Naar je lichaam luisteren: wat betekent dat nou eigenlijk?

‘Je moet naar je lichaam luisteren’, hoor je coaches, trainers en diëtisten met enige regelmaat zeggen. Dat klinkt als goed advies, en ergens is het dat ook wel. Het probleem? De meeste mensen hebben geen flauw benul wat ‘naar je lichaam luisteren’ eigenlijk inhoudt.

Vreemd is dat niet, want onze samenleving ontmoedigt fysieke bewustzijn op vrijwel ieder mogelijk gebied. Toch loont het wel degelijk de moeite om de signalen van je lichaam wat beter op te vangen. In deze blog leggen we je uit hoe je daarmee aan de slag kunt gaan!

Je vraagt veel van jezelf

Zoals we hierboven al noemden, is onze maatschappij niet echt gericht op een zinvolle omgang met ons welzijn. We worden meer en meer gedwongen om het uiterste van onszelf te vragen, op meer en meer gebieden.

Ga maar na. Op werk moet je acht uur per dag stevig aan de slag, en soms komt het ook nog mee naar huis. Je moet je relatie onderhouden, je vrienden onderhouden, niet vergeten om regelmatig met de familie in contact te blijven. Dan moet je sporten, gezond eten… En vaak komen daar nog allerhande andere verplichtingen bovenop.

Daar kun je rationeel mee omgaan…

Nu kunnen veel mensen daar wel mee omgaan – of in ieder geval bedenken ze dat ze daarmee om kunnen gaan. Want hup, er gaan toch best wat uren in een dag, nietwaar? Je kunt prima na werk een gezonde maaltijd maken, sporten en dan nog even de kroeg in. Ja, en dan de volgende ochtend weer fris naar werk.

Uitgebreide schema’s zijn vaak de favoriete manier om met drukte op te gaan. Een nauwkeurig uitgewerkte planning voor je maaltijden. Een trainingsschema waar je je strikt aan houdt. Een zorgvuldig bijgehouden agenda, en ga zo maar door.

… maar je lichaam weet het beter

Het probleem? Soms ga je met al die lijsten hopeloos voorbij aan wat daadwerkelijk goed voor je is! Je lichaam is nu eenmaal geen machine die je zonder problemen in alle mogelijke richtingen kunt sturen. En hoe harder je dat probeert, hoe harder je dat vaak weer terugkrijgt.

Vaak geeft je lichaam al heel vroeg aan dat er ergens problemen ontstaan – dat je te druk bent, of niet genoeg slaapt, of niet goed eet. En veel mensen blijven dat weken- of zelfs jarenlang negeren. Met problemen als overtraining, burn-outs en vitaminetekorten als gevolg.

Naar je lichaam luisteren: hoe dan?

Naar je lichaam luisteren is dus essentieel om die blinde vlek van je brein te omzeilen. Je kúnt nu eenmaal niet alles rationeel in orde denken. Dan is het maar beter om op tijd door te hebben waar je van koers moet veranderen.

Maar wat betekent dat nou in de praktijk, naar je lichaam luisteren? Nee, je hoeft niet bij ieder pijntje plat te gaan liggen. En nee, het betekent ook niet dat je die reep chocola lekker weg kunt werken omdat je er even trek in hebt. De volgende vier tips geven je een idee van signalen waar je wél naar moet luisteren.

1. Onderscheid goede en slechte pijn

Naar je lichaam luisteren wil niet zeggen dat álle pijn per definitie slecht is. Spierpijn na een training is bijvoorbeeld een voorbeeld van pijn die je juist vooruit helpt. En ook tijdens het sporten hoef je echt niet op te geven zodra er ergens een spier begint te protesteren.

Maar het is belangrijk dat je het ook opmerkt als de pijn wél een serieuze waarschuwing wordt! Heb je spierpijn die 6 dagen aan blijft houden? Heb je eigenlijk continu hoofdpijn? Zitten je rug en schouders klemvast? Dat zijn allemaal tekenen dat er iets aan de hand is – en dat je daar maar beter snel iets aan kan doen.

2. Hou een welzijnsdagboek bij

Wat zeg jij als iemand je vraagt hoe het gaat? ‘Ja, prima, beetje druk’, lijkt het favoriete antwoord te zijn. Meestal denken we er niet eens meer over na. In de drukte van je leven is het immers makkelijk om eigenlijk nooit stil te staan bij je eigen welzijn.

En dat is gevaarlijk, want zo zie je waarschuwingssignalen gegarandeerd over het hoofd. Het is daarom verstandig om minstens één keer per dag even tien minuten te reserveren om écht even over je welzijn na te denken. Schrijf desnoods voor het slapengaan even een korte samenvatting in een welzijnsdagboek. Daarin kun je bijvoorbeeld benoemen:

• Of je je uitgeslapen of juist moe voelt
• Hoe het met je gezondheid gaat: heb je ergens gekke pijntjes of een langdurig griepje?
• Waar je blij mee of dankbaar voor bent
• Of je ergens gestrest over bent of je zorgen maakt

Je zult merken: hoe vaker je hier actief over nadenkt, hoe meer je ook de kleine signalen op zult vangen.

3. Hoe voel je je na het eten?

Een ander belangrijk moment voor wat introspectie is rondom de maaltijd. Eten is misschien wel hét belangrijkste gebied waar naar je lichaam luisteren essentieel is – en toch doen mensen het maar weinig. In plaats daarvan gaan we af op snelle trek, of juist overdreven strenge richtlijnen.

Heb je de neiging een hele reep chocola naar binnen te werken? Probeer je eens voor te stellen of je je daar nou écht beter van gaat voelen. Zegt je eetschema dat je vandaag pasta eet, maar heb je enorme trek in een frisse salade? Eet in vredesnaam lekker die salade. ‘Moet’ je nog een gezond tussendoortje eten, maar heb je geen honger. Laat dat tussendoortje zitten.

Neem na de maaltijd ook even de tijd om te voelen hoe je lichaam op het eten reageert. Dat is ook hoe je erachter komt of je bepaalde voedingsmiddelen misschien beter niet kunt eten. Je eigen gevoeligheden vinden kan ook weer wonderen doen voor je gezondheid en energielevels!

4. Behandel je lichaam als een kind

Merk je dat je de neiging hebt om de signalen van je lichaam te ‘overrulen’ met je brein? Probeer je eens voor te stellen hoe je met een kind in jouw plaats om zou gaan. Zou je een vermoeide peuter tot diep in de nacht door laten werken? Zou je een kind met een blessure dwingen om te blijven sporten ‘voor de resultaten’?

En natuurlijk, je bent geen kind. Maar vergeet niet dat je óók in de ‘volwassen wereld’ echt wel wat voorzichtigheid met jezelf kunt gebruiken. Je lichaam moet nog even mee, en het is wel zo prettig als dat in goede gezondheid mag!