A-merk of huismerk: hoe groot is dat verschil nu echt?

Wie goed eten belangrijk vindt, geeft in de supermarkt graag wat meer uit aan kwaliteit. Dat betekent toch dat er vaak meer van A-merken in het mandje beland, en minder van het goedkopere huismerk. Als het duurder is, zal het immers ook wel beter of lekkerder zijn, zo is doorgaans de gedachte!

Maar klopt dat ook inderdaad wel? De wereld van het A-merk blijkt een stuk ingewikkelder in elkaar te zitten dan “duurder is beter”. We bespreken vandaag wanneer het zinnig is om meer geld uit te geven – en wanneer je dat maar beter kunt laten!

Wat zijn A-merken en huismerken?

De meeste supermarkten hebben producten in twee of drie categorieën. Het bekendst en duurst zijn de A-merken. Dit zijn de producten die op ooghoogte in de schappen liggen, in mooie verpakkingen. B-merken zijn wat goedkopere merken, die wat meer uit zicht worden gelegd. Voor deze merken wordt doorgaans ook minder reclame gemaakt.

Huismerken, ten slotte, zijn de producten die door de supermarkt zelf geproduceerd worden, met het eigen logo erop. Sommige supermarkten hebben overigens ook weer meerdere huismerken: Albert Heijn heeft bijvoorbeeld zowel Basic als Excellent. In dit artikel hebben we het vooral over de huismerken die het goedkoopste segment vormen.

Prijzen van A-merken en huismerken

En tussen dat goedkoopste huismerk en het duurste A-merk kan het prijsverschil flink oplopen. Bij de laatste peiling van de Consumentenbond in 2015 lag dat verschil gemiddeld op 31%. De kans is groot dat het sindsdien verder gegroeid is; in 2014 was het nog 24%.

Als je voornamelijk basisproducten koopt, kan het verschil zelfs nog verder oplopen. Metro kocht in een kort onderzoekje koffie, frisdrank, pasta, douchegel en chocolade van zowel huismerken als A-merken. Bij bijvoorbeeld de Albert Heijn kostte dat respectievelijk 4,13 en 9,06 euro. De huismerken waren gemiddeld dus ruim de helft goedkoper!

Verschil in kwaliteit?

Waarom kopen we dan toch nog A-merken? Doorgaans is de reden heel simpel: we gaan er vanuit dat de kwaliteit wel beter zal zijn. Dat komt niet alleen door de hogere prijs. Ook bijvoorbeeld de mooiere verpakking en de hoeveelheid reclame zorgen ervoor dat we een A-merk beter inschatten.

Maar wat blijkt? In de praktijk is het verschil in kwaliteit doorgaans nihil. Toen huismerken enkele decennia terug opkwamen, waren ze inderdaad vaak nog minder goed. Inmiddels zijn ze echter ontwikkeld tot vrijwel precies het niveau van de A-merken. Soms zijn ze zelfs gezonder, bijvoorbeeld omdat er minder suiker aan is toegevoegd.

Private labeling in supermarkten

Het wordt zelfs nog gekker: soms zijn producten van verschillende merken zelfs exact hetzelfde product. Dat komt door het fenomeen private labeling. Een producent verkoopt zijn product aan verschillende bedrijven, die er allemaal hun eigen verpakking omheen doen. Het ene merk wordt dan tegen luxe prijzen aangeboden, het ander voor een bodemprijsje.

In zo’n geval betaal je als consument niet meer voor het product. In plaats daarvan gaat die hogere prijs vooral naar de chique verpakking. Hoe meer mooie claims, slimme dekseltjes en aantrekkelijke plaatjes een verpakking heeft, hoe meer jij er doorgaans voor betaalt.

‘Maar het A-merk is lekkerder!’

Maar, zeggen veel mensen dan, ik koop het A-merk echt alleen omdat het gewoon lekkerder is! En dat kan natuurlijk. Niet ieder duur product is identiek aan zijn goedkopere alternatief. Soms is het A-merk inderdaad gewoon van betere kwaliteit, met betere ingrediënten.

Maar… onderzoek van de Universiteit van Gent laat zien dat smaak lang niet alleen om kwaliteit gaat. Bij een blinde test werd het B-merk bijvoorbeeld net zo goed beoordeeld als het A-merk. Stond de verpakking echter op tafel, dan wisten proefpersonen plotseling zeker dat het A-merk lekkerder was. Op die manier word je door je eigen zintuigen voor de gek gehouden.

A-merk kopen of niet?

Kortom: in sommige gevallen kun je heel wat geld besparen door gewoon niet voor het A-merk te kiezen. Maar hoe weet je nu wanneer de kwaliteit gelijk is, en wanneer je met het A-merk wél echt een beter product te pakken hebt? Drie punten om op te letten:

1. De ingrediënten

Soms is er aan de ingrediënten duidelijk verschil te zien tussen twee producten. In het ene lijstje staat suiker bijvoorbeeld vooraan, en in het ander niet. Of het ene product gebruikt volkoren meel, waar het ander witmeel en moutsiroop bevat. Of de ene pesto bevat pijnboompitten, terwijl de ander met cashewnoten gemaakt is.

Gaat het hier om een belangrijk verschil, dan kun je op basis daarvan voor een bepaald product kiezen. Daarbij hoeft het A-merk zoals gezegd niet altijd het beste te zijn: soms bevat dat juist meer ongezonde smaakmakers. Zijn er juist geen verschillen? Dan is de kans groter dat het product vrijwel hetzelfde is.

2. De voedingswaarde

Als de ingrediënten ongeveer hetzelfde zijn, hoeft de voedingswaarde nog niet gelijk te zijn. Zowel de verhouding als de kwaliteit van de ingrediënten kan immers nog verschil maken. Kijk dus ook altijd even naar de verhouding van nutriënten. Als die ook praktisch identiek is, kun je rustig voor het goedkoopste product kiezen.

3. De herkomst

Ten slotte staat op de verpakking doorgaans in welke fabriek of bij welk bedrijf een product geproduceerd is. Gaat dat om precies dezelfde plek? Dan is de kans groot dat er sprake is van private labeling. Ook in dat geval kun je weer rustig voor de goedkopere optie kiezen: bij het duurdere product betaal je toch vooral voor de verpakking.