Is geitenkaas gezonder dan gewone kaas?

​Anno 2017 is geitenzuivel hartstikke populair! Onlangs nog was in het nieuws dat supermarkten omzetstijgingen tot wel 30% zien op de verkoop van geitenzuivel. Die groei zit ‘m vooral in zachte geitenkazen.

Behalve dat de smaak ons beter bevalt dan vroeger, zou die stijging wel eens te maken kunnen hebben met de gezondheidsclaims die worden gedaan over geitenzuivel. Geitenkaas zou gezonder voor je zijn dan gewone kaas. Maar klopt dat wel?

Geitenkaas gezonder?

Ongeveer 10.000 jaar geleden is de mens gestart met de consumptie van zuivel. Dat klinkt heel lang, maar bekeken vanuit evolutie is dat eigenlijk relatief kort. Onze genen hebben zich in de loop van de tijd noodzakelijkerwijs moeten aanpassen om zuivel te kunnen verteren. Dat gaat de een beter af dan de ander.

Een grote groep kan zuivel helaas nog steeds niet goed verdragen. De oorzaak ligt vaak bij het aanmaken van het enzym lactase, dat nodig is om lactose (melksuiker) af te kunnen breken. Als je lichaam moeite heeft om lactase te produceren kun je dus klachten krijgen als je lactose eet.

Melk, yoghurt en kaas: alle drie zuivelproducten die je tegenwoordig kan kopen met een vrolijk kijkende koe OF een guitig geitje op de verpakking. Waar ga jij voor? En waarom?

Geitenkaas en lactose

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: alle melkproducten, behalve harde (Goudse) kaas, bevatten lactose. Mocht je lactose-allergie of lactose-overgevoelig zijn, dan zal je hoogstwaarschijnlijk ook last hebben van de lactose in geitenkaas.

Het aandeel lactose in geitenmelk ligt weliswaar wat lager dan in koemelk (ongeveer 10%), waardoor het kan zijn dat je minder klachten ervaart. Maar het geheel ontbreken van lactose is dus géén reden om de geit boven de koe te verkiezen!

Ook het aandeel vitamines in kaas gemaakt van koeien of geiten ligt dicht bij elkaar. Ze bevatten beide vitamine A, B1, B6, B12 en D. Waarin verschillen geitenkaas en gewone kaas dan wel?

Daarvoor moeten we kijken naar de verteerbaarheid en het eiwitprofiel. Geitenmelk bevat kleinere melkvetbolletjes, die ervoor zorgen dan deze variant iets makkelijker te verteren is. Maar er is nog een ander belangrijk verschil tussen geitenzuivel en koezuivel, gerelateerd aan het aanwezige melkeiwit ‘caseïne’.

Problemen door melkeiwitten

Zuivel is een goede bron van melkeiwitten. Deze melkeiwitten bestaan voor 80% uit caseïne-eiwitten, en voor 20% uit wei-eiwitten. Om caseïne af te kunnen breken heeft je lichaam speciale enzymen nodig. Helaas verloopt dit proces niet altijd even soepel, waardoor de koemelkeiwitten niet volledig worden afgebroken. Met alle gevolgen van dien.

We onderscheiden twee groepen caseïne: alfa-caseïne en beta-caseïne. Beta-caseïne kunnen we verder opsplitsen in variant type A1 en variant type A2. De meeste koeien geven melk met voornamelijk het type A1-caseine. Het is met name die variant die zorgt voor klachten, zoals problemen met spijsvertering en slijmvorming.

Geitenmelk bevat overwegend type A2-caseine, dat qua samenstelling meer lijkt op onze eigen moedermelk en voor minder problemen zorgt. Voor mensen met een caseïne-allergie, kan geitenzuivel dus het betere alternatief zijn.

Hoe weet je of je een caseïne-allergie hebt of er gevoelig voor bent? Symptomen zijn uitslag en jeuk, maar bijvoorbeeld ook astmatische klachten of chronische verkoudheid. Je kunt ook last hebben buikpijn, diarree of misselijkheid.

Is geitenkaas gezonder dan gewone kaas?

Is geitenkaas gezonder dan gewone kaas? Nee. Als je geen lactose- of caseïne-allergie of overgevoeligheid hebt, past gewone kaas prima in een gezond weekmenu. Wel kun je gewone kaas het beste met mate eten, vanwege het aandeel verzadigd vet. Dit is een vetsoort die we in kleine hoeveelheden nodig hebben, maar waarvan een teveel schadelijk is je gezondheid.

Overigens bevat geitenkaas ook verzadigd vet. Geitenkaas scoort alleen beter als je het vergelijkt met zijn volvette tegenhanger. Het is dus maar net hoe je het bekijkt! Als je een plakje of een blokje gewone kaas wilt nemen, kies dan de 10+, 20+ of 30+ variant. De categorie vertelt je alles over het aandeel vet. Dat zit zo:

Vetgehalte kaas

Om 1 kilo gewone kaas te maken is ongeveer 10 liter melk nodig. Kaas bestaat hoofdzakelijk uit eiwit en vet. Dit zijn de vaste stoffen die bij de productie van kaas worden gebonden en gescheiden van de vloeistof. Elke 100 gram kaas bestaat ongeveer nog voor 40 gram uit water. De overige 60 gram zijn bepalend voor de ‘categorie’ waarin jouw favoriete kaas thuis hoort.

Voorbeeld: als er 20+ op de kaas staat, betekent dit dat de 60 gram overgebleven kaas voor 20% uit vet bestaat. Oftewel: 20% van 60 gram is 12 gram. Van de 100 gram 20+ kaas die jij koopt, is dus 12 gram vet. Handig om te weten toch?

Doe maar gewoon

Geitenkaas en gewone kaas passen beide - met mate - in een verantwoord voedingspatroon. De uitzondering hierop zijn mensen die last hebben van een koemelkeiwit-allergie. Voor die groep kan het gebruik van geitenkaas in plaats van gewone kaas voor verlichting zorgen, dankzij het verschil in eiwitprofiel. Als je een lactose-allergie hebt, kun je dierlijk zuivel beter laten staan.

Het is aan jou om te ontdekken waar jij je goed bij voelt. Je lichaam geeft dat prima aan. Net zoals voor alle andere voedingsmiddelen geldt: blijf afwisselen! Ben jij al jarenlang trouw aan boterham met 30+ kaas? Probeer dan eens broodje geitenkaas.

Heb jij gewone kaas voorgoed verbannen uit je keuken om het te vervangen door ‘gezondere’ geitenkaas? Neem de volgende keer gerust die oude vertrouwde kaas weer eens mee. Het kan wellicht minder kwaad dan je denkt…