De stof natrium – bij velen waarschijnlijk beter bekend als de belangrijkste stof in gewoon keukenzout – komt veel terug in voedingsadviezen. Over het algemeen luidt het advies om er zo min mogelijk van te eten. Een overschot aan natrium kan namelijk allerlei nare gevolgen hebben, zoals een hoge bloeddruk en vochtophopingen in het lichaam.
Toch is het tegenovergestelde probleem – een zouttekort of natriumtekort – ook geen pretje! Wil je weten of jij een natriumtekort hebt, of vraag je je af wat de symptomen zijn? Hier zetten we alle informatie voor je onder elkaar.
Wat is natrium?
Er wordt tegenwoordig vaak gewaarschuwd om minder zout te eten. Je zou bijna vergeten dat natrium wel degelijk een belangrijke rol speelt in je lichaam!
Natrium zorgt er samen met kalium voor dat de elektrische signalen in de zenuwen goed doorgegeven kunnen worden. Hierdoor kunnen de hersenen en de spieren goed communiceren – iets wat bijvoorbeeld onmisbaar is als je goed wilt kunnen bewegen.
Verder trekt natrium vocht aan, waardoor je genoeg water vasthoudt in je lichaam. Dat is een onmisbare functie in je vochthuishouding, Ten slotte zorgt zout er in de juiste hoeveelheden voor dat je bloeddruk stabiel blijft.
Oorzaken natriumtekort
Wanneer je zout tekort komt, kan dat verscheidene oorzaken hebben. We zetten de vijf belangrijkste oorzaken van een natriumtekort even onder elkaar:
1. Extreem zoutarm eten
De meeste mensen krijgen via hun voeding vanzelf genoeg natrium binnen, omdat aan ontzettend veel producten zout toegevoegd wordt. Als je echter erg goed op je zoutinname let, of écht (bijna) alleen onbewerkte voeding eet, kun je soms een natriumtekort oplopen. Dat geldt zeker als je zoutarme dieet gecombineerd wordt met andere factoren.
2. Veel zweten
Je lichaam scheidt via je zweet niet alleen vocht, maar ook zout uit. Nu heeft dat met een paar uurtjes per week sporten nog niet zo veel gevolgen. Maar sport je echt veel en intensief? Heb je een genetische aanleg voor veel transpiratie? Of is het gewoon ontzettend warm buiten? Dan kun je wat extra zout nodig hebben.
3. Diarree en/of braken
Een natriumtekort ontstaat verder vaak bij zieken. Als je last hebt van diarree, of als je veel moet overgeven, raak je daar namelijk ook veel vocht en zout mee kwijt. Met een griepje leidt dat niet snel tot grote problemen, maar extreme symptomen of langdurige ziekte kunnen wel tot een stevig zouttekort leiden.
4. Medicatie
Gebruik je bijvoorbeeld vochtafdrijvende medicatie of antidepressiva? Eén van de mogelijke bijwerkingen is een verhoogde uitscheiding van natrium. Dit kan zeker op de lange termijn een natriumtekort tot gevolg hebben.
5. Nieraandoeningen
De nieren reguleren de hoeveelheid zout in je bloed. Ze zorgen ervoor dat je bloed niet te dun wordt, maar dat er ook geen al te hoog zoutgehalte ontstaat. Deze zorgvuldige balans kan verstoord raken als je nieren niet meer goed functioneren. Als je dan opeens te veel natrium uitscheidt, ligt een zouttekort voor de hand.
Gevolgen zouttekort
De symptomen van een natriumtekort kunnen in ernst erg verschillen, maar vervelend zijn ze in ieder geval. Zo zorgt de verminderde communicatie tussen de spieren en de hersenen ervoor dat je bewegingen niet altijd meer overeen komen met wat je hersenen van plan waren, met duizeligheid tot gevolg.
Ook kunnen cognitieve processen in de hersenen verstoord worden, waardoor je gaat brabbelen. In ernstige gevallen kan de verminderde spiercontrole zelfs de longen of het hart beïnvloeden. Bij en acuut natriumtekort kan de ademhaling of de hartslag daardoor tot stilstand komen – iets dat zelfs dodelijke gevolgen kan hebben.
Symptomen natriumtekort
Maak je je zorgen of je misschien zout tekort komt? De volgende symptomen kunnen duiden op een natriumtekort:
- Slaperigheid of futloosheid
- Verminderde aandacht
- Hoofdpijn
- Verwardheid
- Spierkrampen
- Duizeligheid
- Wankel lopen
- Epileptische aanvallen (bij een hevig tekort)
- Bewusteloosheid (bij een hevig tekort)
Kleine kans
Herken je (een paar van) bovenstaande symptomen? Let op, dat betekent nog niet direct dat je ook daadwerkelijk een natriumtekort hebt. In Nederland is de kans namelijk erg klein: maar liefst 80% van de Nederlanders krijgt bijvoorbeeld juist te véél zout binnen.
Zijn één of meerdere van de hierboven beschreven oorzaken op jou van toepassing, dan is er wel kans dat je zout tekort komt. Maar is dat niet het geval? Dan kunnen de symptomen ook andere oorzaken hebben. Zo krijg je ook spiertrillingen van een zink- of magnesiumtekort, en kan sufheid en vermoeidheid ook juist op dehydratatie wijzen.
Natriumtekort testen
Wanneer je ondanks vermoedt dat jouw natriumgehalte echt te laag is, kun je het beste je bloed laten testen bij de huisarts. Zo weet je direct zeker of er sprake is van een probleem. Bovendien kan de huisarts je vertellen hoe acuut het eventuele tekort is, en wat je er het beste aan kunt doen.
En blijkt bij de huisarts dat de symptomen door een ander probleem dan een zouttekort veroorzaakt worden? Dan kun je direct proberen te achterhalen wat er dan wel aan de hand is!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Ja interessant. Wist niet dat de huisarts dit zelf kon meten bij natrium te kort.
Is er verschil tussen zout en natrium?
Ik heb geregeld een groot zouttekort. Nu had ik bij de laatste bloedanalys :Natrium 121 en het minimum is 135
Ik moest van mijn huisdokter naar de spoed achter baksters met zout.
Maar gezien ze in de geriatrie waar ik belandde, ik ben 85 jaar, al mijn geneesmiddelen wouden herzien en dat gebeurd regelmatig want ik ben nierpatient. Zo doende heb ik dat geweigerd en en naar huis gekomen De Dokter zei dat er hier stervensgevaar was . De apotheker heeft mij dan zakjes gemaakt met 15 gr. UREUM en ik wou graag weten wat voor een geneesmiddel dat is en waar moet op gelet worden?
Hartelijk dank voor uw antwoord.
Jacobs Marie-Jeanne<
Beste Marie-Jeanne, ik adviseer je toch wel persoonlijke medische begeleiding te blijven zoeken. Ik denk dat jouw huisarts je het beste kent en je het beste kan bijstaan.
Heb maar een nier en is zo altijd geweest, rond de ouderdom van 30 ,jaar zijn waterafstotende pillen voorgeschreven, maar nu heb ik al enkele jaren te weinig natrium in bloed, en vanaf nu veel te weinig er moet iets aan gedaan worden eer het echt fataal afloopt, maar toch zal ik plas pillen moeten blijven nemen ik neem het al zolang dat ik wanneer ik stop niet genoeg meer plas zonder hulp zwel ik op ondanks dat ik nochtans dagelijks genoeg water drink, ik zie dat de dokter niet goed weet wat hij mij moet voorschrijven, ben 70 jaar een nier werkt nog heel goed maar heeft hulp nodig, heb verder een uitstekende gezondheid bij ieder bloedafname zegt mijn dokter dat het uitstekend is
Beste Sonia, Ik kan je hier persoonlijk geen raad in geven. Maar je kan eens te rade gaan bij een kPNI therapeut... Succes!
Ja, ik heb dit opgezocht gezien overdreven transpiratie. Stoppen met bloeddruk medicatie altijd plassen en steeds blaasontsteking. Een verband?
Hoi Els, zeker interessant. Of er een verband is kan ik niet zeggen.
Ik heb een tekort aan natrium na bloedonderzoek. Kan ik dit oplossen door extra bouillon te nemen
Dat kan zeker helpen! Of het je probleem oplost kan je alleen weten door over een paar maand weer je bloed te laten nemen. Succes!
Ja ik ook een tekort Moet nu 1 klein theelepeltje Himalaya zout met lauw water nuttigen op mijn nuchtere maag. Net begonnen dus afwachten
Heb te weinig zout krijg nu plaspillen. Begrijp dit niet zo goed want dat drijf toch meer vocht af waar onder zout? Hebben jullie hierover een uitleg. Gr Brig.
Het zou kunnen dat je dan vocht afdrijft waardoor de concentratie zout in je lichaam hoger is. Het lijkt mij helaas niet gezond en ik zou toch eens zoeken naar alternatieve oplossingen. Maar ik ben uiteraard geen arts. Doe dit altijd in samenspraak met je arts, of zoek eens een andere arts op.
Weten jullie hier antwoord op?
Iemand houdt vocht vast
Moet minderen met zout
Krijgt plaspillen en zouttabletjes
Hoe moet ik dat begrijpen?
Hoi Ingeborg,
Door plaspillen verlies je veel vocht en dus ook veel zout. Je kunt bijwerkingen van plaspillen krijgen als je een zout tekort hebt. Vandaar de combinatie.
Interessant, ik heb een vriendin die al deze symptomen heeft maar zo vaak getest wordt dat ik me niet kan voor stellen dat ze een natrium tekort heeft.
Maar al jaren opgenomen wordt voor “epileptische aanvallen “ die in mijn fantas niks met epileptie te maken hebben maar dat is hoe ze t noemen. De medicatie die ze krijgt helpt niet, al jaren niet. Integendeel de aanvallen komen elke zoveel maanden later weer terug. Ze eet bijna iedere dag miso, dat behoorlijk zout is en ander zout in haar eten dus ik kan t me niet voorstellen Hebben jullie andere suggesties. Zij is helemaal klaar met de medische stand en proefkonijn zijn en verlangt ernaar zich beter te voelen.
Vervelend om te horen dat het jaren niet zo goed gaat. Heeft je vriendin al eens om een second opinion gevraagd?
Wat is de standaart waarde natrium in feces?
Hoi Mel,
Zout verlaat het lichaam grotendeels via urine. Een heel klein deel verdwijnt via de huid (zweet) en de ontlasting. Daar is geen standaard waarde voor.
Ik doe thuis een lavement,heb ziekte addisson.Moest normaal dagcentrum .Nu kan er groot zout te kort komen zei de dokteres en ben ik wat bang natuurlijk,het zout staat .altijd wat laag.Hoe kan ik dat thuis zo snel mogelijk hetstellen dan ? Nam nu dus 6 tot 8 zakjes macrogol sandoz in 1 uur.
Hoi Brigitte,
Je kunt dit het beste vragen aan de dokter. Zij kennen jouw situatie en kunnen daarom het beste advies geven.
Hoi onse moeder heeft al vanaf januari erg last van hevige jeuk niets helpt omdat ze ook erg afwezig is en weinig reactie geeft ze is ook dementerend dus wij dachten in eerste instantie dat is haar dementie proces maar de afwezigheid nam zo erg toe dat wij bloedonderzoek hebben aangevraagd daaruit blijkt dat haar waarde op 125 staat advies gekregen om extra boillon te geven en te stoppen met plastablet en veel latenndrinken alleen is mijn vraag nu kan die hevige jeuk van natrium tekort komen
Hoi Monique,
Hevige jeuk hebben is geen pretje. Helaas kennen we je moeder en haar medische achtergrond onvoldoende om daar iets over te kunnen zeggen. Hopelijk kan een dokter of huisarts helpen bij deze vraag.
Met dit mooie weer heb ik veel in de zon gezeten. ‘S Avonds kreeg ik heel veel pijn in mijn hele lichaam en van top tot teen zodat ik bijna niet meer kon bewegen. Toen ik een dag binnenbleef had ik die avond geen spierpijn. Dat verbaasde mij erg. Hoe kan dit?
Ik eet zoutarm en ben 77 jaar. En hebt pas en te onpas erge spierpijnen die ik toeschrijf aan fibromyalgie.
Met hartelijke groet, Jenny Klevering
Hoi Jenny,
Dat is geen leuk einde van een zonnige dag. Het is erg lastig om zo te zeggen hoe dat komt. Het zou bijvoorbeeld een zonnesteek kunnen zijn. Mocht dit nog een keer gebeuren, ga dan voor advies naar de huisarts.
ik heb sinds korte tijd huiddeukjes in mijn vingertoppen die tevens vrij lang blijven bestaan. nu is mij verteld dat dit ook door een zouttekort kan komen. is dat juist?
Hi Trudie, dit is geen verschijnsel dat ik eerder gehoord heb bij een zouttekort. Ik kan er ook niets over vinden. Maar als je je zorgen maakt kun je altijd even bij de huisarts langsgaan!
Beste,
Ik heb recent last tijdens een wedstrijd (wielrennen) alsook krachttraining last van hevige hoofdpijn. Aangezien ik vaak indoor train zweet ik wel veel...
Kan het zijn dat de hoofdpijn ook te wijten is aan een natrium tekort?
Hi Gert, dat is een mogelijkheid! Ook kan het te maken hebben met een tekort aan vocht wanneer je veel zweet, dus misschien is het ook de moeite waard om goed op je drinken te letten. Ik zou even kijken of het iets uithaalt om wat meer water en wat meer mineralen binnen te krijgen :-)
Prima artikel. Ik ben in Italië op vakantie, ,zweet dus erg veel en drink veel water. Ik kreeg moeite met (rechtop)lopen, zere kuiten enz. Gebruik geen extra zout bij het eten. Ik ga eens proberen wat er gebeurt als ik wat meer zout gebruik
Ik hoop dat dat geholpen heeft, Andries!
Een combinatie van verschillende medicatie kan ook natrium tekort veroorzaken
Is rugpijn en pijn in je buik een natrium te kort zijn is bij altijd laag
Gr Nellie
Inderdaad, goede aanvulling Daphne :-)
Sedert enkele dagen spierpijnen zn krampen in benen nek en schouders, heel veel gezweet in de zomer en nu soms nog eet veel groenten maar weinig zout, zou ik een natrium of magnesiumtekort
Hebben??
Hi Lieve,
Als je weinig zout eet, is dat een optie. Je kunt ook even een weekje de Eetmeter bijhouden: daarin kun je van belangrijke vitamines en mineralen zien of je genoeg binnenkrijgt. Spierpijn en krampen zijn namelijk symptomen die ook het gevolg kunnen zijn van andere tekorten, dus zo weet je zeker dat je de juiste aanpakt :-)
Ik volg een koolhydraat arm/ beperkt dieet.
Maar sinds die tijd heb ik ontzettende jeuk over het hele lichaam. Ook zweet ik heel veel. Spieren lijken steeds in verzuring te staan. Zou dit een natrium tekort kunnen zijn.
al een week of 4 belachelijk moe en zelfs warrig in mijn hoofd. alsof ik geen informatie meer opnam. daarbij spierkrampen en slappe benen. kreeg bij het sporten de fiets niet meer rond. nu volg ik al ruim een jaar een dieet oa om van diabetes 2 af te komen ( gebruik geen medicijnen meer) maar eet geen brood /suiker/kant en klaar enz meer. alleen puur en eerlijk zeg maar... slik er wel een multivitamine bij en magnesium en b12.. afgelopen weekend was ik de algehele misere zo zat dat ik even verviel in een hele foute gewoonte . Als ik me beroerd voel eet ik rare dingen . heb dus een hele grote zak chips weggewerkt... en ik kikkerde meteen op. ben nu 55 jaar en heb heel erge last van nachttranspireren en ook soms overdag de nodige leegloop opvliegers... vaak diarree ook en som zo heftig dat ik mijn shirt uit kan wringen... Dus ik vermoed nu ook dat mijn zwakte natrium tekort geweest is.... ik ga dus toch weer wat zout toevoegen aan mijn eten.....
Hi Adriana,
De combinatie van transpiratie, diarree en veel onbewerkt (dus zoutarm) eten kan inderdaad goed tot een tekort leiden. Wat zout toevoegen klinkt als een uitstekend idee :-)
Wordt je daar ook moe van tekort aan natrium
Een natriumtekort kan inderdaad tot sterke vermoeidheid leiden!
Ik had vorige week bij een bloedonderzoek een natriumwaarde van 133 in februari was het 134 het daalt dus ondanks dat ik normaal eet ik ben 54 jaar en ben vaak duizelig. De artsen in NL zijn nog al makkelijk met het ontkennen van een zout tekort.
Hi Astrid, wat vervelend! Een zouttekort wordt inderdaad niet heel snel gediagnosticeerd (ook omdat relatief weinig mensen er last van hebben). Ik hoop dat het bij jou opgelost kan worden :-)
Bij normaal lopen krijg ik vrij snel kramp in een kuit. Is dat ook een verschijnsel wat bij natrium tekort hoort?
Hi Ger,
Dat is mogelijk, maar het kan ook op een tekort aan andere mineralen (bijv. kalium of magnesium) wijzen. De meeste mensen hebben daar eerder last van dan van een zouttekort. Ik zou dus eerst even checken of je hier voldoende van binnenkrijgt :-)
Ik heb vanaf 2 januari 4 weken diarree gehad ben 30 januari opgenomen vanwege uitdroging en heb toen 3 dagen aan het infuus gelegen met een tekort aan kalium magnesium natrium en vitamine d3. Nu ben ik opnieuw geprikt en is het natrium weer te laag.
Bestaat de mogelijkheid dat ik opnieuw aan het infuus moet? Ik ben 84.
Ik ben bang dat we daar weinig over kunnen zeggen, omdat we geen medici zijn... Wel geldt dat je een natriumtekort vrij eenvoudig kunt oplossen door wat meer zout aan je voeding toe te voegen. Als er verder geen tekorten zijn, zou je dat eens kunnen proberen!
ik heb en natrium tekort. en vocht te veel . maar vochtafdrijvers nemen nog meer natri um mee,en natrium houdt vocht vast. wat nu ????de dokter komt morgen zelf maar kijken hoe erg het is, ik weet het niet meer.Ik ben benieuwd wat er eerst mag / moet.
We raden je aan om eerst even met de dokter te overleggen wat die aanraadt. Als het vocht vasthouden niet door een natriumoverschot komt, kan er namelijk een andere medische reden zijn. Heb je na het doktersbezoek nog vragen, dan horen we dat natuurlijk graag :-)
wij zijn van plan een waterontharder te kopen,heeft dat invloed op natrium gehalte in het drinken van water.of compenseer je dat met het eten koken met wat zout,ik ben diabeet
m.vr.gr Mevr.Kikkert
Een waterontharder die met zout werkt (een ionenwisselaar) zal juist wat natrium aan het water toevoegen. Het is dan dus niet verstandig om bij het koken ook nog eens extra zout te gebruiken. Ik zou aanraden om even bij de fabrikant van jullie ontharder te informeren hoe het met het natrium zit :-)
Wie last heeft van diabetes hoeft doorgaans niet extra goed op het zoutgehalte te letten. Koolhydraten zijn belangrijker om rekening mee te houden!
Ik probeer door natuurlijke voedsel van mijn diabetes 2 af te komen. Ik ben nu enorm afgevallen. Eet dus geen kant en klare voedsel meer, geen brood en melkproducten. Ik volg het sc dieet maar kan veel fruit nog niet eten omdat dit direct mijn suikerspiegel doet pieken en daar probeer ik juist vanaf te komen. Dus ik voel mij best weleens duizelig, maar als ik een kopje bouillon drink dan voel ik mij weer helemaal opknappen. Nooit gedacht dat zout zo een uitwerking kan hebben.
Dag Jeanette,
Wat fijn dat je dit inzicht nu hebt.
Al doende leert men! :)
Groetjes,
Mark
Door dat ik een herseninfarct kreeg , ging ik even door de mangel ,dwz onderzoeken gedaan . Ik slikte al veel medicijnen voor hoge bloeddruk enz maar toen kwam de internist en die zei die corentec die U slikt daar halen wij die Co er van af want dat is een plas tablet die je natrium er uitgooit , oké is goed ,maar ja mijn bloeddruk ging toen zo omhoog en bij arts was hij 200 , dus weer naar internist onderzoek niks gevonden ,en nu slik ik nifidipine retart , mijn bloeddruk is stabiel maar ik voel mij er niet goed bij , bijverschijnselen enz , ging altijd goed met die corentec en nu niet meer , het natrium was op peil dat wel Gr co
Dag Jeanette,
Dank voor je reactie.
Zout is ook zeker niet alleen maar ongezond. Het gaat erom dat je er niet teveel van binnenkrijgt.
Als je strikt zout probeert te vermijden kan het zijn dat je er op de lange termijn toch te weinig van binnenkrijgt. Ik ben dan ook erg benieuwd of het toevoegen van zout je gaat helpen met je klachten.
Laat je het even weten in een reactie over een tijdje?
Groetjes,
Mark
Ik eet al 32 jaar lang zoutloos. Alleen op mijn hardgekookte eitje gebruik ik zout.
Verder maak ik alles zelf klaar en eet ik praktisch nooit kant en klaar eten. Zelfs geen brood. Alleen als ik uit eten ga.
Sinds een paar weken ben ik erg duizelig en de verminderde spiercontrole is zeer herkenbaar.
Martine heeft, denk ik, geluk met haar arts. Mijn ervaring is dat artsen niet echt veel weten van voedsel. Ik ga haar tip toepassen en hoop dat ik er ook baat bij heb.
Ik heb ook regelmatig zoutgebrek.
De symptomen zijn: de huid van mijn aangezicht begint te trekken alsof ik uren in de zon heb gezeten zonder zalf, ik word depressief en moedeloos, gebrek aan energie en heb krampen in de kuiten of tenen en spierpijn vooral in d nek en schouders.
Ik ben 55 jaar en heb al een 3 tal maanden last van de welbekende zweetaanvallen.
Hierdoor verlies waarschijnlijk mijn zout.
Op aanraden van de dokter neem ik dan een 3-tal dagen een koffielepel puur keukenzout met een groot glas water en na het eten.
Daarna verdwijnen alle symptomen zeer snel en voel ik me weer kiplekker.
Dag Martine,
Bedankt voor je reactie.
Goed om te horen dat je de oorzaak van je klachten hebt weten te vinden.
Groetjes,
Mark
Goed dat te horen van glas water met keukenzout ik ga dit ook proberen mijn zoutgehalte was 117 met infuus omhoog kunnen brengen maar verschil voel je wel geen pijn in mijn benen niet slaperig overdag
Leuk om te horen dat je er wat aan hebt. Succes!
Goed artikel! Mijn moeder heeft CLL en een chronisch zouttekort. Ze neemt hiervoor zoutpillen met een zeer wisselende uitwerking. De genoemde duizeligheid klinkt herkenbaar. Helaas weet haar huisarts niets van een zouttekort en haar internist blijft bij hoog en laag beweren dat er geen verband is. Ze heeft wel problemen met haar bewegingsapparaat zoals genoemd in dit artikel, wat ik nog niet wist. Ik ben al enige tijd op zoek zoek naar informatie over het genoemde zouttekort en wellicht een remedie om de 'bijwerkingen' te verzachten voor haar, zoals ook genoemd de duizeligheid.
Interessant artikel. Ik heb zelf al heel lang een tekort (varieert tussen 121 en130) maar geen klachten. Volgens internist komt het door teveel drinken . Hoeveelheid eruggebracht van 7 naar 3 liter, echter nog steeds is m'n natrium te laag. Erg vervelend want ze blijven maar onderzoeken doen.
Dank voor de uitleg.
Ik heb geregeld natrium tekort en voel me dan erg naar.
Dan neem ik maar weer een beker bouillon .
Maar voor het vaststellen van een tekort moet in naar het ziekenhuis en dan duurt de uitslag 4 dagen., dat is lang en daarom zoek ik het zelf maar een beetje uit.
Van de ouderen arts kreeg ik het advies, drink maar bouillon.
Toch ontspoort het geregeld en heb ik last van een tekort, maar dat weet ik niet zeker en dat is wel akelig.
Mijn leeftijd is 81 jaar. Dus wel een “oudje”
Vriendelijk gegroet thea rieff