Wat doet een dieetpsycholoog? En wat niet?

Een dieet wil nog wel eens mislukken. Of het lijkt te lukken, maar vervolgens ontstaat er een patroon van jojoën. Wat niet per se ongezond is, maar mentaal vaak wel zijn tol eist. Bij wie kun je terecht als je het allemaal niet meer ziet zitten? En hoe kan een dieetpsycholoog je dan helpen?

Van kwaad naar erger

Bezig zijn met je gezondheid, je voeding en/of gewicht is niet slecht. Alleen soms kan het leiden tot een obsessie of iets wat jou mentaal heel erg dwars gaat zitten. Bijvoorbeeld doordat je opmerkingen van anderen, doordat je je steeds vergelijkt met ‘perfecte plaatjes’ of omdat je het gevoel hebt te falen.

Vele Nederlands beginnen met goede moed aan een dieet. En dan op een dag, soms na een week, soms na een maand, lukt het niet meer. Het gewicht zij verloren hebben zit er dan binnen hele korte tijd weer aan. Dat levert vaak heel veel schuldgevoelens op.

Het is dan ook niet zeldzaam dat de dieetcultuur het normale leven best kan verstoren. Op lichamelijk, maar vooral ook op mentaal gebied. Mensen raken in een vicieuze cirkel van proberen en falen. Een obsessie kan zelf een depressie worden.

Het draait allemaal om de calorieën

Het is in principe uiteraard zo dat ons gewicht afhankelijk is van het aantal calorieën dat we binnenkrijgen en verbruiken. We bevinden ons in de luxe situatie dat vrijwel iedereen in ons land meer calorieën, gezond of ongezond tot zich kan nemen dan nodig is voor de energie die we verbruiken.

Als het om voedingsstoffen gaat, zoals vezels, vitaminen, eiwitten, koolhydraten en vetten, weet de gemiddelde consument inmiddels veel meer dan pakweg 50 jaar geleden. Regelmatig lezen of zien we teksten of programma’s over goede en slechte vetten of de voordelen van antioxidanten dan wel de nadelen van suiker. Helaas nemen we via het internet ook veel onjuiste informatie tot ons.

Het is ook niet moeilijk om van een professionele diëtiste een dieet voorgeschreven te krijgen dat perfect aansluit op iemands specifieke situatie. Maar toch blijft het enorm moeilijk om af te vallen of gezond te eten. En allemaal om dat de komende 10 jaar zo te houden. Met andere woorden een goede balans te vinden.

Zeker in deze moderne tijd zijn de meeste burgers in het westen behoorlijk bezig met hun gezondheid. Gevarieerd eten en bewegen horen daar gewoon bij. Toch wordt overgewicht in Europa een steeds groter probleem, ook onder kinderen en jongeren.

Hoe een dieetpsycholoog jou kan helpen

Heb jij het gevoel dat je al jaren aan het worstelen bent met voeding, afvallen, gezond leven en/of je uiterlijk? En ben je het zat om er dagelijks mee bezig te zijn? Dan kan een dieetpsycholoog je misschien helpen.

Geen eetschema’s

Een dieetpsycholoog schrijft geen voedingsschema’s voor. En houdt zich ook niet bezig met goed en slecht eten. En hoeveel calorieën alle verschillende voedingsmiddelen bevatten. Als afvallen slechts om het tellen van de calorieën zou gaan, dan zouden de meeste mensen geen probleem hebben.

In de dieetpsychologie wordt er vanuit gegaan dat te veel eten ook te maken heeft met een soort verslaving. In de moderne maatschappij willen mensen ‘erbij horen’ en kunnen voldoen aan de heersende gezondheids- en schoonheidsnormen. Wat nu als perfect wordt gezien, was vroeger heel anders.

Een mooi uiterlijk is volgens de huidige trend een slank en enigszins gespierd. (Sociale) media benadrukken dit bewust en onbewust. Influencers tonen momentopnamen die absoluut geen weergave zijn van de realiteit. Uiteraard is er een kleine groep die dit wel doet.

Wel eetgedrag

Een dieetpsycholoog kijkt naar het eetgedrag van mensen en helpt hen deze te veranderen. Niet door ze te vertellen wat ze wel en niet zouden moeten eten. Samen met de psycholoog ga je op zoek naar de echte oorzaak en geef je antwoord op de vraag waarom het niet lukt om gezonde eetgewoonten vol te houden.

Het gaat er niet om wat je eet, maar waarom of soms ook waar je eet. Eet je bij stress? Als je moe bent? Wat doe je als het fout gaat? En waarom begin je een tijdje later toch weer? Op deze manier word je je bewust van jet mentale staat als het om eten gaat. En welke patronen er zijn.

De gesprekken met een dieetpsycholoog kunnen heel diep gaan en confronterend zijn. De oorzaak ligt soms diep. De eetpatronen die je hebt ontwikkeld zijn ook niet makkelijk te doorbreken. Je hebt ze immers jarenlang volgehouden.

Stapje voor stapje zal de dieetpsycholoog je hierbij helpen. Vaak door klein te beginnen. Door een hele kleine gewoonte te doorbreken, zodat je ook je zelfvertrouwen weer kunt opbouwen.

Schematherapie

Hoewel een dieetpsycholoog altijd per persoon kijkt wat nodig is, past hij/zij meestal schematherapie toe. Schematherapie leert je hoe jouw gedrag en jouw patronen zijn ontstaan. Hoe jij je voelt en hoe je met behoeften omgaat staat centraal. Je leert je eigen emotionele behoeften, zoals veiligheid, onafhankelijkheid en je eigen grenzen kennen.

Een schemamodus is een bepaalde gevoelstoestand waarin je schiet wanneer je in een situatie bent waar gevoelens van vroeger worden opgeroepen. Bijvoorbeeld wanneer iemand zegt dat je iets niet goed hebt gedaan en je je direct heel erg gekwetst en emotioneel voelt, omdat je vroeger nare ervaringen hebt gehad bij het krijgen van kritiek.

Vervolgens ontstaat er gedrag. Je bent verdrietig, ploft op de bank en eet een bak ijs leeg. Weg met al je goede voornemens, want vandaag verdien jij een beetje troost. De volgende dag voel je je schuldig en denk je dat je alles verpest hebt.

Schematherapie kan iedereen helpen. Of je nou een bepaalde gewoonte wil doorbreken, of echt mentaal in de knel zit. Je kunt door de huisarts doorverwezen worden of een vrijgevestigde psycholoog opzoeken.