Het GAPS dieet: voor een gezond brein

Gezonde darmen betekent: meer energie, een goede stofwisseling én een heldere geest. Klinkt goed! Dat is het doel van het GAPS dieet. In dit artikel vertellen we je meer over de verbinding tussen de darmen en je brein. Wat het GAPS dieet is en hoe het werkt.

Wat houdt het GAPS dieet in?

GAPS staat voor ‘Gut and Psychology Syndrome’. Letterlijk vertaald betekent dit darm- en psychologiesyndroom.  Een gekke naam niet waar? Dus wat houdt het in?

Het dieet is bedacht door Dr. Campbell-McBride. Zij is er zelfs van overtuigd dat dit dieet haar kind heeft genezen van autisme. Campbell merkte in haar studie naar de hersenen op dat mensen met onder andere ADHD of autisme, ook vaak problemen hebben met hun darmen.

Zij stelt dat de gifstoffen die via de darmen in het bloed terechtkomen, invloed hebben op de ontwikkeling van de hersenen. Zo zouden er problemen als dyslexie, ADHD en depressie en ook voedselintoleranties en allergieën kunnen ontstaan of verergeren.

Vervolgens bedacht zij een dieet om problemen in de hersenen te verhelpen of verbeteren door de darmen gezond(er) te maken. Of dit ook echt zo is, daar zijn de meningen nog over verdeeld.

In dit dieet haal je bepaalde producten uit je dieet, zodat je darmen zich vervolgens kunnen herstellen. Het gaat dan met name om granen, zuivel, zetmeelrijke groenten en geraffineerde suikers. Daarover lees je straks meer.

Door je dieet te veranderen zorg je voor gezonde darmen. Darmen die niet dagelijks geïrriteerd zijn. Hierdoor heeft je lichaam minder stress, kan de stofwisseling beter zijn werk doen en voel je je algeheel beter.

Voor wie?

Als we kijken naar het dieet zoals Campbell-McBride bedoelt, is het dieet in eerste instantie gericht op kinderen met psychische klachten. Met name bij afwijkingen die we nog niet helemaal doorgrond hebben, zoals autisme.

Maar inmiddels wordt het dieet veel breder ingezet en zou je kunnen zeggen dat het voor mensen is met dramklachten. Zoals spijsverteringskrachten, reacties op bepaalde voeding of een lekkende darm.

De drie fases van het GAPS dieet

Het GAPS dieet is alle behalve makkelijk. Niet je doorgaans huis, tuin en keukendieet met een paar regels voor hoeveel je mag eten en bewegen. Het is ook geen dieet voor paar weken of maanden. Het is een zeer langdurig proces die bestaat uit drie lange fases.

Fase 1: introductiefase

Elk begin is lastig, want dat is het moment waarop je de verandering in gaat zetten. In dit geval is het extra lastig, omdat je maar een paar producten mag eten en drinken. Zonder uitzonderingen. Deze fase duurt, schrik niet, 3 weken tot een jaar!

Deze fase is op te delen in zes stukken. Wanneer je darmen goed voelen en je een normale stoelgang hebt, kun je naar de volgende stap. Zoals je ziet, start je dus met een héél summier dieet.

1. Je volledige dieet bestaat uit het eten en drinken van bottenbouillon, sapjes van gember en probiotica, kamillethee of muntthee. En eventueel yoghurt en kefir.
2. Voeg eidooiers, ghee, groente stoofpotjes en vis of vlees toe.
3. Voeg nu ook avocado, gefermenteerde groenten, roerei en eenden- of ganzenvet toe.
4. Voeg gegrild vlees, olijfolie, groentesapjes en brood (volgens GAPS recept) toe.
5. Voeg appelmoes, rauwe groenten, fruitsap en fruit toe, maar geen citrusvruchten.
6. Tot slot meer rauw fruit en citrusvruchten.

Bij elk product dat je toevoegt ga je na hoe je lichaam erop reageert. Merk je bij een bepaald product een verschil, dan weet je dat jouw lichaam met dat product moeite heeft.

Fase 2: het volledige GAPS dieet

Na de eerste lange en moeilijke periode, valt deze fase relatief mee. Je mag namelijk iets meer eten. Daar tegenover staat wel dat deze fase langer duurt dan fase 1. Wel 1,5 tot 2 jaar.

Je eet alle producten uit fase 1 waar je geen problemen mee had en voegt daar nog wat aan toe. Je mag vis, vlees en schaaldieren, veel biologische groenten, gezonde vetten, noten en zaden en probiotica.

Ook zijn er verschillende recepten die je kunt maken die ‘GAPS-proof’ zijn. Bijvoorbeeld speciale pannenkoeken en cake gemaakt met amandelmeel.

Daarnaast zijn er nog een aantal richtlijnen. Zoals het niet even vlees en fruit op hetzelfde moment. Het drinken ven bottenbouillon bij elke maaltijd en geen eten uit blik of pak. Je bent met deze fase klaar als je voor een langere periode, minstens 6 maanden, klachtenvrij bent.

 Fase 3: herintroductiefase

Je hebt nu 1 à 2 jaar een zeer beperkt dieet gevolgd. Zonder snoep, koek en chocolade. En zonder pizza, geblikt voedsel of een kant-en-klare maaltijd. In de laatste fase mag je weer wat andere producten gaan toevoegen.

Wanneer je een nieuw product toevoegt aan je dieet, is het de bedoeling dat je begint met een hele kleine portie. En ook dat je deze nieuwe producten niet allemaal tegelijk gaat eten. Zo kun je de reactie op het product goed blijven monitoren.

Maar let op: producten met toegevoegde suikers en bewerkte producten worden nog steeds afgeraden. Van deze producten is namelijk bekend dat ze niet goed zijn voor je darmen. En na al die tijd zou het zonde zijn om ineens allerlei ongezonde dingen te gaan eten.

Nadelen

Moeilijk vol te houden

Stel je nu eens voor dat je dit dieet jarenlang moet volhouden? Dat vraagt om erg veel doorzettingsvermogen. Je zult een duidelijk doel voor ogen moeten hebben. En ook moeten leren omgaan met lastige situaties qua eten, zoals verjaardagen en vakanties.

Alles of niets

Waarbij andere diëten het vaak toelaten om zo af en toe te snacken, is dat bij dit dieet niet het geval. Het eten van een stuk taart of ijs kan immers direct een effect hebben op de darmen. Het is dus alles of niets! Voor velen is dit niet te doen.

Niet voor iedereen

Het dieet is zijn originele vorm is ook niet geschikt voor vegetariërs en mensen die plantaardig willen eten. Haal alle dierlijke producten weg en er blijft zeer weinig over. Sommige producten zijn te vervangen door plantaardige varianten, maar lang niet alles.

Meer lezen?

Wil je meer lezen over dit dieet? Er zijn verschillende boeken die je kunt lezen, ook een van de bedenker zelf. Het boek ‘Gut and psychology syndrome’ van Natasha Campbell-McBride kun je gewoon online kopen. Een bestseller van 400 pagina’s dik.

Let op: deze gaat wel heel diep op de materie in. Het is geen boek met een simpel stappenplan en eetschema’s. Vind je dit boek interessant, dan heeft Natasha ook nog andere boeken geschreven over hartziekten en een uitleg over plantaardig eten.