niet gierend ongezond en heeft zelfs voordelen, en het gebruik kan dankzij regulatie niet gierend uit de hand lopen. Zijn er dan helemaal geen nadelen? Dat valt dan helaas wel weer een beetje tegen. Zelfs met een product dat zo veelbelovend is, slaagt de voedingsindustrie er namelijk toch in om addertjes onder het gras te creëren!
Het eerste probleem zit hem bij de potten stevia die je tegenwoordig wel in supermarkten ziet staan. Dat lijkt natuurlijk handig: zo kun jij die suikervervanger immers ook gewoon zelf thuis gebruiken. Maar helaas: vaak is maar een paar procent ook echt stevia. De rest wordt weer met andere zoetmiddelen aangevuld.
Vaak toegevoegde suiker!
En precies hetzelfde gebeurt in veel met stevia gezoete producten. De reden is dat stevia een vrij herkenbare smaak heeft die niet iedereen even lekker vindt. Vooral die bittere nasmaak vormt een probleem. De oplossing? Gewoon wat extra suiker toevoegen, natuurlijk! Neem bijvoorbeeld het eerder genoemde Cola Life.
Daar zit weliswaar wat stevia in, maar dat wil niet zeggen dat er geen suiker gebruikt wordt. In één blikje zit nog steeds bijna 20 gram suiker. Hetzelfde geldt voor veel andere soortgelijke producten. Blijf dus altijd goed het etiket lezen wanneer je producten koopt die gezoet zijn met stevia!
Zelf stevia kweken
Een laatste probleem is dat E960 natuurlijk niet precies hetzelfde goedje is als de bladeren van de steviaplant. Voordat die groene blaadjes tot witte kristallen zijn omgevormd, moeten er heel wat chemische processen op losgelaten worden. Het is niet duidelijk of de geneeskrachtige werking van natuurlijke stevia ook voor het eindproduct nog gelden!
Om die reden kun je er ook voor kiezen de stevia uit de supermarkt helemaal links te laten liggen. Schaf in plaats daarvan één of twee plantjes aan en gebruik die simpelweg als zoetmiddel. Je kunt de bladeren vers of droog gebruiken. Online vind je ook verschillende recepten om je eigen concentraat te maken.
Eet minder zoet!
Nog een kleine opmerking ten slotte: natuurlijk is het prettig om een paar goede vervangers voor suiker te hebben. Dat wil echter niet zeggen dat het een goed idee is om onbeperkt zoetigheid te blijven eten! Het lijkt erop dat geen enkele suikervervanger helemaal zonder nadelen is. Probeer jezelf daarom te trainen om wat minder van mierzoet te houden.
Dat gaat heel snel: na een weekje of twee zonder suiker zul je al merken dat je veel snoep niet meer te eten vindt. Op de lange termijn is dat waarschijnlijk de gezondste manier om je dieet blijvend te verbeteren!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!