Waarom zijn spruitjes gezond?

Vraag het gemiddelde kind wat hij écht niet lust, en het antwoord is vaak hetzelfde. Spruitjes! Maar niet alleen kinderen hebben een hekel aan dit kleine groene kooltje. Ook veel volwassenen houden de spruitjes het liefst zo ver mogelijk van hun bord vandaan. Ze zijn immers aardig bitter, en als je pech hebt stinkt ook het hele huis er zo naar.

Het spruitje is zo bijna spreekwoordelijk symbool geworden voor ‘vies eten’. Zonde, want zo erg hoeft het echt niet te zijn! Bovendien zijn spruitjes gezond genoeg om het toch nog eens te proberen. Wat spruitjes dan zo gezond maakt, dat leggen we je in de blog van vandaag uit.

Spruitjes minder bitter

Eerst nog even een geruststelling voor de hardnekkige spruitenhater: met die bitterheid valt het tegenwoordig wel mee. Heb jij spruitjes leren eten toen je jong was, pak hem beet twintig jaar of langer geleden? En waren ze toen zo vies dat je gezworen hebt ze nooit meer zelf te maken?

Dan hebben we goed nieuws: het spruitje is namelijk aanmerkelijk minder bitter geworden. En dat proef je: de smaak is een heel stuk milder. Toch nog maar eens proberen, dus!

Vitaminen in spruitjes

En waarom zou je die moeite nou precies doen? Omdat, zoals gezegd, spruitjes gezond genoeg zijn om voor die bittere smaak te compenseren! Om te beginnen zijn het echte vitaminebommen. Zo zijn ze enorm rijk aan vitamine K, belangrijk voor een goede bloedstolling en de aanmaak van nieuw botweefsel. Eén portie spruitjes bevat al ruim twee keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid!

Ook zit er in spruitjes meer vitamine C dan in bijvoorbeeld sinaasappels. Goed voor de weerstand, met andere woorden. En ook B-vitamines – belangrijk voor je humeur en je brein – zitten er in grote getalen in: Ten slotte zijn ook de vetoplosbare vitamines A en E van de partij.

Mineralen in spruitjes

Bij de vitaminen houdt het echter zeker niet op. In dat kleine spruitje zitten ook verschillende belangrijke mineralen, de meeste ook hier in verrassende hoeveelheden. Per 100 gram bevatten spruitjes bijvoorbeeld zo'n 400 mg kalium.

Verder levert het kleine kooltje ook magnesium en ijzer op. Andere mineralen die je terugvindt zijn fosfor, mangaan en calcium. En – geen mineralen, maar toch goed om even te noemen – spruitjes bevatten relatief veel eiwit. Ook leveren ze het aminozuur tryptofaan en zitten ze vol vezels.

Glucosinolaten in spruitjes

Het laatste gezondheidsvoordeel van spruitjes heeft te maken met de zogenoemde fytonutriënten die erin zitten. Fytonutriënten zijn actieve stoffen uit plantaardig voedsel, die in heel kleine hoeveelheden al invloed op je lichaam kunnen hebben. In spruitjes zijn vooral de glucosinolaten in deze categorie van groot belang.

Deze stoffen dragen onder andere bij aan die typerende, koolachtige smaak. Ze hebben daarnaast echter ook grote voordelen. Glucosinolaten reinigen het lichaam en helpen je onder andere om kankerverwekkende stoffen af te voeren. Kortom, die smaak is misschien even wennen – maar het loont absoluut de moeite om dat toch echt te doen!

Spruitjes gezond?

Ondanks alle bovenstaande voordelen hoor je nog steeds wel eens dat spruitjes hartstikke ongezond zouden zijn. Ironisch genoeg heeft dat juist te maken met die kankerafwerende glucosinolaten. Wanneer je die in grote hoeveelheden binnenkrijgt, kan dat resulteren in een minder goed werkende schildklier.

In normale porties levert dit volgens het Voedingscentrum echter geen problemen op. Een portie spruitjes op zijn tijd is dus zeker geen slecht idee!

Wintergroente

Spruitjes zijn vaak het hele jaar verkrijgbaar. Ze worden echter in Nederland alleen tussen augustus en maart geoogst, wat ze toch tot een typische wintergroente maakt. Je bent dan ook het goedkoopste uit als je spruitjes alleen in deze periode koopt. Ze zijn dan het verst en het lekkerst.

Koop je ze rauw, ga dan voor stevige groene spruitjes. Een paar gele blaadjes zijn niet erg, maar het meeste moet echt nog mooi groen zijn! Haal voor gebruik dan het plakje en de slechte blaadjes weg. Je kunt verse spruitjes ongeveer een week bewaren, en panklare spruitjes twee dagen. Invriezen kan ook, maar dan moet je ze van tevoren even kort blancheren.

Spruitjeslucht voorkomen

Een andere reden dat veel mensen niet van spruitjes houden, is de lucht die bij het koken vrijkomt. Gelukkig is die stank makkelijk te voorkomen! Het belangrijkste is dat je de spruitjes niet te lang moet koken. Tien minuten is meer dan genoeg. Daarna beginnen de spruitjes zwavel los te laten, en dat veroorzaakt die weeïge geur in de keuken.

Je kunt de kooktijd zelfs prima nog wat korter houden en het bij vijf minuten laten. Zo blijven de spruitjes lekker beetgaar én blijft er meer vitamine C behouden. En als je de spruitjes bijvoorbeeld in een hartige taart verwerkt, kun je ze na drie minuutjes koken ook in de oven verder laten garen.

Hoe eet je spruitjes?

Dat spruitjes gezond zijn, dat zal inmiddels wel duidelijk zijn. Helaas is er een goede kans dat veel van jullie toch nog niet direct enthousiast zijn. Probeer daarom eens iets anders dan de saaie kale gekookte spruitjes! Lekker is bijvoorbeeld om ze met een kaassausje te eten. Je kunt ook stamppot van spruitjes maken, of ze zoals genoemd in een hartige taart verwerken.

Of doe eens iets heel anders en eet ze in een sandwich! Met humus, pijnboompitjes en flink wat koriander zul je de spruitjes zelf nauwelijks meer proeven. In het juiste recept zal zelfs de grootste spruitenhater uiteindelijk overtuigd raken.