Wat doet koud weer met je lichaam?

We ontkomen niet aan koud weer in de herfst, winter en soms zelfs lente. Tijd voor dikke trouwen, handschoenen en sjaals. Maar ook voor snotneuzen, koude tenen en de behoefte aan warme dekentjes. Hoe zit dat nou met dat koude weer en ons lichaam? Is het slecht voor ons? Of moeten we iedere dag juist de kou trotseren voor onze gezondheid? Dat vertellen we je in dit artikel over wat koud weer met je lichaam doet.

Gezonder door koud weer

Buiten is het koud, dus blijven we liever binnen. Daar zetten we lekker de kachel aan. Op die manier vatten we hopelijk geen kou en vermijden we die vervelende verkoudheid. Koud weer is dus niet goed voor ons, toch?

Flexibele bloedvaten

Maar wat doet ons lichaam eigenlijk als het koud is? Wij voelen alleen het gebibber, de snotneus en de koude handen. Al heb je het koud, je lichaam is wel met van alles bezig. In de eerste plaats met het warm houden van je vitale organen.

Hoe doet het dat dan? De zenuwen ‘voelen’ de kou. Zij sturen een seintje naar de hersenen. Om specifiek te zijn: naar de hypothalamus. Deze heeft een belangrijk rol bij het regelen van de temperatuur en stuurt een signaal naar de bloedvaten.

De bloedvaten vernauwen zich, waardoor het bloed minder snel gaat stromen. De bloeddruk stijgt en het hart moet harder werken. Hierdoor verdwijnt er minder warmte via de huid. De huid zelf wordt wel kouder, vandaar de koude handen en voeten.

De bloedvaten vernauwen zich dus. Dat vraagt om flexibiliteit. Hoe beter die flexibiliteit is, hoe makkelijker het voor je hart is om alles goed doorbloedt te krijgen. En dus kan de hartslag en bloeddruk lager zijn bij de een, omdat diegene sterke en flexibele aderen heeft.

Stofwisseling omhoog

Naast het effect op je bloedvaten, gebeurt er ook iets met je stofwisseling. De stofwisseling gaat omhoog. Je lichaam heeft brandstof nodig om zichzelf warm te houden. Ben je een hele dag buiten bij koud weer, dan verbrand je dus meer energie.

Koud weer activeert bruin vet. Het bruine, gezonde vet wat we hebben, zet energie om warmte. Hoe meer bruin vet je hebt, hoe sneller je verbranding is. En uiteindelijk betekent dat ook dat je meer af kan vallen.

Meer witte bloedcellen

Het immuunsysteem reageert weer op de verhoogde stofwisseling. Wat is er aan de hand, vraagt het zich af. Het immuunsysteem bereidt zich voor om weerstand te bieden tegen elk soort dreiging. Dat doet het door witte bloedcellen aan te maken. Deze bloedcellen helpen ons beschermen tegen bacteriën en virussen.

Ziek worden van koud weer

Waarom kwakkelen we dan wel met onze gezondheid zodra het kouder wordt? En vat je misschien kou als je je niet warm genoeg kleed bij koud weer? Virussen zijn wel vaak de oorzaak van een ziekte. Maar de reden ligt bij jezelf: namelijk een verminderde weerstand.

Bij koude temperaturen kunnen sommige virussen beter vermenigvuldigen. Daarnaast zijn we vaak met meer mensen in een ruimte, waardoor het zich veel sneller verspreid. Mensen met een lagere weerstand kunnen dus makkelijk een verkoudheid oplopen.

Die verminderde weerstand is niet zo gek. Het betekent ook niet gelijk dat je ongezond leeft of iets niet goed doet. In de winter krijgen we minder vitamine D binnen én richt het lichaam zich met name op warm houden.

De loopneus

Die vervelende loopneus. Je ontkomt er niet aan. Een loopneus hoeft namelijk niks te maken te hebben met je gezondheid. Het betekent niet dat je iets onder de leden hebt of verkouden bent.

Wanneer je buiten de koude lucht inademt, droogt je neus aan de binnenkant uit. De slijmvliezen in de neus willen dat oplossen door meer slijm te produceren. De functie van dat slijm is namelijk om de lucht op te warmen.

Tegelijkertijd condenseert de waterdamp in je adem. Die waterdamp en het slijm hopen zich op in je neus. En dat wordt zoveel, dat het uiteindelijk uit je neus loopt.

Afvallen door koud weer

We noemden zojuist al even het bruine vet dat gestimuleerd wordt door kou. Dat wandelingetje buiten is dus zo gek nog niet. Je kunt thuis ook de kachel lager zetten of en toe het raam open doen.

Buiten sporten kan natuurlijk ook. Het is dan wel belangrijk om een goede warming-up te doen en je goed te kleden. Het laatste wat je wilt is een blessure door spieren te belasten die nog koud zijn.

Houd er ook rekening mee dat je lichaam tijdens het sporten vermoeid raakt. En je brandstof raakt ook langzaam op. Na een tijdje wordt het steeds lastiger om alles goed warm te houden. Hoe lang je buiten kunt sporten verschilt per persoon.

Effect op je huid

Bij koud weer vernauwen de bloedvaten in de huid zich, zodat daar minder warmte verloren gaat. De huid isoleert. Maar het betekent tegelijkertijd ook dat vingers en voeten koud zijn door de verminderde doorbloeding.

Om de huid toch van voldoende doorbloeding, en warmte, te voorzien, openen de bloedvaten zich zo nu en dan. Daardoor kan de huidtemperatuur tijdelijk weer stijgen. Bevriezen doet de huid dus niet zo snel. En op deze manier train je de bloedvaten ook.

De lucht in de winter is, behalve koud, ook droger. Je huid kan in de winter dus ook droog en kwetsbaar zijn. Wat kun je daar tegen doen? Stap niet onder een hete douche, gebruik niet altijd doucheschuim, gebruik luchtbevochtigers in huis en hydrateer je huid.