Wat zijn symptomen van diabetes?

Bij diabetes denk je algauw aan oudere mensen, die met een insulinespuitje hun bloedsuiker op peil moeten houden. Maar wist je dat diabetes, ook wel suikerziekte genoemd, onder alle leeftijden voorkomt? Eén op de veertien Nederlanders heeft diabetes; dat zijn er ruim 1,2 miljoen – en dat zijn echt niet allemaal 65plussers.

Zowel mannen als vrouwen, maar zelfs kinderen kunnen deze stofwisselingsziekte krijgen en hoewel er nog volop onderzoek nodig is en gedaan wordt, zijn er duidelijke aanwijzingen dat overgewicht en onvoldoende beweging een belangrijke oorzaak van diabetes type 2 kunnen zijn. Tijd om de oorzaken en de diabetes symptomen eens onder de loep te nemen.

Bloedsuikerspiegel in balans

Als je koolhydraten eet, wordt dat in je maag en darmen omgezet in kleinere suikermoleculen. Via je bloedbaan komen die terecht bij je cellen. Voor dit proces is insuline nodig. Insuline is als ware de ‘sleutel’ om ervoor te zorgen dat de suikermoleculen van je bloedbaan in je cellen terecht komen.

Het hormoon insuline wordt aangemaakt in de (miljoenen, kleine) Eilandjes van Langerhans, die zich in de alvleesklier bevinden. Op deze manier zorgt je lichaam ervoor dat je bloedsuikerspiegel mooi in balans blijft.

Wat is diabetes?

Mensen met diabetes hebben een verstoorde bloedsuikerspiegel omdat zij te weinig of helemaal geen insuline aanmaken of ongevoelig voor insuline zijn. Er zijn twee vormen van diabetes; type 1 en type 2. Bij type 1 kan het lichaam helemaal geen insuline meer aanmaken, omdat de Eilandjes van Langerhans ontstoken zijn en niet goed functioneren; de insulineproductie is defect.

Een fout in het afweersysteem is hier de oorzaak van. Het grote insulinetekort geeft direct typische symptomen, zoals veel dorst, veel drinken en plassen en groot gewichtsverlies (ondanks een normale eetlust). Vaak begint deze ziekte al op jonge leeftijd. Type 1 komt het minst voor; ongeveer 10% van de Nederlanders met suikerziekte heeft dit type. Deze mensen moeten de rest van hun leven insuline gebruiken.

Insulineresistentie

In negen van de tien gevallen van suikerziekte betreft het diabetes type 2. Diabetes type 2 houdt in dat het lichaam minder insuline dan normaal aanmaakt, of dat het lichaam minder gevoelig is geworden voor insuline. Dit wordt ook wel insulineresistentie genoemd.

Het lichaam kan dus niet het bloedsuikergehalte in balans houden en in een ernstiger stadium wordt er nog nauwelijks suiker opgenomen in de lichaamscellen. Het lichaam komt dan op den duur energie tekort en gaat andere bronnen in het lichaam aanspreken om energie uit te halen.

Mogelijke oorzaken

De oorzaak van diabetes type 2 wordt enerzijds gezocht in erfelijkheid, maar hangt ook voor een groot deel samen met levensstijl. Met name overgewicht en weinig beweging kunnen diabetes type 2 veroorzaken – al dan niet in combinatie met erfelijkheid. Maar ook gebruik van bepaalde medicijnen, zoals prednison, een heftige infectie of – bij vrouwen - zwangerschapssuiker, kunnen de oorzaak zijn van diabetes type 2.

Hoewel deze ziekte ook wel ‘ouderdomssuiker’ genoemd wordt, zijn er tegenwoordig steeds meer jongvolwassenen die deze ziekte krijgen. Er wordt nog volop onderzoek gedaan hoe dit kan, maar waarschijnlijk speelt de levensstijl (met name overgewicht, weinig bewegen) een grote rol.

Diabetes symptomen

Diabetes symptomen, meestal vage klachten in het begin, worden niet altijd direct gelinkt aan suikerziekte. Het ontstaat vaak geleidelijk aan. Symptomen die kunnen optreden zijn:

• Vaker moeten plassen
• Meer dorst
• Gewichtsverlies, ondanks voldoende voeding
• Slechte adem (acetongeur)
• Vermoeidheid
• Kortademigheid
• Jeuk
• Infecties die moeilijk overgaan
• Wondjes die slecht genezen
• Slecht of dubbelzien
• Tintelingen in of gevoelloosheid van vingers of voeten
• Pijn in vingers, handen, tenen en/of voeten
• Pijn op de borst

De heftige symptomen treden vaak pas op als de ziekte al langer speelt; soms zelfs pas na jaren. Terwijl de gevolgen voor je gezondheid bij diabetes type 2 zeer ernstig kunnen zijn.

Gevolgen

Ook al zijn de beginnende diabetes symptomen soms vaag en niet te plaatsen; neem bij twijfel altijd contact op met je (huis)arts. Suikerziekte kan, zeker op de langere termijn en zonder passende maatregelen of medicatie, ernstige gevolgen hebben, zoals problemen met hart en bloedvaten, beschadigde bloedvaten en zenuwbeschadigingen.

Hierdoor lopen mensen met (onbehandelde) diabetes een verhoogde kans op beroertes, een hartinfarct, trombose, nierfalen en andere ernstige aandoeningen. Blijf met vage klachten of symptomen die doen denken aan suikerziekte dus niet rondlopen, maar laat je huisarts controleren of je misschien diabetes hebt. Met een eenvoudige test kan je bloedsuikerwaarde gemeten worden.

Diabetes voorkomen

Diabetes type 1 is helaas niet te voorkomen of genezen. Het is een stofwisselingsziekte die vaak al van jongs af aan tot uiting komt met herkenbare en ernstige symptomen. De mensen met deze stofwisselingsziekte zullen hun leven lang insuline moeten gebruiken om hun bloedsuikerspiegel onder controle te houden.

Voor diabetes type 2 geldt echter dat een gezonde levensstijl voor een groot deel kan bijdragen aan het voorkomen ervan. Dat betekent gezond eten, voldoende beweging en – indien nodig – afvallen om een gezond gewicht te bereiken. En als je al gediagnosticeerd bent met diabetes type 2, dan draagt een gezonde levensstijl bij aan het verminderen van de klachten. Zo kun je voorkomen dat je in de toekomst bijvoorbeeld insuline moet gaan spuiten en het bij tabletten blijft.

Er zijn zelfs personen waarbij het aanpassen van de levensstijl, gezonde voeding en het bereiken van een normaal gewicht ervoor hebben gezorgd dat zelfs de tabletten tegen suikerziekte de deur uit konden!