Verschillende soorten zout: wat zijn de verschillen?

Zout is in iedere keuken te vinden. Maar tegenwoordig kun je niet meer zomaar van ‘zout’ spreken. Er zijn er allerlei soorten met de meeste exotische namen. Van Hawaiiaans zeezout tot kosher zout. Maar wat moet je nou met al die verschillende soorten. Zout is toch gewoon…zout? In dit artikel lees je meer over de soorten zout en de verschillen.

Hoe wordt zout gemaakt?

Hoewel er meer soorten zijn, zijn de manieren waarop zout gemaakt wordt op te delen in twee categorieën. Namelijk zouten die uit de grond en uit water komen.

Zeezout

In eerste instantie haalden we zout vooral uit de zee. Om dit te doen liet men grote vijvers, bekken genaamd, vollopen met een laagje zeewater. Dat water liet men vervolgens verdampen, zodat alleen het zout achterbleef. Ook zijn er plaatsen waar zout water naar de oppervlakte komt.

Zeezout wordt vooral gewonnen in landen met een warm klimaat. Daar verdampt het water immers het makkelijkst. Een snelle verdamping zorgt voor kleine zoutkorrels. Langzame verdamping voor zoutvlokken.

Landen waar veel zeezout wordt gewonnen zijn: Frankrijk, Portugal, Hawaï en Denemarken. In Nederland produceren we niet veel op deze manier. Enkel in Zeeland is er een klein bedrijf. Dit omdat het winnen ervan leidt tot bodemverlaging en dat is gevaarlijk voor de dijken.

Steenzout

Steenzout komt uit gebieden waar vroeger water was. Oftewel zeeën die zijn opgedroogd. Zeewater bestaat voor 3,5% uit zout. Dat zout is achtergebleven toen het water verdampte. Maar dat zout in de grond krijg je er niet zomaar uit, dat kan ook op twee manieren.

De zoutmijnbouw is er een van. Waarbij het zout dus uit de grond wordt gehakt. Deze zoutlagen bevinden zich diep onder de grond vanaf 100 meter tot wel 5000 meter diep. Maar het zijn ook dikke lagen van meer 100 meter.

De andere manier is om water in de bodem te spuiten en vervolgens weer omhoog te pompen. Dat water bevat vervolgens zout en wordt verdampt. Dit heet oplosmijnbouw. In Nederland vind je in het noorden en het zuiden steenzout in de bodem.

Keukenzout

Keukenzout is geen aparte soort, maar het ondergaat wel een ander proces. Het is een soort steenzout. Door heet water in de grond te spuiten lost het zout op. We noemen het water met opgeloste zout pekel. Dit pekel wordt naar boven gepompt en gezuiverd.  

Welke soorten zout zijn er?

Dan nu een kijkje in alle verschillende soorten zout die er zijn met daarbij een aantal kenmerken.

• Tafelzout of keukenzout is gezuiverd zout waar men vaak nog jodium aan toevoegt.
• Zeezout lijkt op tafelzout, maar smaakt anders. Het bestaat voor meer dan de helft uit natriumchloride. En ver uit magnesiumchloride en natriumsulfaat.
• Kaliumzout is geen apart soort zout. Maar in het potje is een deel van het natrium vervangen door kalium. Kalium is goed voor je bloeddruk in tegenstelling tot natrium. Wel smaakt het bitter.
• Kosher zout is wat grover van structuur. Men gebruikt het voornamelijk in Noord-Amerika om vlees koosjer te maken. Zout op vlees trekt het bloed eruit. Het smaakt hetzelfde als zeezout.
• Himalayazout haalt men met de hand uit het Himalayagebergte. Het kan wit zijn, maar ook roze. Het bevat kleine hoeveelheden mineralen.
• Zwart Hawaiiaans zeezout is zwart en heet daarom ook wel lavazout. De zwarte kleur komt door de toevoeging van kool uit de vulkaan. Dit zout bevat veel mineralen.
• Groen Hawaiiaans zeezout is groen doordat men het zout mengt met mineralen en groene bamboo-extract.
• Rood Hawaiiaans zeezout komt uit ook uit de vulkanische bodem en krijgt een rode kleur door de ijzeroxide die erin zit.
• Fleur de sel, ook wel keltisch zeezout genoemd, is hét zout uit Frankrijk. Het water uit de Atlantische oceaan verdampt langzaam in bassins. De winning wordt daarna met de hand gedaan. Vandaar de hoge prijs.
• La Baleine Essentiel komt ook uit Frankrijk. Er zit minder natrium én minder kalium in. In plaats daarvan gebruiken ze calcium- en magnesiumzouten.
• Vacuümzout is zout dat wordt verhit en vervolgens onder vacuüm kristalliseert. Het begint als pekel. Keukenzout kan gemaakt zijn van vacuümzout. Maar men gebruikt het vanwege de fijne structuur ook als strooizout.
• Alpenzout. Een steenzout uit de Oostenrijkse Alpen. Bruin van kleur en zeer rijk aan mineralen.
• Rookzout is gerookt zeezout. Met een temperatuur van onder de 25 graden en bijvoorbeeld beukenhout. Dit proces duurt erg lang.
• Perzisch blauwzout komt op een zoutmijn in Iran. De kleur ontstaan door een unieke kristalstructuur.

Je kunt ook zeezout kopen waaraan specerijen of ingrediënten zijn toegevoegd, zoals sesamzaad, truffels of chillipepers.

Wat is het beste zout?

Teveel zout eten is niet gezond. Tegelijkertijd hebben we zou ook nodig voor een goede vochtbelans en voor het functioneren van onze spieren. Met dat in gedachte kun je iedere soort zout met mate consumeren. Het ene zout is niet beter dan het ander. Ook al verschillen ze wel.

In ieder soort zout zit natrium. En dat is wat in grote hoeveelheden niet goed is voor onze gezondheid. Er zijn wel soorten zout te koop die natriumarm zijn. Je zou kunnen zeggen dat deze beter zijn. Maar ook die kun je niet in grote hoeveelheden consumeren.

De zouten verschillen in samenstelling. De ene soort bevat meer mineralen dan de ander. Dat is waarmee ze zich in de winkels onderscheiden. Die verschillen zijn echter zo klein dat ze geen gezondheidsvoordelen hebben. Je eet er immers ook maar heel weinig van!

Maar je zult toch moeten kiezen. Ga het liefst voor een onbewerkte soort zout. Keukenzout is het meest bewerkt en bevat alleen natrium en chloride. De overige soorten zijn vaker onbewerkt. Kijk op de verpakking om dit te controleren. En daarnaast kun je kiezen voor een zout die natriumarm.