Gezonder eten is voor de meeste mensen een aanrader. Toch is het niet altijd zo dat gezonder beter is! Er komt een moment waar gezondheid een obsessie kan worden – en tegenwoordig bereiken steeds meer mensen die grens. Door alle extreme aandacht die er aan voeding en sport besteed wordt, zijn ze er dag en nacht mee bezig.
Het gevolg is dat ze, paradoxaal genoeg, juist ongezonder bezig zijn. Dit fenomeen wordt ook wel orthorexia nervosa, of kortweg orthorexia genoemd. Wat het is, en belangrijker, hoe je een obsessie met gezond eten kunt voorkomen? Daar hebben we het in ons artikel van vandaag over.
Orthorexia: obsessief gezond eten
De eetstoornis anorexia nervosa kent iedereen inmiddels wel. Orthorexia – van orthos, ‘juist’ – is nog veel minder bekend. Toch is het probleem vaak even groot. Mensen met orthorexia beginnen met goede bedoelingen: ze willen gezonder eten. Eerst eten ze vaak meer fruit en groenten. Vervolgens worden echter steeds meer ‘ongezonde’ producten uit het eetpatroon geschrapt.
Zuivel, granen, vlees, vetten… Alles waar je wel eens een negatief woord over tegenkomt, is 100% verboden. Zo ontstaat er al snel een verzameling van enorme tekorten! Mensen met orthorexia krijgen vaak te weinig ijzer, vitamine B12, calcium en kalium binnen. In sommige gevallen kan het eenzijdige eten zelfs levensgevaarlijk zijn.
Kenmerken obsessie
Hoe weet je nu of je richting obsessief eetgedrag neigt? Een duidelijk alarmsignaal is wanneer je dagelijks urenlang met eten bezig bent. Je plant je maaltijden tot in het grootste detail en bent daar constant over na aan het denken. Iets lekkers kun je jezelf onmogelijk meer gunnen.
Ook is het gevaarlijk als je je dagpatroon op het eten af gaat stemmen. Sla je feestjes over omdat er misschien iets ongezonds te vinden is? Dan is het waarschijnlijk tijd om wat gas terug te nemen. Ten slotte is het een slecht teken als je merkt dat je neerkijkt op mensen die ‘slechter’ eten.
Waarom eet je wat je eet?
Als je merkt dat je wel heel obsessief met je voeding bezig bent, is het belangrijk om te beseffen dat je daar niet gezonder van wordt. In ernstige gevallen is het verstandig om eens met een huisarts of diëtist te gaan praten. Ook buiten de hevige gevallen is het echter een goed idee om nog eens kritisch naar je eigen eetgedrag te kijken.
Waarom eet je nu eigenlijk precies wat je eet? Die spinaziesalade – neem je die omdat je hem lekker vindt, of alleen omdat het nu eenmaal gezond is? Als dat laatste het geval is, en je houdt eigenlijk helemaal niet van spinazie, dwing dat ding dat niet naar binnen!
Niet ieder detail telt
Om obsessies te voorkomen, zul je moeten onthouden dat niet ieder miniem detail telt. Een gezond voedingspatroon is een gevarieerd patroon waaruit je in grote lijnen alles haalt dat je nodig hebt. Zit er ergens een klein beetje van een ongezond stofje in? Als je maar gevarieerd eet, maakt dat niets uit: het wordt gecompenseerd door andere voedingsmiddelen.
Bedenk dat alles in grote hoeveelheden schadelijk is. Het heeft echt geen zin om daarom ook de kleine beetjes uit je dieet te schrappen! En zelfs simpelweg ongezonde voedingsmiddelen zijn niet per definitie slecht. Een stukje chocola kan je gemotiveerd houden om de rest van de dag gezond te eten.
De 80/20-regel
De beste manier om obsessief gedrag te voorkomen, is door je aan de 80/20-regel te houden. Het idee hierachter is heel eenvoudig: eet 80% van de tijd gezond, en doe de overige 20% van de tijd rustig aan. Dat kun je indelen zoals je zelf wilt.
Is die 20% af en toe een taartje op een verjaardag? Een dag in het weekend waarop je jezelf verwent met croissantjes en pizza? Een snack tussen de middag? Of een uitwijkmogelijkheid voor als je écht even behoefte hebt aan iets zoets en vets? Deel de percentages in zoals je zelf wilt, als het je maar geen stress oplevert. Zo compenseert die 20% je perfectionisme zo veel mogelijk!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Bij het zoeken naar hoeveel suiker ik per dag mag las ik een artikel die wel heel er op.mijn eetpatroon lijkt.Orthorexia nooit van gehoord maar ik heb het.psychologen en andere behandelaars hebben mij altijd in hokjes Willem stoppen van anorexia tot opnamen in eet kliemiek (wat ik niet gedaan heb) Maar wel overdreven bezig met calorieën tellen tot op de cent Nou keurig. In jullie voorbeeld over spinazie eet je omdat je het lekker vind of ja ik eet het omdat er minder calorieën in zitten.voor het eerst dat ik dat beken
Ik maak keuze van 50 calorieën of 70 en dat is dan yoghurt of appel.
Ik weet ineens wat ik heb ik had alweer een lijstje gemaakt hoeveel suiker ik zou eten op een dag en had allerijl levensmiddelen die ik in huis heb en eet al aan een inspectie onderworpen en was alweer aan het strepen wat wel wat niet meer.
Schriften heb ik vol geschreven en soms werd ik er gek van soms wil ik ermee stoppen maar als ik net weet hoeveel calorieën erin zitten kan ik het niet in mijn mond stoppen.Naar de kinderen gaan is een ramp omzijl lunch en diner tijd omdat ik het niet kan wegen als ik elders ben. Feestjes sla IK over omdat ik niet weet wat ik te eten krijg.en veel onbegrip ik ben zo slank als wat 48 kg.157 lang prima toch daar kan nog wel wat bij vinden anderen.ze snappen het niet.En ik kan het niet goed uitleggen daardoor raak je geïsoleerd waarna ik roep ik ben graag alleen ik verveel me niet maar is dat echt zo?Ik stort me op een hobby breien bijvoorbeeld maar dat word net zo erg als calorieën tellen ik kan niet meer stopen zo moeilijk mogelijke patronen veel over nadenken dan voel je hè andere niet.ik heb noga ooit zo openhartig geschreven het gast ineens vanzelf endat doordat ze op het journaal vertelde dat we teveel suiker eten.
Groetjes irma
Hi Irma,
Wat een vervelende situatie! Het klinkt inderdaad alsof je eerder orthorexia dan anorexia hebt, hoewel dat van een afstandje natuurlijk niet met zekerheid te zeggen is. Als je merkt dat je er in het dagelijks leven last van hebt, kan het misschien verstandig zijn om een psycholoog op te zoeken. Er zijn voldoende mensen gespecialiseerd in dwangmatige neigingen, die je kunnen helpen om het calorieën tellen iets beter onder controle te krijgen. Zeker als je die neiging ook met andere hobby's hebt, kan dat wel eens nuttiger zijn dan een bezoekje aan een diëtist of huisarts :-)
Ben nu aan het sporten drie keer per week maar weet niet goed wat ik dan moet eten. Ik hoop dat het recepten boek me hierbij kan helpen. Ik hoorde dat je namelijk ook te weinig kan eten als je sport en dan verbrand je spiermassa ipv vet en dat is niet de bedoeling natuurlijk
Hoi Anita,
Bedankt voor je reactie.
Dat klopt. Het is de kunst om zoveel te eten zodat je wel vet verliest, maar te voorkomen dat je veel spiermassa kwijtraakt tijdens dit proces. Hier speelt je voedingspatroon een enorm belangrijke rol.
In het boek staat precies uitgelegd hoeveel je dan zou moeten eten. Er staat een formule in waarmee je het aantal calorieën en eiwitten/koolhydraten/vetten kunt berekenen. Bij alle recepten staat de voedingswaarde vermeld zodat je precies weet wat je binnenkrijgt.
Als je vragen hebt dan hoor ik dat graag.
Groetjes,
Mark