Palmolie: hoe ongezond is het nou echt?

Gebruik je tandpasta? Smeer je wel eens pindakaas op je brood? Of eet je wel eens een handje chips? Dat betekent dat je met enige regelmaat palmolie gebruikt of binnenkrijgt! Dit vet wordt in steeds meer supermarktproducten gebruikt, ook producten waarin je het niet direct zou verwachten.

Maar hoe gezond of ongezond is palmolie in je eten? En hoe kun je het herkennen en eventueel vermijden? We vertellen je er alles over in de blog van vandaag!

Wat is palmolie?

Palmolie wordt, zoals de naam eigenlijk al zegt, uit de palmvrucht gewonnen. Plantages vind je vooral in Indonesië en Maleisië, maar ook in andere gebieden rond de evenaar worden wel palmbomen gekweekt.

Palmolie is een relatief goedkope oliesoort. Dat komt bijvoorbeeld doordat palmbomen het hele jaar door vruchten dragen, zodat er constant geoogst kan worden. Ook wordt het op plantages niet altijd even nauw genomen met milieuregels en mensenrechten, wat de kosten nog een stuk verder kan drukken.

Waar zit palmolie in?

Precies omdat de prijs zo laag ligt, is deze plantaardige olie een populair ingrediënt voor allerlei verschillende voedingsmiddelen. Volgens de laatste metingen bevat dan ook 60% van alle producten in de supermarkt palmolie! 32% van alle gebruikte plantaardige oliën is bovendien palmolie.

Natuurlijk vind je het met name in bewerkte producten, zoals kant-en-klare maaltijden, zoetigheden en margarine. Ook niet-eetbare producten kunnen bovendien palmolie bevatten. Zo zit het vaak in shampoo, tandpasta en cosmetica.

Is palmolie gezond?

Plantaardige olie staat in het algemeen relatief gezond bekend. Helaas is dat in het geval van palmolie niet helemaal terecht. Deze olie bestaat namelijk voor ruim de helft uit verzadigd vet – en dat kan in te grote hoeveelheden te kans op hart- en vaatziekten vergroten.

Natuurlijk, je gaat niet dood als je eens wat palmolie binnenkrijgt. Maar de meeste mensen eten al te veel verzadigde vetten, en dan helpt dit natuurlijk niet! Zeker als je regelmatig bewerkte producten eet, wordt het dus al snel behoorlijk ongezond.

Geharde palmvetten

Daar komt nog bij dat palmolie niet altijd in zijn ‘pure’, relatief onbewerkte vorm gebruikt wordt. Nadat het door de raffinaderij gehaald is, wordt het soms nog eens extra uitgehard. De vloeibare olie wordt dan palmvet, dat bij kamertemperatuur een vaste stof is.

Zulke gedeeltelijk verharde vetten worden transvetten genoemd, en ze zijn nog een stuk ongezonder dan verzadigde vetten. In tegenstelling tot die verzadigde vetten wordt er dan ook geadviseerd om het eten van transvetten echt tot een minimum te beperken. Geharde palmvetten wil je dus sowieso vermijden!

Palmolie en het milieu

Dan is er nog een laatste punt waar palmolie regelmatig door in opspraak komt: het milieu. We hebben het hier namelijk niet over een duurzame oliesoort. Zo worden er voor palmolieplantages vaak enorme stukken oerwoud gekapt, waardoor dieren en planten ernstig bedreigd kunnen raken.

Bovendien worden er bij de productie van palmolie vaak schadelijke bestrijdingsmiddelen gebruikt, die de grond nog verder aantasten. Ten slotte zijn de arbeidsomstandigheden er vaak slecht en beroven de plantages plaatselijke bewoners van hun broodnodige landbouwgrond.

Palmolie op het etiket

Genoeg reden om je consumptie van palmolie te minimaliseren, met andere woorden. In principe wordt het gelukkig op etiketten aangegeven of een product palmolie bevat. Soms valt het echter onder de noemen ‘plantaardige oliën’ of ‘gehard palmvet’; in dat laatste geval gaat het om transvetten.

Gebruik je nu een shampoo of zeep met palmolie? Dan maken die verzadigde vetten niet zo veel uit. Wel kun je in zo’n geval voor een product met een RSPO-keurmerk kiezen: daar weet je zeker dat de palmolie duurzaam geproduceerd is.