Symptomen van een voedselvergiftiging

Bijna iedereen krijgt er ergens in zijn leven last van: een voedselvergiftiging. Of het nu mis gaat bij een barbecue waar het vlees niet goed genoeg verwarmd werd, of dat je op vakantie in een warm en tropisch land problemen krijgt door slechte hygiëne: de symptomen zijn nagenoeg hetzelfde, en kunnen je best even flinke problemen geven.

Hoe weet je of je een voedselvergiftiging hebt, en wat is op zo’n moment de beste behandeling? In dit artikel geven we je alle noodzakelijke informatie over de oorzaak, behandeling en preventie van een voedselvergiftiging.

Wat is een voedselvergiftiging?

Voedselvergiftiging is een ziekte die veroorzaakt wordt door een onhygiënische omgang met eten. Door slechte behandeling van het voedsel zijn er bacteriën of schimmels in gekomen, die giftige stoffen produceren waar je bij consumptie flink ziek van kunt worden. Dit is dus iets anders dan voedselinfectie, waarbij de bacteriën en virussen zelf het probleem zijn, en niet de stoffen die ze produceren.

Meestal verloopt een voedselvergiftiging relatief mild – hoewel je je er absoluut heel ziek door kunt voelen – maar zeker bij ouderen kan de vergiftiging nog wel eens dodelijke gevolgen hebben door uitdroging. Het is dan ook belangrijk om te weten wanneer je risico loopt om een voedselvergiftiging te krijgen.

Oorzaken

Bacteriën en andere ziekteverwekkers komen in eten terecht wanneer dat niet goed gekoeld of verhit wordt. Het is daarom belangrijk om restjes bijvoorbeeld direct te koelen na de bereiding, en om ze vervolgens maximaal twee dagen in de koelkast te bewaren. Ook moeten ze goed door en door verhit worden als je ze vervolgens weer eet, net zoals voedsel dat voor het eerst bereid wordt.

Verder is het belangrijk om rauw en bereid voedsel gescheiden te houden: snijd gekookte aardappels dus bijvoorbeeld niet op een plank waar je eerder rauw vlees gesneden hebt. Een laatste advies is om altijd je handen te wassen voor en terwijl je kookt, waarbij je wondjes afdekt met waterafstotende pleisters.

Symptomen

Wanneer één of meerdere van deze voorschriften niet goed is nageleefd, kan dat tot een voedselvergiftiging leiden. Die kun je herkennen aan klachten als misselijkheid, krampen en diarree. Doorgaans worden de symptomen zo’n acht uur na de vergiftiging zichtbaar. Andere symptomen die op kunnen treden zijn koorts, spierpijn en rillingen terwijl het verder niet koud is in de omgeving.

Het grootste gevaar van een voedselvergiftiging is het risico op uitdroging: door diarree en braken kan de zieke aardig wat vocht kwijtraken, wat gevaarlijk is als er niet voldoende bij gedronken wordt.

Wat te doen bij voedselvergiftiging?

Meestal hoef je voor een voedselvergiftiging geen arts te raadplegen; de klachten verdwijnen na 24 tot 48 uur doorgaans vanzelf. In die periode is het wel belangrijk om tenminste twee liter per dag te drinken, om zo uitdroging te voorkomen.

Bij mensen die extra risico lopen op uitdroging, kan het nuttig zijn om ORS toe te dienen, Oral Rehydration Salt. Wanneer de patiënt weer eten binnen kan houden, zijn licht verteerbare voedingsmiddelen aan te raden: denk aan crackers, bananen of rijst. Zo kunnen maag en darmen geleidelijk weer herstellen van de ziekte.

Wanneer arts raadplegen

In sommige gevallen kan het wel degelijk verstandiger zijn om een arts naar de situatie te laten kijken, bijvoorbeeld wanneer de klachten langer dan een week aanhouden, of langer dan vier dagen bij een kind of ouder persoon.

Ook bij ernstige uitdrogingssymptomen, zoals donkergele urine of helemaal geen aandrang tot plassen, is een bezoekje aan de huisarts aan te raden. Ten slotte zijn stekende krampen, bloed in de ontlasting of gifstoffen van bijvoorbeeld giftige paddenstoelen ook zeker een reden om een medische professional in te schakelen.