De theorie achter gewichtsverlies is heel eenvoudig, en we hebben de basis op deze blog dan ook al tientallen keren herhaald. Eet je meer dan je verbruikt, dan kom je aan; eet je minder, dan val je af. Heel eenvoudig, nietwaar? Helaas trekken veel mensen uit deze simpele regel een volgende conclusie: hoe minder ik eet, hoe harder ik afval!
Met andere woorden: ze beginnen aan een zogenaamd crash dieet. Lijkt heel logisch, maar toch zitten er hier aardig wat flinke adders onder het gras. Uiteindelijk krijg je met zo’n crash dieet namelijk toch niet het strakke lichaam waar je op hoopt… Waarom dat zo is, en wat er dan wel werkt, leggen we je hieronder uit.
Wat is een crash dieet?
Een crash dieet is, kort gezegd, een dieet waarbij je extreem weinig calorieën binnenkrijgt. Er bestaat geen ‘officiële’ grens, maar vaak is het meteen duidelijk dat je met een crash dieet te maken krijgt. Bij alles onder de 1500 calorieën kun je er in ieder geval wel vanuit gaan dat het gewoon te weinig is. Sommige diëten schrijven echter bizarre hoeveelheden als 500 calorieën per dag voor!
Een crash dieet zorgt er inderdaad voor dat je gewicht ‘crasht’: voor een tijdje val je als een dolle af. En dat is geen wonder, want je hongert jezelf in feite gewoon uit! Je lichaam heeft dus geen andere kans dan het verbranden van weefsel om alsnog aan voldoende energie te komen.
Vetverlies vs. gewichtsverlies
Op de korte termijn werkt een crash dieet dus wel degelijk: je wordt een stuk lichter. Het probleem is, zoals gezegd, dat daar nog wel wat kanttekeningen bij te zetten zijn… Een eerste probleem is dat niet al het gewichtsverlies ook direct vetverlies hoeft te zijn. Je lichaam kan immers ook andere soorten weefsel verbranden. En dat is dan ook inderdaad wat er vaak gebeurt wanneer je aan een crash dieet begint!
Natuurlijk, je raakt wat vet kwijt. Een groot deel van dat eerste, explosieve gewichtsverlies is echter vooral vochtverlies. De snelste bron van reserve-energie voor je lichaam bestaat namelijk uit glycogeen: koolhydraten die opgeslagen zijn in vocht. Terwijl je die voorraad wegwerkt, raak je kilo’s kwijt zonder dat je echt vet verbrandt.
Verlies van spierweefsel
Goed, zul je dan misschien zeggen, maar als je dat crash dieet maar lang genoeg volhoudt, gaat dat vet er toch vanzelf wel aan? Helaas valt dat ook tegen. Als je door je glycogeen heen bent, is er namelijk nog een volgende energiebron: je spieren. Dat spierweefsel wordt tijdens een crash dieet minstens zo hard aangetast wordt als je vetvoorraad.
Je wordt dan misschien wel wat dunner, maar er blijft een flinke laag vet onder je huid zitten. Écht strak in je vel kom je op deze manier dus niet te zitten. Bovendien verbruikt je lichaam met minder spieren ook steeds minder energie. Je zult dus nóg minder moeten gaan eten om af te blijven vallen.
Slecht voor je humeur!
Een laatste probleem van crash diëten is gewoon dat de kans klein is dat je het volhoudt. De reden is heel simpel: je lichaam heeft uitstekend door dat je ongewoon bezig bent. Niet alleen krijg je te weinig energie binnen, ook met de voedingsstoffen is het doorgaans slecht gesteld. Je eet gewoon te weinig om aan alle benodigde vitamines en mineralen te komen.
Dat betekent dat je lichaam steeds sterkere signalen af zal gaan geven om gewoon weer te gaan eten. Enorme hongeraanvallen en eetbuien zijn tijdens een crash dieet aan de orde van de dag. Zelfs als je daar niet aan toegeeft, zul je je vreselijk voelen. Al die tekorten zijn namelijk ook dodelijk voor je humeur en je energielevel.
Het jojo-effect
Zelfs als je ondanks al deze problemen op je streefgewicht gekomen bent, is een crash dieet nog steeds problematisch. Zo’n steile daling van je gewicht is namelijk zo goed als een garantie voor het gevreesde jojo-effect. Met andere woorden, zodra je weer normaal begint te eten, schiet je gewicht weer omhoog.
De reden is voor een groot deel dat je metabolisme enorm vertraagd is geraakt. Door het verlies van spierweefsel verbruik je dagelijks minder calorieën. Als je weer evenveel eet als eerst, kom je dus als een dolle weer aan.
Daarnaast gaan veel mensen na een crash dieet juist méér eten dan ze daarvoor al deden. Ze hebben het gevoel dat ze wel weer iets lekkers ‘verdiend’ hebben – en dat gaat natuurlijk niet lang goed. Het gevolg: veel mensen eindigen na een crash dieet zwaarder dan ze begonnen.
Stop met diëten
Kortom: een crash dieet werkt op de lange termijn niet. Je gaat je er beroerd van voelen, echt mooi slank word je er nooit van, en als je pech hebt word je uiteindelijk alleen maar zwaarder. Hoe moet het dan wel? De eerste tip is heel tegenintuïtief: stop met diëten. Je verliest geen gewicht door steeds weer tijdelijk anders te gaan eten.
Als je steeds weer op je huidige eetpatroon terugvalt, ga je ook steeds weer aankomen. In plaats van een tijdelijk dieet zul je de boel blijvender aan moeten pakken. Je wilt een gezond eetpatroon creëren dat je voor de rest van je leven vol kunt houden. Geen gekke beperkingen of extreme tekorten, dus!
Geduld loont
Heb je eenmaal een eetpatroon te pakken dat over het algemeen gezond en voedzaam is? Eet je zo veel mogelijk verse en natuurlijke, onbewerkte producten? Dan zul je vaak merken dat je al vanzelf behoorlijk af begint te vallen! Wil je de weegschaal toch nog wat verder omlaag brengen? Doe dat dan op een geleidelijke en gezonde manier.
Bereken hoe veel calorieën je dagelijks gebruikt en ga daar een beetje onder zitten. Een tekort van 10 tot 20% is ongeveer het maximale tekort dat je wilt creëren. Toegegeven, daarmee pas je niet binnen een maand weer in de spijkerbroeken van toen je twintig was. Wat je echter wel bereikt, is duurzaam gewichtsverlies. En dat is uiteindelijk echt een stuk meer waard!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Sophie zegt:
hoi, ik wil al een tijdje van mijn bovenbeenvet af. ik wist eerst niet goed hoe ik dit moest aanpakken en dacht inderdaad dat je het door weinig te eten wel kwijt zou raken. maar hier staat dus van niet. maar als ik ga opzoeken hoe het wel moet, krijg ik van alles door elkaar: geen krachttraining of juist wel, minder eten of juist niet, enzovoort. kortom, ik ben nog geen stap verder. hoe moet ik van mijn bovenbeenvet afkomen?
Ineke zegt:
Hoi Sophie,
Misschien heb je iets aan ons artikel over plaatselijk vet verbranden. En waarom dat niet mogelijk is.
Maikel zegt:
Denk dat dit artikel niet helemaal correct is.
Een crashdieet kan wel zeker zijn vruchten afwerpen. Hierbij is het van belang dat de op een juiste en verantwoordelijke manier gebeurt en indien mogelijk onder begeleiding.
Het feit dat je hiermee kan afvallen is 1..
Het kan integendeel van dit artikel zelfs gezond zijn en je lichaam reinigen.
Hiermee bedoel ik dat organen zoals bijvoorbeeld de lever schoner en gezonder worden en beter hun werk gaan doen.
Het jojo effect... na de crashperiode begin je langzaam weer normaal te eten. .. heel langzaam. Denk aan één normale maaltijd per dag en met “mate”.
Leuke site verder :)
Lotte (beheerder) zegt:
Hoi Maikel,
Een zéér tijdelijk, heel goed begeleid en verstandig opgezet 'crashdieet' (ik zou dat liever omschrijven als een paar dagen vasten) kan inderdaad voordelen hebben. Maar dat is iets heel anders dan de diëten die vaak gevolgd worden waarbij mensen langdurig proberen te leven op bijvoorbeeld 500 kcal per dag, vaak ook nog eens met gebrek aan essentiële voedingsstoffen. Het is dus vooral dat tweede dat we sterk willen ontmoedigen :-)
Fijn dat je de site verder nuttig vindt!
Silke zegt:
Ik heb het dagelijkse totaal aantal vereiste kcal berekend volgens de formule, dan 20% er van af getrokken zodat ik verantwoord kan afvallen. Resultaat: 1479.86 kcal per dag.
Maar op jullie site staat ook dat onder 1500 kcal het een crashdieet is en dat je dat beter niet doet. I am confused.
Mark van Oosterwijck zegt:
Hoi Silke,
Even voor mijn idee. Heb je zelf nog 20% van de uitkomst afgehaald?
Indien je onze tool hebt ingevuld is daar namelijk al rekening mee gehouden als je voor de optie 'afvallen' kiest. Je hoeft er dan niet nog eens 20% af te halen.
Daarnaast ligt het natuurlijk ook aan je persoonlijke kenmerken en activiteit. 1500 kcal voor een heel actief persoon van 190 cm met een gewicht van 95kg is heel erg weinig. Voor een klein persoon die nauwelijks beweegt is dit weer een ander verhaal.
Fem zegt:
Ik vind het nogal kort door de bocht om te zeggen dat een crash dieet niet werkt. Er zijn onderzoeken gedaan naar bepaalde ‘crash’ diëten dat het juist heel goed kan werken! Zie bijvoorbeeld dit experiment: https://www.rtl.nl/video/86051f04-3f15-352f-8a58-ed99d1492aad/?fbclid=IwAR3LEGVs0cOR-dpA5hCkZXhCt3yZEdg1MGwUic8Mxf1iQgPx2NigA_2T0r8
Ik denk dat het belangrijkste is iets te vinden waar je je goed bij voelt. Wat voor de één werkt hoeft voor de ander niet te werken... en jullie zouden vanuit je eigen kracht en geloof dat iets werkt moeten schrijven i.p.v. andere diëten af te kraken wat mij betreft. Maar ja, that’s just me;).
Verder hebben jullie een topsite, goeie tips en heerlijke recepten! Dank daarvoor!
Lotte (beheerder) zegt:
Hi Fem,
Er zijn ongetwijfeld situaties te vinden waarin crashdiëten wel resultaat afwerpen. Het overgrote deel van de mensen die eraan beginnen, eindigt echter met ofwel een slechtere gezondheid, ofwel hetzelfde gewicht (of beide). Je moet simpelweg heel goed weten wat je aan het doen bent als je er wel aan begint, en dat geldt voor de meeste diëters niet. Omdat er ook nog eens eenvoudigere en stabielere alternatieven zijn (namelijk geleidelijker afvallen met gezond eten) willen we mensen duidelijk maken dat ze beter niet voor deze risicovolle en vaak zinloze aanpak kunnen kiezen. Maar het staat je natuurlijk altijd vrij om voor je eigen aanpak te gaan!
En dankjewel, fijn om te horen dat je iets aan de website hebt :-)
Mark zegt:
Hoi Leon,
Dat ben ik met je eens. Zodra je iets een 'dieet' kunt noemen is het in mijn ogen al gedoemd te mislukken. Een dieet volgen is iets tijdelijks, wat dus betekent dat je vroeg of laat weer in je oude gewoontjes zult vervallen.
Jezelf stap voor stap een gezonde levensstijl aanleren 'the way to go'!
Leon Langedijk zegt:
He Mark, prima stuk... Ik heb altijd het idee dat "iedereen" het wel weet (dat zo' n crash dieet niet werkt), maar om een of andere reden doen de meesten er wel aan ipv structureel iets veranderen in hun leefwijze. De mensen ervoor gemotiveerd krijgen is de ultieme uitdaging?