Ken je dat heerlijke, gelukzalige gevoel dat na een flinke lachbui vaak nog een paar minuten blijft hangen? Of de ontspannen rust die na een goede massage over je komt? En wat te denken van de ‘runners’ high’ die hardlopers ervaren als ze echt in hun flow komen?
Al die verschijnselen zijn het gevolg van één en hetzelfde stofje: endorfine. Een nuttig goedje, want je gaat je er stukken beter door voelen. Maar wat doet het nu precies, en kun je er ook te weinig van hebben? En hoe kun je bewust meer endorfine aanmaken? Dat vertellen we je in deze blogpost!
Wat is endorfine?
Endorfine is een zogenaamde neurotransmitter: een stofje dat door onze hersenen aangemaakt wordt om ons gedrag te sturen. Zoals gezegd zorgt het primair voor een heel prettig gevoel. Het werkt daarmee als een soort beloning voor je lichaam! Je maakt endorfine aan wanneer je bepaalde voedingsmiddelen eet – suiker en vet, bijvoorbeeld, de reden dan die zo verslavend zijn.
Ook wanner je pijn hebt of gestrest bent, produceer je endorfine. In dat geval fungeert de stof vooral als een soort natuurlijke pijnstiller. Bij zwangere vrouwen maakt het lichaam zelfs al weken voor de bevalling endorfine aan, om de uiteindelijke geboorte draaglijker te maken!
Endorfine tekort
Als je hersenen een tijdje geen endorfine aanmaken, voel je dat ook. Je gaat je een beetje down voelen zonder dit blijmakende stofje, en je hebt een stuk minder zin in alles. Een flinke dip, met andere woorden! Je lichaam gaat in een dergelijk geval vanzelf op zoek naar een manier om dat tekort op te lossen.
Veel mensen krijgen in zo’n geval enorme trek in vet en zoet eten. In de oertijd was dit meestal voedzaam eten, vandaar dat je hersenen er nog steeds een beloning voor afgeven. Tegenwoordig komt het echter eerder neer op roomijs, donuts en chocoladekoekjes. Dat moet gezonder kunnen!
Endorfine aanmaken
Gelukkig zijn er inderdaad andere methodes om je endorfineproductie een flinke boost te geven. Met de volgende vijf tips kun jij ieder dipje op een gezonde manier oplossen.
1. Lichamelijke inspanning
Wie stevig sport, belast zijn lichaam daarbij aardig. Dat betekent dat er een zekere pijnprikkel af wordt gegeven aan je hersenen. En pijnprikkels zorgen op hun beurt weer voor de productie van endorfine!
De bekende runners’ high is hier een gevolg van, maar voor andere sporten geldt precies hetzelfde. Ook na een half uur stevige krachttraining zul je je een stuk beter voelen. En een extra bonus: als je buiten sport, zorgt het zonlicht voor nog meer endorfineproductie!
2. Lachen
Wist je dat je al extra endorfine aan begint te maken zodra je zelfs je mondhoeken maar optrekt? Lachen is een enorm krachtige stimulans. Glimlach eens naar iedereen die je op straat tegenkomt; je zult zien dat je een stuk vrolijker op je bestemming aankomt. Of zet je favoriete cabaretier op en gun jezelf vijf minuten om volledig de slappe lach te krijgen. Meer endorfine aanmaken kan niet leuker worden!
3. Chocola, pepers en alcohol
Zoals we al eerder noemden, geven vet en suikers je lichaam een endorfineboost. Dat geldt echter ook voor andere voedingsmiddelen. Chocola is een bekend voorbeeld: vrouwen die bijna ongesteld worden, hebben daar niet voor niets vaak enorme trek in.
Ook pittig eten zorgt – via een pijnprikkel – voor meer endorfine. Eén glaasje alcohol heeft hetzelfde effect, maar let wel op dat je niet te veel drinkt! Bij grote hoeveelheden ga je je juist weer slechter voelen.
4. Seks
Seks zorgt ook voor de aanmaak van flinke hoeveelheden endorfine. Zeker tijdens een orgasme komt er ontzettend veel van vrij! Je hoeft echter niet meteen all the way tussen de lakens te duiken om op te vrolijken. Ook een flinke knuffel of een goede zoen heeft al effect op je endorfinepeil. En wie verliefd is, loopt vaak de hele dag met een sterk verbeterde endorfineproductie rond.
5. Massages en acupunctuur
Massages zorgen voor lichamelijk contact: wederom een prikkel die ervoor zorgt dat je endorfine aanmaakt. Als je stijve spieren hebt, komt daar ook nog eens een pijnprikkel bij kijken die de boel alleen maar versterkt. Bij acupunctuur zijn het de naaldjes die hetzelfde effect hebben. Na beide zul je je dus een heel stuk meer ontspannen voelen!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Karnemelk moet je leren drinken en dan is het echt lekker.Ik drink nu 1 kop bij het ontbijt en na het avondeten .Mijn darmen zijn er blij mee en ik ook .
Goed zo! Gezonde darmen zijn de sleutel tot je gezondheid.
Hoi! Ik heb een chronisch b12 tekort, wat ook nadelige g3volgen heeft voor "het gelukshormoon". Ik merk duidelijk dat ik ze mis. Ik snap dat ik met aangepast dieet het al kan behelpen maar ik kom dus niet eens zover. Nog andere tips?
Hoi Sonya,
Met zo'n ernstig tekort kan het nuttig zijn om (in ieder geval tijdelijk) een supplement te gebruiken. Je kunt even met een huisarts of diëtist overleggen welk supplement voor jou effectief zou kunnen zijn :-)
Ben vanaf februari 2019 aardig depressief. Nergens zin in. Erg moe enz. Weet niet hoe ik de dag moet doorkomen. Vindt het leven zwaar. Heb het idee dat ik het gelukshormoon endorfine mis. Heb gelezen wat je er min of meer aan kan doen. Zijn er ook medicijnen die dit kan opwekken? Het leven zal een stuk aangenamer op kunnen worden. b.v.d.
Hoi Andreas, in sommige gevallen kan een arts je antidepressiva voorschrijven. Wel is het beter dat niet als een blijvende oplossing te beschouwen, en ook op andere fronten, zoals voeding en leefstijl, te blijven letten. Wanneer je denkt dat je bij medicatie gebaat zou zijn, kun je het beste met je klachten naar de huisarts gaan. Hij of zij kan je verder doorverwijzen!
Vanaf het punt dat gezegd wordt dat je serotonine aanmaakt na eten begon ik al sterk te twijfelen aan de accuraatheid van dit artikel, de stof die dan je gedrag beloont is dopamine.
Is er iets wat ik hier over het hoofd zie?
Hoi Pim,
Dopamine is inderdaad één van de hormonen waar je je goed van gaat voelen, maar het is zeker niet de enige! Serotonine is gewoon weer een ander geluksstofje, en ook eentje waar je na de maaltijd meer van aanmaakt. Je lichaam heeft dus meerdere 'beloningssystemen' tegelijk werken :-)
Zijn er medicijnen en/of supplementen welke endorfine
Verhogen?
Hi Bob,
Dat bestaat tot op zekere hoogte, maar het is aan te raden het eerst met voeding en leefstijl te proberen :-) Wanneer je niet voldoende endorfine aanmaakt, zitten er vaak ook andere dingen mis die je met een medicijn weer niet oplost.
of gewoon hele lage dosis LDN slikken. krijg je zelfs meer receptoren van en herstelt het endorfine systeem(indien nodig)
Waar kun je LDN verkrijgen?
ik ben enorm aan het worstelen met depressie serotonine tekorten en ADD graag wil ik begrijpen wat er in mn hoofd omgaat en wat maakt dat ik me zo ongelukkig voel. al me verschillende medicijnen geëxperimenteerd, onder begeleiding. tot nog toe helpt niets. en ja, de info op deze site is kort bondig to the point en begrijpelijk. knap gedaan.
bedankt.
ik blijf zoeken naar kwaliteit van leven ipv overleven.
Wat fijn dat je iets aan onze adviezen hebt :-) Veel sterkte met de zoektocht naar een manier om die depressieve gevoelens onder controle te krijgen!
Wat ik me dus afvraag is of endorfines ook op kunnen raken, waardoor je een dip krijgt? Of kan je dit eindeloos aan blijven maken? En heb je steeds meer nodig voor hetzelfde effect of niet? (bv nog harder sporten)
Hi Kelly,
Goede vragen! Zolang de endorfine natuurlijk aangemaakt wordt (dus niet met supplementen, drugs en dergelijke) loop je geen gevaar voor uitputting of resistentie :-)