Is biologisch voedsel gezonder?

Gezond eten, daar hoort volgens veel mensen biologisch voedsel bij. We gaan er al snel vanuit dat dat voor je lichaam aanmerkelijk beter is dan traditioneel geproduceerd voedsel. Een interessante aanname, omdat de meeste grote onderzoeken vaststellen dat het verschil tussen biologisch en niet-biologisch miniem is.

Waar komt het idee van gezonder biologisch eten dan toch vandaan? En hoeveel is er precies van waar? In de blog van vandaag gaan we uitgebreid op die vragen in. Is biologisch voedsel gezonder, en zo ja, in welke opzichten? En schiet je er echt bij in als je niet voor biologisch kiest? Je leest het hieronder!

Wat is biologisch voedsel?

Er bestaan strenge normen waar een product aan moet voldoen voor het zichzelf biologisch mag noemen. Biologische groente, fruit en granen zijn bijvoorbeeld altijd geteeld zonder kunstmatige bestrijdingsmiddelen en kunstmest.

Ook mogen er in biologische producten geen geur-, kleur- en smaakstoffen van synthetische oorsprong gebruikt worden. Biologisch vlees komt van dieren die zelf biologisch eten, niet vetgemest worden en geen onnodige antibiotica krijgen.

Ten slotte moet er ook bij het vervoer en de opslag van biologisch eten rekening gehouden worden met uitgebreide regelgeving. Voldoet een product aan al die eisen? Dan krijgt het het Europese Bio-keurmerk. Als consument kun je op die manier makkelijk zien of een product in de supermarkt aan jouw eisen voldoet.

In het algemeen weinig verschil

Met zo’n lijst aan vereisten lijkt het logisch dat er grote verschillen tussen biologisch en niet-biologisch voedsel zijn. Helaas wijst onderzoek na onderzoek uit dat dat helemaal niet per se het geval is. Natuurlijk zijn er bij individuele producten wel verschillen te zien – daar gaan we hieronder nog wat uitgebreider op in.

Gemiddeld genomen is de variatie onder biologische producten echter veel groter dan het verschil met reguliere, niet-biologische producten. Dat komt omdat de kwaliteit van biologisch voedsel sterk afhankelijk is van de grond waarin het geteeld is, het seizoen, en nog allerlei andere aspecten. De vraag “Is biologisch voedsel gezonder?” moeten we strikt genomen dus ontkennend beantwoorden.

Toch kleine verschillen?

Daar is echter wel een flinke kanttekening bij te plaatsen. Individuele onderzoeken hebben namelijk wel degelijk kleine verschillen gevonden tussen biologisch en niet-biologisch voedsel. Twee grote overkoepelende onderzoeken, van de Engelse en de Franse organisaties voor voedselveiligheid, zijn het over een aantal van die verschillen zelfs met elkaar eens.

Vaak gaat het om minieme afwijkingen, maar toch is het interessant om ze even te noemen! Hieronder zetten we vijf punten op een rij die suggereren dat biologisch voedsel toch iets gezonder is.

1. Vitamines en mineralen

In principe bevatten biologische en niet-biologische groente- en fruitsoorten evenveel vitamines en mineralen. Toch hebben biologische producten hier een kleine voorsprong. De reden daarvoor is dat ze gemiddeld zo’n 20% meer vaste stof bevatten – met andere woorden, ze bestaan voor een kleiner deel uit water. En het is die vaste stof waar de micronutriënten zich bevinden.

Zo zitten er in een biologische appel dus toch net wat meer vitamines en mineralen. Nogmaals: het verschil is klein, en biologisch voedsel is niet opeens een wondermiddel. Aan de andere kant kunnen alle kleine beetjes natuurlijk helpen.

2. Polyfenolen

Een andere troef van biologische groente en fruit is dat ze aanmerkelijk meer polyfenolen bevatten – tot wel twee keer zo veel. Nu weten we nog niet precies wat polyfenolen in je lichaam voor uitwerking hebben, maar duidelijk is dat ze gezond zijn. Ze gaan bijvoorbeeld celschade en bacteriële infecties tegen.

Dat biologische planten meer polyfenolen aanmaken is heel logisch. Ook in planten hebben deze stofjes immers een beschermende werking. Gebruiken telers geen bestrijdingsmiddelen, dan is de plant gedwongen om zelf meer beschermende stoffen te produceren!

3. Bestrijdingsmiddelen

En nog even over die bestrijdingsmiddelen, ook daar lijken biologische producten het iets beter te doen. We moeten om te beginnen even opmerken dat er op zich niets mis is met bestrijdingsmiddelen. Wanneer ze binnen de voorgeschreven hoeveelheden gebruikt worden, hebben ze voor zover bekend geen nadelige uitwerking op de gezondheid.

Het probleem is dat die grens bij reguliere producten nog wel eens overschreden wordt. Een recente steekproef kwam zelfs uit op een alarmerende hoeveelheid van 1 op de 4 producten. En in dát geval zijn bestrijdingsmiddelen wel ongezond, of mogelijk zelfs kankerverwekkend.

Bij biologische producten komt het nauwelijks voor dat er te veel bestrijdingsstoffen in zitten. Hetzelfde onderzoek stelde vast dat maar zo’n 2 procent van de producenten hier in de fout ging.

4. Biologische melk

Dan nog even een uitstapje naar een heel ander product: melk. Het blijkt voor de kwaliteit van melk behoorlijk uit te maken of een koe een deel van de tijd in de wei staat. Hoe meer gras koeien eten, hoe meer omega 3-vetzuren, vitamine E en bètacaroteen de melk bevat.

Daar moet wel even bij genoemd worden dat ook veel niet-biologische koeien regelmatig buiten staan. En in de winter staan ook biologische koeien in de stal en bevat de melk dus sowieso minder van deze voedingsstoffen.

Dus: is biologisch voedsel gezonder?

Is biologisch voedsel dan al met al gezonder? Hoewel de verschillen vaak klein (en erg seizoensafhankelijk) zijn, kunnen we vaststellen dat biologische fruit, groente en melk een kleine voorsprong hebben. Aan de andere kant is dat verschil niet zo groot dat je per se voor biologisch móét kiezen.

Heb je een beperkt budget? Focus je dan eerst op een algeheel gezond voedingspatroon (met bijvoorbeeld vis, noten en volkoren granen), en kijk daarna of je nog geld over hebt voor biologisch eten. Begin dan met de meest bespoten groenten en fruit (appels, komkommers, tomaten, druiven), waar zo veel mogelijk winst te behalen valt!