Het microbioom: een grote speler in onze gezondheid

We willen er liever niet aan denken. Maar in ons lichaam wonen allerlei bacteriën, virussen en gisten. Goede bacteriën welteverstaan. En ze hebben ook allemaal een functie. Samen vormen zijn het menselijke microbioom. En hoewel we ze niet zien, voelen of ruiken, spelen ze een enorm belangrijke rol in ons leven en gezondheid. Daarom geven we in dit artikel een uitleg over het microbioom.

Wat is het microbioom

In en op ons lichaam zitten allerlei micro-organismen zoals bacteriën, virussen en gisten. Samen worden ze het microbioom genoemd. Ook wel bekend als microbiota of microflora. De bacteriën zitten in je maagdarmstelsel, huid, bovenste luchtwegen en geslacht. Het microbioom van één persoon bestaat uit circa 1.000 verschillende soorten micro-organismen.

De eerste bacteriën krijg je bij je geboorte via het geboortekanaal. Het microbioom van een kindje lijkt daarom op die van zijn of haar moeder. Kindjes die via een keizersnede geboren worden krijgen deze bacteriën niet. Daarom hebben ze een ander microbioom. Dit maakt hen niet gelijk ongezond!

Tot je 75^e blijft het microbioom onder stabiele omstandigheden gelijk. Daarna daalt de diversiteit. Bacteriën die schadelijk zijn krijgen daardoor meer kans en er kunnen ongemakken ontstaan.

Functies

Eigenlijk weten we nog steeds niet wat al die bacteriën nou precies doen. Het zijn er zoveel en er zijn zoveel factoren die mee spelen, dat het lastig om hier goed onderzoek naar te doen. Maar inmiddels weten we waar ze een wel belangrijke rol in spelen.

Belangrijke functies van het microbioom zijn onder andere de bescherming tegen ziekteverwekkers, oftewel je afweersysteem en de spijsvertering. Ze zetten voedsel om in energie. En blokkeren alle schadelijke stoffen.

Het microbioom van de darmen

Wat we eten beïnvloedt dus de samenstelling van het microbioom. Eet je heel ongezond, teveel of te weinig dan heeft dat effect op het microbioom en ook op hoe je je voelt. Weer een reden om gezond te eten.

In je darmen leven zo’n 160 verschillende bacteriën. Verschillende soorten kunnen dezelfde functie hebben. Het is daarom niet zo dat iedereen dezelfde hoeveelheid van andere bacterie in zijn/haar lijf heeft.

Ook is het niet zo dat je helemaal geen verkeerde bacteriën in je lijf hebt. Een gezond iemand heeft zowel goede, als schadelijke bacteriën in de darmen. Deze ‘leven’ in balans met elkaar.

Wij mensen houden van hokjes en verdelingen. Zo hebben we ook een verdeling gemaakt tussen typen darmen of darmflora. In elk van de drie types overheerst een bepaalde groep bacteriën. Die groep neemt de energie en voedingsstoffen uit eten op een andere manier op dan de ander.

Hoe gezond je darmflora is heeft niet alleen invloed op hoe je je voelt in je buik. Het lijkt erop dat deze ook onze emoties beïnvloedt. Een gezond microbioom zou zorgen voor sneller en efficiënter denken.

Een gezond dieet bestaat genoeg groente, fruit, volkoren producten, noten en peulvruchten. Dit zijn voedingsmiddelen die goed zijn voor je darmbacteriën. Ook is een teveel aan vet en koolhydraten niet aan te raden.

Probiotica

Probiotica zouden goed zijn voor het microbioom in je darmen. Probiotica zijn producten met goede micro-organismen. Ze kunnen de balans in je darmen helpen herstellen. Overigens is het niet altijd nodig om een probiotica te nemen. Door je voeding aan te passen kom je al een heel eind. Dit zijn voedingsmiddelen waar ook goede bacteriën in zitten:

• Yoghurt
• Kefir
• Zuurkool
• Augurk
• Hüttenkäse
• Tempeh
• Miso
• Ongepasteuriseerde azijn
• Kombucha

Vlinders in je buik

Heb je je weleens afgevraagd waar die vlinders in je buik vandaan komen? Verliefdheid is een sterke emotie. Je lichaam stuurt op zo’n moment minder bloed naar de buik. Dat levert het gevoel van vlinders op.

Het microbioom en overgewicht

Er is een relatie tussen de gezondheid van het microbioom en gewicht. Daarom worden er steeds vaker onderzoeken gedaan met ontlasting, om te kijken welke bacteriën ze daar in vinden en welke niet.

Overgewicht betekent niet dat je een ongezond microbioom hebt. Zo simpel ligt het niet. Iemand met het ‘perfecte’ gewicht kan nog steeds ongezond zijn, onder andere door een ongezond microbioom.

Wel is het zo dat mensen met overgewicht vaker minder en minder soorten bacteriën hebben. Dat kan het lastiger maken om af te vallen. De verkeerde samenstelling kan ervoor zorgen dat je minder snel afvalt of eerder aankomt.

Het kan bij overgewicht dus heel nuttig zijn om ook te kijken naar de samenstelling van voeding. Gevarieerd eten helpt al een hoop. Maar je kunt je voeding ook aanpassen op het microbioom en het herstel ervan. Iets wél eten kan dan veel beter zijn dan het te laten staan. Hiervoor kun je advies vragen bij een professional.

Het microbioom op de huid

De huis is het grootste orgaan. Het beschermt ons tegen allerlei infecties en narigheden. Na de geboorte groeit er van alles op je huid, samen vormen ze het huidmicrobioom.

Deze goede bacteriën zitten dus ook op je handen. En hoewel het heel goed is om je handen op bepaalde momenten te wassen, loop je door teveel wassen een risicio.

Mensen die hun handen héél vaak wassen met alcohol of zeep verstoren het microbioom. Hierdoor krijgen schadelijke bacteriën de ruimte. Een gevolg hiervan is het ontstaan van handeczeem.