Fluoride kennen we vooral van tandpasta. Het zou de tanden sterker maken en beschermen tegen gaatjes. Maar aan de andere kant zijn er ook mensen die beweren dat fluoride net gevaarlijk en zelfs giftig is. Het zou zelfs gebruikt zijn de door de Nazi’s en de Communisten in Rusland om de bevolking te onderdrukken. Wat is fluoride en hoort het wel in ons lichaam?
Wat is fluoride?
Fluoride is een eenwaardig negatief geladen ion afkomstig van fluor. Excuseer? Het basiselement dat je kent uit de chemische tabel is fluor. Maar omdat fluor zo makkelijk reageert met andere stoffen komt het in de natuur zo goed als nooit voor in zijn vrije vorm. Het is altijd gebonden met een andere stof, meestal met zouten. Deze verbindingen noemen we fluoriden.
Wat is de werking van fluoride?
Fluoride is een van de essentiële voedingsstoffen en is fysiologisch noodzakelijk voor de normale ontwikkeling van de mens. Het zorgt voor sterke botten en helpt tegen tandbederf. 99% van alle fluoride in ons lichaam vind je dan ook in de tanden en het skelet. In ons eten en drinken komt slechts erg weinig fluoride voor. Daarom wordt het vaak gesupplementeerd.
Bijgevolg kan je fluoride in je lichaam krijgen op twee verschillende manieren:
- De systematische vorm wordt opgenomen via de voeding, water of supplementen. In dit geval wordt het dus ingeslikt, verteerd en via de bloedbaan in het lichaam gebracht.
- Topische fluoride zit in tandpasta en mondwater en werkt van buitenaf op de tanden door je mond ermee te spoelen.
Hoe schadelijk is fluoride?
Hoe zit het dan met de toxiciteit van fluor? Zoals altijd geldt: het vergif zit in de dosis. En dat is zeker ook hier het geval. Laten we eens uitzoeken wanneer fluoride giftig kan zijn.
Acute vergiftiging
Wanneer je in één keer een overdosis zou nemen, kan dat je fataal worden. De fatale dosis die je via de mond hiervoor zou moeten innemen is 35-70 mg Fluor per kg lichaamsgewicht. Dat komt neer op 5-10 gram sodium-fluoride voor een volwassen persoon.
De symptomen uiten zich snel in buikpijn, diarree, braken en het overmatig produceren van speeksel. En als je niet ingrijpt kan je er van sterven. Dit komt bijna nooit voor, maar mocht je het willen weten: de remedie is proberen braken en melk drinken. (Het calcium zorgt voor een basische tegenreactie.)
Fluorose
Bij een chronisch overmatig gebruik van fluorideproducten is er kans op fluorose. Dit is een tand- en botaandoening waarbij er permanent donkere vlekken op de tanden en de botten verschijnen. Dit kan zich voordoen bij het aanhoudend doorslikken van tandpasta met fluoride of het overmatig gebruiken van fluoridetabletten. Het is daarom dus niet zo verstandig om zomaar extra supplementen te slikken. Bespreek dit altijd eerst met je tandarts.
Skeletale fluorose
Een hoge dosis fluoride in het drinkwater kan leiden tot skeletale fluorose. Hierbij gaat de mineraaldensiteit van de botten achteruit waardoor ze erg broos worden. Dit kan leiden tot osteoporose, osteosclerose, osteomalacia, exostose en secundaire hyperparathyreoïdie. Het probleem is dat skeletale fluorose niet meteen zichtbaar is en vaak pas gedetecteerd wordt in een ver gevorderd stadium. Bovendien worden de gewrichten stijf en pijnlijk waardoor er vaak een verkeerde diagnose zoals artritis wordt vastgesteld.
Neurotoxiciteit
In 2014 verscheen er een artikel in het gerenommeerde tijdschrift The Lancet waarin onderzoek was gedaan naar het effect van neurotoxines op de zenuwen en de hersenen. In onze maatschappij worden we immers steeds meer blootgesteld aan schadelijke chemische stoffen. Denk maar aan het gebruik van cosmetische producten, pesticiden, verf en verpakkingen. Verscheidene stoffen zoals lood, kwik en ook fluor, zijn in verband gebracht met de opmars in aandoeningen zoals autisme, adhd en dyslexie.
Fluoride in drinkwater.
Omdat grote hoeveelheden van dit element schadelijk kunnen zijn werd er al in 1976 ingegrepen met een verbod op het toevoegen van fluoride aan het drinkwater. Voor die tijd kwamen concentraties van 4 tot 8 milligram voor.
Er zit wel nog fluoride in het drinkwater omdat het in de bodem zit waar ons drinkwater vandaan komt. De wettelijke norm is nu vastgesteld op 1,1 milligram per liter. Het meeste kraanwater bevat tussen de 0,05 en 0,25 milligram fluoride per liter. Hierbij zou de gezondheid gewaarborgd zijn.
Samengevat: Is fluoride goed voor de tanden of giftig?
De waarheid ligt weer in het midden. Het is belangrijk om weten dat kleine dosissen noodzakelijk en gezond zijn, maar suppletie moet je altijd eerst met je tandarts of arts bespreken. Over de toxiciteit van drinkwater hoef je je geen zorgen te maken. Ons kraanwater voldoet al sinds 1976 aan strenge normen.
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Als je de gevoelige blootliggende wortels insmeert met fluoride tandpasta en het even later weer uitspuugt, dan is er natuurlijk niks aan de hand: je krijgt het niet binnen, het is alleen locaal aanwezig waar het nodig is.
Een normale tandpasta voor volwassenen bevat ongeveer 1500 ppm, komt overeen met 0,15%. Dus per tube van 75 gram is dat ongeveer 100 milligram fluoride, als je het allemaal ineens opeet, dan is het nog steeds te weinig voor een acture fluoride vergiftiging (zie hierboven: dan moet je dus 50 - 100 tubes opeten).
In fluoride tabletten zit 0,25 mg per tablet, dus in 1 tube tandpasta van 75ml zit evenveel als in 400 tabletten. Als je het allemaal inslikt, dan is er zeker gevaar voor fluorose. Het is dus een goed idee om het na een tijdje uit te spugen en op te letten dat je het niet per ongeluk inslikt. Dan zal er geen risico zijn op vervelende bijewerkingen.
Mijn tandarts raadde me aan om gevoelige blootliggende wortels te behandelen door elke avond daar goed wat tandpasta in te masseren en daar te laten inwerken gedurende de nacht. Vind dit na het lezen van dit artikel toch wat vreemd.
Hoi Micheline, ik ben geen tandarts en kan me er niet over uitspreken. Misschien eens de mening van een andere tandarts raadplegen?