Gewichtsschommelingen zijn om gek van te worden als je af probeert te vallen. Het ene moment lig je netjes op schema, het volgende moment ben je opeens twee kilo zwaarder. En dat terwijl je echt niets geks gegeten of gedaan hebt!
Dat soort schommelingen op de weegschaal kunnen zo demotiverend zijn dat je je hele dieet erdoor opgeeft. En dat is zonde, want vaak betekent zo’n stijging helemaal niet dat je harde werk geen resultaten oplevert. Er zijn veel meer mogelijke oorzaken voor (tijdelijke) gewichtstoename. We noemen de zes belangrijkste!
Oorzaken van gewichtsschommelingen!
De meeste mensen denken bij gewichtsschommelingen meteen aan vetopslag. Vet is echter niet het enige dat je zwaarder maakt. De volgende zes factoren kunnen er ook voor zorgen dat de weegschaal opeens iets hoger uitslaat:
1. Tijdstip
Je gewicht is niet de hele dag hetzelfde. ’s Ochtends, vlak nadat je naar de wc geweest bent, ben je het lichtst. Daarna komen er een paar maaltijden en liters water bij en neemt je gewicht toe. Vooral vlak na maaltijden ben je wat zwaarder.
Als je jezelf op willekeurige tijdstippen weegt, zul je dus op flinke gewichtsschommelingen uitkomen. De beste manier om dit te voorkomen is natuurlijk om jezelf altijd op hetzelfde moment te wegen. Direct nadat je wakker wordt is het meest stabiele tijdstip.
2. Kleding
Klinkt vanzelfsprekend, maar het is verbazingwekkend hoe veel mensen zichzelf nog steeds met hun kleding aan wegen! Het is natuurlijk makkelijk om te denken dat zo’n shirtje weinig uitmaakt. Kleren wegen echter meer dan je op het eerste gezicht denkt. Als je net even een andere outfit aan hebt, kan dat zo een kilo schelen.
Ook hier is de oplossing weer eenvoudig: weeg jezelf altijd naakt of in je ondergoed. Zo beperk je de eventuele schommelingen zo veel mogelijk!
3. Zout en vochtretentie
Maar ook als je iedere ochtend in je ondergoed op de weegschaal gaat staan, kunnen er onverwachte gewichtsschommelingen optreden. Een belangrijke reden daarvoor kan zout zijn. Dat zorgt er namelijk voor dat je lichaam meer vocht vasthoudt, en daardoor zwaarder blijft.
Zout is ook de belangrijkste reden dat je opeens zo veel zwaarder bent na een avondje flink snacken. Nee, dat bakje friet zorgt echt niet opeens voor twee kilo extra vet. Het veroorzaakt gewoon flinke vochtretentie, wat na een paar dagen gezond eten weer grotendeels over zal zijn.
4. Obstipatie
Nog zo’n onverwachte factor: je darminhoud. Gemiddeld bevatten je darmen zo’n 1-2 kilo aan verteerd voedsel. Zeker als je een trage stoelgang hebt, kan dat echter oplopen. Ga je al een paar dagen niet zo makkelijk naar de wc? Dan kan dat je gewicht aardig laten toenemen.
Lichte obstipatie kan allerlei oorzaken hebben: hormonale schommelingen, stress, slechte nachtrust, te weinig hydratatie… Je hoeft er niet eens heel veel van te merken om het verschil op de weegschaal te zien.
5. Koolhydraten en glycogeen
Nog een factor die voor meer vochtretentie zorgt: het eten van koolhydraten. Wanneer je glucose over hebt, slaat je lichaam een deel daarvan op als glycogeen. Daarvoor heeft het echter ook meer vocht nodig, want je kunt glycogeen alleen met voldoende water vasthouden.
Per gram glycogeen hou je ongeveer 3 gram extra vocht vast. Dat betekent niet dat je geen koolhydraten meer mag eten, want die heb je hard genoeg eten. Het betekent alleen dat je niet verrast moet zijn als je de dag na een koolhydraatrijk diner wat meer weegt.
6. Menstruatie
Voor vrouwen kan menstruatie ten slotte een groot verschil maken. In de weken voor je ongesteld wordt, is er in je baarmoeder immers een laag slijmvlies opgebouwd. Tijdens de menstruatie raak je die – en al het bijbehorende gewicht – weer kwijt.
Afhankelijk van de hevigheid van je ongesteldheid kun je er zo twee kilo lichter door worden. Dat gewicht neemt de rest van de maand vervolgens weer geleidelijk toe.
Schommelingen in gewicht vervelend?
Als je je gewichtsverlies strikt wilt bijhouden, zijn dit soort gewichtsschommelingen natuurlijk vervelend. Ze vertroebelen immers het beeld, waardoor je niet goed kunt bijhouden hoeveel vet je nou precies kwijtraakt.
De vraag is echter hoe erg dat is. Je gewicht per dag schetst toch nooit een goed beeld van je precieze voortgang. Wat je beter kunt doen, is jezelf wekelijks wegen (en dan altijd op hetzelfde tijdstip, in dezelfde kleding). Op die manier compenseer je voor veel van de dagelijkse kleine veranderingen.
Maak je daarbij niet te druk als je gewicht eens twee kilo hoger uitkomt dan vorige week. Niemand komt ‘zomaar’ twee kilo vet aan binnen zeven dagen. Dat soort schommelingen zijn dus echt het gevolg van andere factoren, geen bewijs dat je dieet niet werkt!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Nicole zegt:
Hallo, mijn zoon heeft last van zijn spieren en gewrichten, nu schommelt zijn gewicht per dag soms 3.4.5 kilo, vandaag bijv was hy 84 2 uur later 89, daarby voelt hy zich soms ziek en heb dan het gevoel.dat hy afvalt dat is dan ook zo,.dit is byna elke dag zo extreme schommelingen van aankomen en afvallen, huisarts doet er niks mee, en de.weegschaal is goed als.ik er op sta blijf ik het zelfde. Heeft u enig idee?
Pieter de Wit zegt:
Hallo Nicole, hopelijk geeft dit artikel je enig inzicht. Maar ik zou toch nog een gezondheidsprofessional raadplegen. Probeer eens een orthomoleculair therapeut.
Anoniem zegt:
ik lees in het artikel dat soort schommelingen zijn dus echt het gevolg van andere factoren, wat voor soort factoren dan?
Pieter de Wit zegt:
Hoi, dit is een samenvattende zin. En hiermee verwijzen we naar de genoemde 6 factoren in het artikel.
Angelina zegt:
Ik woog vorige week nog 68,2 en in een week tijd 69,4. Moet ik dan ongesteld worden? Is pas over een week. Ik snap er vrij weinig van dag mijn gewicht zo schommelt kan niet aangekomen zijn door voeding.
Ineke zegt:
Hoi Angelina,
Het is helemaal normaal dat je gewicht schommelt. Waarschijnlijk is je gewicht een week later weer anders.
San Wolf zegt:
Hey,
Het meten van mijn lichaamsgewicht(ochtend en avond)is erg groot en ook precies op de zelfde tijdstippen.
Verschil is ongeveer rond de 4 kilo.
Ik eet 11.00(kwark met fruit en zaden)13.00(2 bruine pistolet met kaas) 15.00((spinazie/kiwi/komkommer/citroen shake en 19.00(avond eten)
Ik beweeg intensief zeker 2 uur per dag.
Mijn lichaamsgewicht is 94 kilo in de ochtend en ongeveer 99 kilo in de avond en mijn lengte is 1.79.
Ik val ook niet meer af en ben te zwaar.
Hoe kunnen die verschillen zo groot zijn?
Helga zegt:
Een heel duidelijk artikel waaruit ik heel wat geleerd heb.
Ineke zegt:
Fijn om te horen Helga!
Christel zegt:
Ik ben na een periode van werken op invaliditeit komen te staan .ben 30kg aangekomen maar ben terug aan het werk nu 6maanden actief .ondanks dat ik veel zweet val ik maar niets af ??
Ineke zegt:
Hoi Christel,
Op basis van je verhaal kan ik moeilijk zeggen waarom je niet afvalt. Daarvoor moet er gekeken naar je voeding en beweging. Zweten heeft helaas niets te maken met afvallen.
Luna de Wit zegt:
Beste, in jullie artikel lees ik dat het normaal is om af en toe een wat schommelend gewicht te hebben. Ik ben zelf altijd iets aan de dunne kant geweest (1.75m, 22 jaar en meestal rond de 55 kilo) en dat vind ik prima, ik heb ook nooit echt op mijn gewicht te hoeven letten. Nu heb ik de laatste tijd wel het idee gehad dat ik af en toe wat zwaarder werd (meer een buikje) en de andere dag niet. Daarom ben ik de afgelopen 3 dagen iedere ochtend op de weegschaal gaan staan om dat eens uit te zoeken. De eerste dag woog ik 59 kilo, best veel voor mijn doen, ik was toen naar mijn weten nog nooit zo zwaar geweest. De tweede dag (gisteren) woog ik echter 50.5, daar was ik wel blij mee. Vanochtend ging ik dus weer met goede hoop op de weegschaal staan en toen woog ik 62.5, daar schrok ik wel een beetje van. Ik heb ook opgelet met etensgewoonten en toilet bezoekjes en daar was toch niks raars of ongewoons aan. Hoe zou het kunnen komen dat mijn gewicht zo schommelt?
Ineke zegt:
Hoi Luna,
Ik zou je weegschaal even controleren, want zulke schommelingen zijn eigenlijk onmogelijk. Staat de weegschaal op een harde ondergrond? Kun je het gewicht op een andere weegschaal vergelijken?
Barbara zegt:
Hallo, ik loop bij dieetiste, ik was 15 kilo afgevallen in 2016, nu 20 kilo zwaarder (Jasperalblas gedaan) geen suiker en geen koolhydraten. Nu wel koolydraden, geen suiker. Ik at te weinig. Trage schildklier, gestopt met roken, door de overgang heen, ben 54. Ik eet magere kwark met Granola, ontbijtkoek zonder suiker (tussendoor) groene thee, 2 volkoren boterhamen met biologische kipfilet. Komkommer, volkoren cracker (tussendoor), groene groente aardappelen en vlees (diner). 1 stuk fruit en 15 Gr. rauwe noten. Dit is mijn dagelijkse eetpatroon. Ik weeg nu 92 en valt niks af ben 1.69, slik Euthyrox, d3, magnesium, pea, visolie (krill) voor m'n Fibromyalgie. Bij dieetiste geweest ben 1 procent vet kwijt. Ik ben nu 8 weken bezig. Ik ben hopeloos. Waarom valt ik niet af.
Hoop dat u me kan vertellen wat er niet goed is gaat. Mvg. Barbara
Lotte (beheerder) zegt:
Hi Barbara,
Wat een nare situatie! Wanneer je helemaal geen vet verliest, betekent dat eigenlijk altijd dat je toch wat meer calorieën eet dan je denkt (of minder verbruikt). Je zou eens met deze tool kunnen berekenen welke macronutriënten je ongeveer nodig hebt. Hou vervolgens een weekje nauwkeurig bij wat je eet, bijvoorbeeld in de Eetmeter van het Voedingscentrum. Zo krijg je veel inzicht in je voedingspatroon en kom je er hopelijk achter waar je voortgang stukloopt!