'Je valt niet af omdat je te veel eet!'

Afvallen is moeilijk, zo veel is wel duidelijk. Voedingsproducenten en gelikte dieetblogs mogen dan graag een “kant-en-klare oplossing” presenteren – maar dat is eigenlijk altijd onzin. Als het zo makkelijk zou zijn om gewicht te verliezen, zaten we nu niet met een epidemie van obesitas.

Het feit dat het moeilijk is, hoeft echter zeker geen reden te zijn om het dan maar op te geven! En toch doen veel mensen dat wel degelijk. Soms is dat simpelweg omdat ze het de moeite niet waard vinden, maar vaker nog worden er de gekste smoezen bedacht. We bespreken er hier een paar die we vaak horen – en leggen je uit wat de échte reden is dat jij niet afvalt!

“Ik heb zware botten”

Als je de smoes zelf nooit gebruikt, heb je vast wel een familielid dat het doet. De “zware botten” zijn een favoriet bij iedereen die geen zin heeft om verantwoordelijkheid te nemen voor dat vet. En helaas is dit excuus ook onzin, zoals we eerder al eens geschreven hebben!

Even in het kort: alle botten zijn ongeveer even zwaar. Skeletten van lange mensen wegen natuurlijk weer, maar dat wordt in het BMI en andere berekeningen al meegenomen. En nee, zelfs als je iets peziger gebouwd bent, is dat geen reden tot overgewicht. Niemand wordt geboren met genen die automatisch vet opslaan, zelfs als je niet te veel eet.

“Diëten werkt voor mij niet”

Natuurlijk is het waanzinnig frustrerend als ieder nieuw dieet dat je gebruikt weer een teleurstelling oplevert. En ja, we begrijpen het ook prima als je na poging nummer tien niet bijster gemotiveerd meer bent. Toch bedoelen mensen die dit excuus gebruiken maar zelden dat hun dieet niets doet. Vaker wil het zeggen dat dat gewicht er wel af gaat, maar dat het er vervolgens net zo snel weer aankomt.

En dat jojo-effect ligt niet per se aan het dieet, maar ook aan je eigen leefstijl. Doen je diëten echt niets? Dan is de kans groot dat je simpelweg de verkeerde programma’s uitkiest. Hieronder leggen we je uit welke diëten wél kunnen werken.

“Het zijn de hormonen”

Hormonen hebben inderdaad grote invloed op je eetgedrag en lichaamsgewicht. Er zijn ook zeker fasen waarin afvallen ontzettend moeilijk is, zoals de overgang bij vrouwen. Maar zelfs als je iedere keer dat je ongesteld bent een hele reep chocola naar binnen werkt, hoeft dat nog geen overgewicht te veroorzaken! Overgewicht komt door structurele problemen in je leefstijl, niet door incidenten.

Heb je altijd last van je hormonen? Dan is daar vermoedelijk alsnog heel wat aan te doen. Genoeg slapen is bijvoorbeeld een belangrijke stap om dan te zetten. En ook de kwaliteit van je voeding heeft heel wat invloed op je hormoonhuishouding. Het is dus niet zo dat je volledig overgeleverd bent aan wat je hormonen met je doen!

De echte reden? Je eet te veel!

Kort en goed komt het er dus op neer dat al bovenstaande smoezen onzin zijn. Als je niet afvalt, is daar maar één reden voor: je eet te veel!

Er is maar één omstandigheid waarin je lichaam vet opslaat: als je meer calorieën eet dan je verbruikt. Omgekeerd val je alleen af als je minder eet dan je eigenlijk nodig hebt. Dat is immers de enige manier om je lichaam te dwingen een andere brandstof te gebruiken – vetreserves.

Veel dure diëten proberen je wijs te maken dat er ook andere manieren zijn om af te vallen, zoals vage vet verbrandende shakes of poeders. Trap daar vooral niet in!

Stiekeme calorieën

Goed, dus vet verbranden doe je alleen door minder calorieën te eten. Maar wat nou als je dat al probeert, en je valt nog steeds niet af? Daar kunnen verschillende verklaringen voor zijn. Eentje zit hem bijvoorbeeld in de zogenaamde verborgen calorieën. Met andere woorden: producten waarmee je ongemerkt een stuk meer energie binnenkrijgt dan je denkt.

Veel gezonde, maar wel calorierijke producten vallen in deze categorie: avocado, vette vis, noten, olijfolie of volle zuivel. Ook bijvoorbeeld gedroogd fruit is een stevige energieleverancier. En drinken met calorieën is bijna altijd een slecht idee. Bevat jou voedingspatroon niet per ongeluk heel veel van dit soort voedingsmiddelen?

Cheat days / weekenden

Zelfs als je meestal slank eet, kun je jezelf alsnog flink in de weg zitten met de zogenaamde cheat days. Het idee van dit soort dagen is op zich leuk. Je eet eens een keertje wat je wilt, waardoor je gezonde regime de rest van de tijd beter vol te houden is. Het probleem is dat veel mensen iets té actief los gaan deze dag.

Heb je zes dagen een tekort van 300 calorieën per dag in stand gehouden? Als je de zevende dag een zak chips, een paar wijntjes en een goed stuk chocoladetaart, heb je dat tekort alweer gecompenseerd. Je eet dus toch weer te veel en valt dus niet af.

Vertraagde stofwisseling

Dan kan het zo zijn dat je niet meer eet dan je denkt, maar dat je minder nodig hebt dan je denkt. Dit gebeurt bijvoorbeeld veel bij mensen die al flink wat gewicht verloren zijn. Omdat hun lichaamsmassa zo sterk is afgenomen, verbruiken ze minder calorieën. Zeker de eventuele afbraak van spierweefsel draagt daaraan bij.

Uiteindelijk komen ze dan op een punt waar hun vroegere calorietekort niet langer een tekort is. En dan is het met het afvallen natuurlijk ook gedaan! Let er dus op dat je je caloriebehoefte met enige regelmaat opnieuw berekent om dit probleem te voorkomen.

Hoe dan wel afvallen?

Wanneer je af wilt vallen, kun je altijd naar een excuus zoeken, maar minder eten is toch echt het enige dat werkt. Toch is dat niet gewoon een kwestie van rigoureus calorieën minderen. Dat werkt misschien even, maar op de lange termijn ga je het toch niet volhouden. In plaats daarvan kun je twee dingen doen.

Het één is een gematigd calorietekort creëren: 300 tot 500 calorieën per dag. Dat doe je het makkelijkst door veel vullende voedingsmiddelen te eten die niet te veel calorieën leveren. De andere stap is het verhogen van je caloriegebruik. Dat doe je vooral door extra te sporten. Zo zul je uiteindelijk zien dat die kilo’s echt beginnen te verdwijnen.