Welke soorten spiercontractie heb je?

Spiercontractie is een mooi woord voor wat in eenvoudiger taalgebruik gewoon het samentrekken van de spier heet: het proces dat in je spieren plaatsvindt wanneer ze kracht moeten zetten. Iedereen die traint weet natuurlijk dat het belangrijk is om spierweefsel te belasten wanneer je sterker wilt worden, maar wist je dat er ook verschillende manieren zijn waarop spiercontractie plaats kan vinden?

Deze categorieën hebben te maken met beweging en de richting waarin die beweging plaatsvindt. In dit artikel leggen we je precies uit welke soorten spiercontractie er bestaan en geven we je voorbeelden van oefeningen die daarbij aansluiten!

Isometrische spiercontractie

Isometrische contractie wordt ook wel statische contractie genoemd: dit is een toestand waarin de spier wel degelijk kracht levert, maar niet beweegt. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je tegen een ontzettend zwaar gewicht of zelfs een muur aanduwt: je levert duidelijk kracht, maar er gebeurt verder niets.

Tijdens isometrische contractie wordt je spier wel getraind, maar alleen in precies de hoek waar hij op dit moment in staat. Het praktische nut hiervan is natuurlijk niet bijzonder groot, en het is dan ook niet verrassend dat er maar weinig oefeningen zijn die hiermee werken. Toch zijn er wel een paar voorbeelden, zoals de ‘plank’, waarbij je jezelf langere tijd in de vorm van een plank vasthoud.

Dynamische spiercontractie

Het tegenovergestelde van isometrische of statische contractie is dynamische contractie, waarbij de spier niet alleen kracht zet, maar ook in beweging komt. In dit geval wordt de spier over de hele bewegingsbaan sterker, en niet alleen in één specifieke houding – iets dat voor krachttraining een heel stuk zinniger is.

Bijna alle oefeningen die je in de sportschool tegenkomt, zijn dan ook gericht op dynamische spiercontractie. Deze hoofdcategorie bestaat uit vier groepen die elk net even anders werken: concentrische contractie, excentrische contractie, isokinetische contractie en isotonische contractie.

1. Concentrische spiercontractie

Bij concentrische contractie wordt de spier tijdens het maken van de beweging verkort. Dit gebeurt wanneer je een oefening ‘positief’ uitvoert, dus tegen de weerstand in. Een voorbeeld van dit soort spiercontractie is het omhoog drukken van de halter tijdens het bankdrukken.

De weerstand waar je in dit geval mee te maken hebt, is de zwaartekracht, die het gewicht omlaag ‘trekt’. Door hier tegenin te gaan, zet je je spieren onder druk en train je de kracht die ze uit kunnen oefenen.

2. Excentrische spiercontractie

Excentische spiercontractie is het tegenovergestelde van concentrische contractie: de spier wordt juist verlengd. Bij dit soort contractie voer je een negatieve beweging uit, dus met de weerstand mee, iets dat bijvoorbeeld gebruikt wanneer je het eerdergenoemde gewicht juist laat zakken tijdens het bankdrukken.

Je spieren kunnen bij zo’n beweging veel meer kracht produceren, omdat je de zwaartekracht juist moet tegenwerken om te voorkomen dat het gewicht met een enorme vaart omlaag komt zetten. Negatieve reps kunnen om die reden heel nuttig zijn.

3. Isokinetische spiercontractie

Wanneer je een oefening uitvoert waarbij de snelheid van de beweging steeds gelijk blijft, heet dat isokinetische contractie. Meer kracht resulteert bij dit soort bewegingen in meer weerstand, waardoor je uiteindelijk nooit sneller gaat – met als voordeel dat er ook geen dode punten in de beweging kunnen vallen. Dit soort oefeningen zijn niet handmatig uit te voeren; je hebt er apparaten voor nodig.

4. Isotonische spiercontractie

Dit is een contractie met constante spierspanning. Deze vorm moet niet verward worden met isometrische (statische) contractie: bij isotonische spiercontractie is er namelijk wel degelijk sprake van beweging en verandert de lengte van de spier wel degelijk.

De belangrijkste eigenschap van dit soort bewegingen is dat het betrokken gewricht tijdens de contractie ook beweegt, waardoor de spieren die je traint afwisselend korter en langer worden.