10 mogelijke oorzaken van onverwachte gewichtstoename!

Wanneer je af probeert te vallen, is die blik op de weegschaal altijd weer een spannend moment. En niets is vervelender dan wanneer die wijzer plotseling hoger staat dan een week geleden. Een kleine stagnatie, dat is nog tot daar aan toe, maar gewichtstoename? Als je intussen zeker weet dat je alles goed doet, kan het een reden zijn voor een goed chagrijnige ochtend.

En als je gewicht vervolgens omhoog blijft gaan, zul je je terecht een beetje zorgen gaan maken. Nu kunnen er behoorlijk wat redenen zijn voor onverwachte gewichtstoename, zowel op de korte als op de lange termijn. We zetten er vandaag tien voor je onder elkaar!

Waarom kom ik aan?

Het is niet in alle gevallen mogelijk om te vertellen wat je aan jouw specifieke gewichtstoename kunt doen. Zowel de oorzaken als de oplossingen kunnen per persoon verschillen. Bovendien is er soms gewoon niet zo veel dat je kunt doen, behalve even afwachten tot je lichaam weer normaal doet.

Toch is het uiteraard fijn om gewoon te weten wat er aan de hand is. Je kunt onderstaande lijst daarvoor als een soort ‘checklist’ gebruiken. Waarschijnlijk kom je er zo vanzelf achter wat er op jou van toepassing is!

Gewichtstoename op de korte termijn

Onder deze categorie scharen we gewichtstoename binnen ongeveer een week. Dus: kom je al een paar dagen kleine beetjes aan? Of ben je een beetje aangekomen, en krijg je dat er al een paar dagen niet af? Op zo’n korte termijn is er waarschijnlijk geen sprake van veel vetopslag. Hieronder staan zes opties die wél de oorzaak kunnen vormen.

1. Je houdt water vast

Toegenomen waterretentie is de meest voorkomende oorzaak van snelle gewichtstoename. Er kunnen een aantal redenen voor zijn. Je hebt bijvoorbeeld meer zout gegeten dan normaal, je hebt meer stress, of je gebruikt een supplement als creatine, dat meer water vasthoudt.

Ook als je te weinig drinkt kun je ironisch genoeg juist meer water vast gaan houden. Wat de oorzaak ook is, waterretentie is vaak van relatief korte duur. Je hoeft je dus nergens zorgen om te maken.

2. Je slaat glycogeen op

Koolhydraten worden in je lichaam opgeslagen worden in de vorm van glycogeen. Daar is echter ook vocht voor nodig – ongeveer drie tot vier gram per gram glycogeen. Eet je dus eens een keertje meer koolhydraten dan je gewend bent? Dan is er een kans dat je daar zo een paar ons van aankomt.

Ook dit is echter niets om je zorgen over te maken. Ga je weer terug naar je normale koolhydraatconsumptie, dan is de gewichtstoename zo weer verdwenen.

3. Je hebt problemen met je stoelgang

Mensen vergeten het vaak, maar ontlasting kan best wat wegen. Dat kan op twee manieren tot (schijnbare) gewichtstoename leiden. Optie één is dat je last hebt van constipatie. Dat betekent meer gewicht in je darmen, en dus meer gewicht in totaal.

Optie twee is juist dat je hiervoor een paar dagen méér gepoept hebt dan normaal. Daardoor ben je juist wat sneller lichter geworden, en líjkt het alsof je aankomt wanneer je darmen zich weer ‘vullen’. Wederom gelukkig weer niets om je druk om te maken (tenzij die constipatie zelf voor problemen zorgt, natuurlijk).

4. Je hebt meer gegeten

En ja, ook eten weegt iets! Klinkt weer enorm vanzelfsprekend, maar wordt vaak vergeten. Als je maag vol zit, weeg je meer. Als je maag voller zit dan normaal, weeg je meer. En nee, dat hoeven echt niet per se slechte voedingsmiddelen te zijn. Als je een kilo broccoli eet, word je ook zwaarder. Dit soort gewichtstoename gaat meteen over als je het voedsel eenmaal verteerd hebt.

5. Je bent ongesteld

Goed, de mannelijke lezers mogen deze optie overslaan. Voor vrouwen is het echter vaak de oorzaak voor flinke fluctuaties in het gewicht, wederom door het vasthouden van vocht. Het beste is om je gewicht een paar maanden dagelijks te tracken. Je krijgt dan een aardig idee op welke momenten in je cyclus je zwaarder wordt, zodat je je daar geen zorgen meer over hoeft te maken.

6. Je weegt jezelf verkeerd

Soms is er helemaal geen sprake van gewichtstoename: dat lijkt alleen het geval door een slechte weegroutine. Hou je om dat te voorkomen aan een paar voorschriften. Weeg jezelf altijd ’s ochtends vóór het ontbijt, zonder kleren (of met altijd dezelfde kleren), en nadat je naar de wc bent geweest. Op de lange termijn is het onverstandig om naar dagelijkse variatie te kijken.

Zoals je hierboven hebt gezien, wordt die namelijk door heel wat factoren beïnvloed. Neem in plaats daarvan je wekelijkse gemiddelde, en bepaal aan de hand daarvan je voortgang.

Gewichtstoename op de lange termijn

Goed, stel nu dat je de dagelijkse wisselingen negeert en alleen naar de ontwikkeling op de lange termijn kijkt. Dan kan het natuurlijk nog steeds gebeuren dat er opeens gewichtstoename optreedt. Zeker wanneer je intussen gewicht probeert te verliezen, is dat natuurlijk zorgelijk. De volgende vier punten kunnen in zo’n geval van toepassing zijn:

1. Je slaat meer vet op

We zullen eerlijk zijn: dit is bijna altijd de achterliggende oorzaak – óók als je zelf denkt dat het onmogelijk is. De reden is dat veel mensen een verkeerd beeld hebben van hun calorie-inname en –verbruik. Zelfs als je dénkt dat je een tekort creëert, kun je dus nog steeds best met een overschot eindigen.

Hou je eten eens streng bij, inclusief al die kleine beetjes tussendoor die ‘toch nauwelijks verschil maken’. Goede kans dat je verrast bent over wat je eigenlijk binnenkrijgt!

2. Je maakt spierweefsel aan

Deze optie klinkt een stuk leuker, maar helaas is hij ook maar zelden van toepassing. Denk immers even aan de hoeveelheid moeite die het kost om echt significant meer spierweefsel op te bouwen. Precies – dat gaat niet zo snel ongemerkt of per ongeluk! Aan de andere kant ís het waar dat spieren iets wegen.

Ben je bijvoorbeeld abrupt meer gaan sporten, dan kán dit het geval zijn. Hou jezelf echter niet voor de gek – de kans is groter dan je bij punt 1 moet zijn.

3. Je bent zwanger

Wederom eentje die de heren onder ons over mogen slaan. En de meeste dames trouwens ook – als je gewoon regelmatig ongesteld wordt, is er geen reden om je druk te maken. Maar ben je laat of onregelmatig met je ongesteldheid? Dan kan langdurige gewichtstoename een reden zijn om eens een zwangerschapstest te kopen.

4. Er is iets ernstigers aan de hand

Weet je zeker dat de bovenstaande punten niet op jou van toepassing zijn? Of zijn er andere symptomen waardoor je je zorgen maakt over je gezondheid? In dat geval kan gewichtstoename ook veroorzaakt worden door ernstiger gezondheidsproblemen. Ga bij twijfel even langs bij de huisarts, die kan je meer uitsluitsel geven.