We leven in een dieetcultuur. Er goed uit zien, slank zijn, een bikini-body hebben, gezond en fit zijn. Afvallen, aankomen of op gewicht blijven. De kerstkilo’s, de vakantiekilo’s of de ‘heb-even-wat-minder-gesport’-kilo’s. De manier waarop verschilt, maar uiteindelijk is zowat iedereen bezig met het uiterlijk.
Waar komt die dieetcultuur en de drang om slank te zijn vandaan? Heeft iemand het bedacht? En waarom bestaat hij nog als wetenschappers en deskundigen zeggen dat hij schadelijk is?
Wat houdt de dieetcultuur in?
Op je gewicht letten is normaal. Af en toe een keertje op de weegschaal ter controle is op zichzelf niet verkeerd. Er zijn echter heel veel mensen die iedere dag of week op de weegschaal zijn. En zichzelf slecht voelen als er 100 gram bij is gekomen.
Slank = gezond
De dieetcultuur laat ons focussen op slank en gezond. En om dat voor elkaar te krijgen, gaan we massaal op dieet. Op dieet zijn is normaal. Een slank lichaam bestempelen wij als gezond. Het vertegenwoordigt discipline, doorzettingsvermogen en een sterk karakter. Want het lukt diegene om niet aan te komen.
Goed en slecht eten
In de dieetcultuur focussen we sterk op wat we wel en niet mogen eten. Op macro’s, calorieën en grammen. Groenten zijn goed. Chips is slecht. Een vage tweedeling waarbij de meningen ook nogal eens verschillen. Je kent de discussies over vetten en koolhydraten vast wel. Is olijfolie gezond? Is brood een boosdoener?
We zien eten meer als beloning of als boosdoener. En minder als brandstof. Meer als iets wat we moeten inplannen en structuren. En minder als iets om bij te ontspannen met familie en vrienden. Eten is iets wat moet, maar er heerst veel druk om dat ‘goed’ te doen.
Perfecte plaatjes
De dieetcultuur gaat verder dan alleen eten. Het gaat om de plaatjes die we zien in tijdschriften, internet en tv. Zij laten mooie mensen zien die voor ons het streven worden. En we zien reclames met wondermiddelen die inspelen op jouw gedachten.
Wiens schuld is het?
Maar wie heeft deze dieetcultuur doen ontstaan? Of nog beter: wie gaat deze cultuur ‘gezonder’ maken? Een complex vraagstuk. Waar geen makkelijk antwoord op is. Er zijn wel genoeg meningen. Partijen en organisaties wijzen allemaal naar elkaar of naar de consument.
Politiek
Is de dieetcultuur bijvoorbeeld en politiek probleem? Sommigen vinden van wel. De overheid kan regels opleggen, dus ook regels voor wat getoond mag worden, wat in de supermarkt mag liggen en hoeveel gezonde dingen mogen kosten.
Met name over dat laatste laait de discussie regelmatig op. Zou de btw op groenten omlaag moeten? En de btw op ongezonde dingen omhoog? Zouden groenten en fruit goedkoper moeten zijn dan de chocolade en snoep? Dat zou een manier zijn om mensen te stimuleren meer groenten te kopen.
Supermarkten
Er zijn ook vingers die naar de supermarkten wijzen. Zij leggen de producten immers in de schappen. Meer dan de helft van de producten in de supermarkt is ongezond. En in de reclamefolders staan meer aanbiedingen voor snoep, koek en frisdrank.
Zij zijn degenen die de winkel inrichten. Degenen die de prijskaartjes ophangen en die ons van levensmiddelen voorzien. Zij zouden er toch voor kunnen kiezen om hun hele winkel vol te stoppen met gezonde dingen?
De supermarkten hebben al best wat stappen gemaakt. Zo liggen er bij de kassa al vaker gezonde tussendoortjes. En kom je in veel winkels op een mooi ingerichte groentenafdeling. Ook wordt het assortiment van ‘gezonde’ boodschappen steeds verder uitgebreid.
Producenten
Het derde vingertje wijst naar de producenten. Degenen die de producten maken. Maar vooral degenen die ons met verpakkingen en claims overtuigen om iets te kopen. Zelfs zonder dat we dat door hebben!
Er zijn hele teams die eraan werken om jouw gedrag te beïnvloeden. Door middel van reclames, kleuren, bewoordingen en het materiaal van de verpakking. Elk detail telt. Wanneer je een reclame ziet, maak je zelf de beslissing het te kopen of niet. Maar er zijn alle trucjes die onze hersenen beïnvloeden.
De WHO wil ook dat we beter beschermd worden tegen deze marketing en beïnvloeding. We moeten in staat blijven om zelf keuzes te maken. Wat overigens alsnog lastig blijft wanneer er zoveel verschillende meningen zijn over gezondheid.
Media
Tot slot is er de media. De tijdschriften, de sociale media, films en series. Zij tonen ons beelden en mooie verhalen. Zij brengen verhalen en informatie. Dat zijn de plekken waar we ‘gezonde’ figuren zien. Slanke actrices, influencers die een product promoten en afgetrainde lichamen.
Ze laten zien wat kan. Althans…dat zeggen ze of laten ze ons denken. Vrijwel niets van wat je ziet is een volledige weergave van de werkelijkheid. Het zijn meningen, momentopnames en vertekende beelden.
Facebook heeft er zelfs al voor gekozen om advertenties van onbetrouwbare dieetproducten te verbieden. En andere advertenties worden alleen getoond aan volwassenen. Dit vanwege het effect op jongeren, zoals eetproblemen.
Conclusie
Wat kun je zelf doen voor je gezondheid? Geloof niet in wondermiddelen. Geloof in de basisprincipes: bewegen, gevarieerd eten, niet teveel bewerkte producten en goed slapen. Voel je dat je niet in balans bent? Vraag dan advies bij een deskundige, maar geloof niet in mooie advertenties en beloftes.
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!