Wat gebeurt er bij een watervergiftiging?

Jarenlang was er voor sporters maar één advies op het gebied van hun vochtinname: zo veel mogelijk drinken, want uitdroging is een groot gevaar dat je koste wat het kost moet zien te voorkomen.

Inmiddels is echter gebleken dat dit advies weer zijn eigen problemen met zich meebrengt: excessief drinken vergroot namelijk het risico op een watervergiftiging, en dat kan net zo gevaarlijk zijn als uitdroging. Wat houdt zo’n vergiftiging precies in, en hoe voorkom je hem? Je lees het allemaal in deze blog.

Wat is watervergiftiging?

Watervergiftiging, ook wel waterintoxicatie genoemd, is een verschijnsel dat optreedt wanneer iemand te veel water in een te korte tijd drinkt. Het gevolg is dat de nieren al dat water niet meer goed kunnen verwerken, waardoor het niet meer allemaal in urine omgezet wordt, maar in plaats daarvan via het bloed in het lichaam verdwijnt.

In het bloed zorgt dat ervoor dat de hoeveelheid natrium te laag wordt (hyponatriëmie), wat voor een gevaarlijk lage bloeddruk kan zorgen. Ook nemen cellen te veel water op, waardoor ze op gaan zwellen. Dit is vooral in de hersenen gevaarlijk: de schedel biedt immers weinig ruimte voor zwellingen!

Watervergiftiging symptomen

In relatief milde variant zorgt een watervergiftiging voor vervelende klachten als een opgeblazen gevoel, misselijkheid en eventueel braken. Het lichaam probeert het overtollige water immers zo effectief mogelijk af te voeren! Spierkrampen en een slap gevoel kunnen ook optreden, net als de eerder genoemde lage bloeddruk.

Het gevaarlijkst is het wanneer iemand met watervergiftiging hoofdpijn krijgt: dit geeft aan dat de hersencellen aan het opzwellen zijn. In ernstige gevallen kan een vochtoverschot in de hersenen ook leiden tot een verward gevoel, stuiptrekkingen, een coma of zelfs de dood.

Watervergiftiging: hoe veel liter?

Het verschilt per persoon hoe veel liter water je kunt drinken zonder een watervergiftiging op te lopen. Een gezond stel nieren kan per zo’n acht tot tien liter vocht verwerken, maar wanneer je bijvoorbeeld binnen een heel korte tijd vier liter water drinkt, kan dit toch ook al voor flinke problemen zorgen.

In het algemeen geldt dat je lichaamsbouw belangrijk is: kleinere en slankere personen krijgen sneller een overschot aan water binnen dan groot gebouwde mensen. Ook de intensiviteit van het sporten speelt een rol: wie een marathon loopt, kan wat meer water drinken dan iemand die op zijn gemak een rondje door de wijk jogt.

Watervergiftiging voorkomen

Hoe zorg je er nu voor dat je niet te veel water drinkt, als er geen duidelijke norm bestaat voor het aantal liter dat je binnen mag krijgen? Het belangrijkste advies is om altijd naar je eigen lichaam te luisteren: dat geeft namelijk vanzelf aan dat je te weinig drinkt door je simpelweg een dorstig gevoel te geven.

Het is dus nergens voor nodig om bijvoorbeeld tijdens een marathon alle drinkstalletjes te benutten, drink alleen wanneer je lichaam daar het signaal toe geeft. Verder is het verstandig om genoeg zout binnen te krijgen: daarmee vul je de natrium aan die je uitzweet, zodat je bloeddruk niet gevaarlijk laag wordt.

Wat als het toch gebeurt?

Heb je bij het sporten veel gedronken en ben je bang dat je de symptomen van een watervergiftiging hebt? Controleer dan eerst of het niet juist om uitdroging gaat – dat heeft bedrieglijk genoeg vaak dezelfde symptomen. Lichaamsgewicht is een goede indicator: als je meerdere kilo’s zwaarder bent dan voor het sporten, betekent dat dat je te veel vocht in je lichaam hebt opgebouwd.

Wanneer je nog zelfstandig kunt drinken, kun je een flink sterke bouillon nemen met zo’n 10% zout – een sportdrankje is hier niet voldoende. Kun je niet meer zelf drinken? Dan is onmiddellijke medische hulp vereist.