Wat is spiergeheugen?

Het is één van die termen die veel rondzweeft op sportsites: spiergeheugen. Er zijn maar weinig mensen die weten wat het precies inhoudt, maar het heeft iets te maken met het vermogen van spieren om sneller te groeien wanneer ze eerder goed getraind zijn geweest. De oorzaak voor dat fenomeen is echter lang onduidelijk gebleven.

Gelukkig heeft recent onderzoek een stuk meer duidelijk gemaakt over de reden dat je spieren een geheugen lijken te hebben! We leggen je uit hoe het zit – en hoe je er zelf je voordeel mee kunt doen.

Wat is spiergeheugen?

Laten we maar even bij het begin beginnen: wat houdt dat spiergeheugen nu precies in? Het heeft te maken met de snelheid waarop je spieren groeien. Iemand die voor het eerst in zijn leven serieus aan krachttraining doet, zal aardig wat tijd nodig hebben om spieren te kweken.

Iemand die echter eerder veel getraind heeft, en daarna weer spierweefsel kwijt is geraakt door een lange periode van rust, zal veel sneller weer op het oude niveau terugkomen! Het lijkt, met andere woorden, alsof je spierweefsels echt een soort geheugen hebben, waarmee ze als het ware onthouden hoe dat oude topniveau precies werkte.

Spiergeheugen in de hersenen?

Lange tijd was er geen duidelijke verklaring voor dit spiergeheugen fenomeen; de uitleg die nog het meest gegeven werd, was dat het spiergeheugen vooral te maken had met het motorische geheugen in het brein. Dat is het gedeelte van je brein dat er bijvoorbeeld ook voor zorgt dat je nooit vergeet hoe je moet fietsen, ook als je het jarenlang niet doet.

Het idee is dat ervaren sporters dankzij dat motorische geheugen beter weten hoe bepaalde oefeningen uitgevoerd moeten worden, waardoor ze effectiever kunnen trainen. Toch is deze verklaring niet heel sluitend – hij legt bijvoorbeeld niet uit hoe het komt dat beginnende sporters nog altijd langzamer zijn als ze hun oefeningen perfect uitvoeren.

Extra celkernen

Waar ligt het dan wel aan? Daarvoor zullen we even moeten kijken naar wat er precies in je cellen gebeurt wanneer je spierweefsel opbouwt. Zoals je misschien wel weet, zijn spiercellen de enige soort cellen in je lichaam met meerdere celkernen, en deze kernen maken spiereiwitten aan die ervoor zorgen dat de spiermassa toeneemt wanneer je traint.

Als je heel intensief traint en de kernen niet meer genoeg eiwitten kunnen vormen, zorgen zogenaamde satellietcellen ervoor dat spiercellen extra celkernen krijgen, waardoor ze nog sneller kunnen groeien. Hierdoor krijg je meer spierweefsel en kweek je na verloop van tijd de welbekende spiercellen.

Celkernen blijven

Wanneer je weer stopt met trainen, neemt de grootte van de spieren weer af, en tot voor kort werd aangenomen dat het aantal celkernen in de spiercellen daarmee ook weer daalde. Recent onderzoek wijst echter iets heel anders uit: blijkbaar blijft het aantal celkernen tot wel een paar jaar na de trainingsperiode gelijk!

Dat betekent dat ervaren sporters die na een rustperiode weer opnieuw gaan trainen, al een soort voorsprong hebben, omdat ze extra celkernen hebben die eiwitsynthese uit kunnen voeren. Ze hoeven daarom niet, zoals beginnende sporters, eerst die opbouw te doorlopen voor ze echt serieus spieren kunnen gaan kweken.

Wat heb je hieraan?

Als je zelf een beginner bent met krachttraining, is spiergeheugen helaas niet van veel nut voor je – je spieren hebben dan immers nog niet veel om te onthouden. Toch kan het je extra motivatie geven om je weten dat je inspanningen van nu nog heel lang nuttig zullen blijven!

Heb je vroeger intensief getraind, maar ben je alweer een tijdje gestopt met regelmatig sporten? Dan helpt het je misschien om te weten dat je verrassend snel weer op je oude niveau terug zult zijn, en dat je niet bang hoeft te zijn om weer helemaal terug bij het begin te zijn!