Goede kans dat je de claim ook wel eens voorbij hebt horen komen: er zitten steeds minder voedingsstoffen in groente en fruit. Vooral in reclames voor allerhande superfoods wordt dit vaak met grote stelligheid beweerd. Ook andere gezondheidsgoeroes grijpen dit argument echter aan om te verklaren waarom we allemaal een vitamintekort zouden hebben.
Het is logisch om een beetje gealarmeerd te zijn als je zo’n waarschuwing voorbij ziet komen. Maar is het wel waar dat ons eten steeds minder vitamines en mineralen bevat? En hoeveel invloed heeft dat nou echt op je gezondheid? We bespreken het hier!
Wat zegt het onderzoek?
Wanneer je over afnemende voedingswaarden in groente en fruit hoort, worden daarbij meestal dramatische onderzoeksresultaten geciteerd. 73% minder calcium in broccoli! 70% minder calcium in wortels! Al dat soort percentages wekken de indruk dat er nauwelijks meer iets in je eten zit.
Gelukkig zijn dit echt de extreemste cijfers, uit onderzoeken met de extreemste resultaten. Veel wetenschappers komen weliswaar op dalingen uit, maar dan een stuk minder groot. In deze studie lijken bijvoorbeeld calcium, ijzer en lood wat af te nemen, maar blijven andere mineralen stabiel.
Problemen van het onderzoek
Waar komen nu al deze extreme wisselingen in uitkomsten vandaan? Een belangrijke factor is dat ouder onderzoek simpelweg niet altijd even goed is. Dertig jaar geleden werden nog heel andere eisen gesteld aan bijvoorbeeld meetmethoden en hygiëne. Dat zorgt ervoor dat we de resultaten uit die tijd niet zomaar met de huidige metingen kunnen vergelijken.
Dat neemt echter niet weg dat er wel degelijk steeds minder voedingsstoffen in gewassen lijken te zitten. Ook als we voor de tekortkomingen van het onderzoek corrigeren. Waar wordt dat probleem nu door veroorzaakt?
Oorzaken minder voedingsstoffen
1. Bemesting met kunstmest
Planten kunnen vitamines zelf aanmaken, maar mineralen nemen ze op uit de bodem. Dan moeten die daar echter wel in zitten. Normaal gesproken voorkomt goede bemesting dat landbouwgrond uitgeput gaat, maar kunstmest bevat minder mineralen dan dierlijke mest. Zo kan er dus toch verschraling optreden.
In het Westen worden doorgaans meststoffen gebruikt die bodemtekorten tegengaan. Dat is echter niet altijd het geval in armere landen. Als je voeding daar vandaan komt, kan het aantal mineralen dus lager liggen.
2. Nieuwe rassen
Ook in Nederland bevatten groente en fruit echter steeds minder voedingsstoffen. Dat komt niet door de bodem, maar door nieuwe rassen die gebruikt worden. Die zijn gekweekt om zo veel mogelijk op te leveren en bijvoorbeeld minder water te verbruiken, maar niet om meer vitamines en mineralen te bevatten!
Als je modern graan en graan van dertig jaar terug op dezelfde bodem zaait, bevat het nieuwe graan bijvoorbeeld een kwart minder ijzer, zink en calcium. Bij fruit kan het vitaminegehalte ook enorm verschillen, afhankelijk van de gebruikte soort.
Het lijkt makkelijk om gewoon terug te schakelen naar oudere gewassen. Daarvan is de opbrengst echter tot wel de helft lager! Met de huidige omvang van de wereldbevolking is daarmee het simpelweg niet mogelijk om voldoende eten te produceren. Wetenschappers zijn bezig rassen te kweken waarvan ook de voedingswaarde hoger is, maar dat zal natuurlijk even duren.
Steeds minder voedingsstoffen – is dat erg?
Tot die tijd zitten we met afgenomen voedingswaarden in onze plantaardige producten. Hoe groot is dat probleem nu precies? Goed nieuws: niet zo groot als het lijkt! De mineralen die het meest zijn afgenomen, zijn namelijk niet de mineralen die je primair uit graan en groente haalt.
Ook met dat oude, ijzerrijke graan zou je 30 boterhammen per dag moeten eten om aan je ADH te komen, bijvoorbeeld. In plaats daarvan halen we ijzer en zink vooral uit vlees en (in mindere mate) eieren. Calcium komt vooral uit zuivelproducten als melk en yoghurt. Het deel dat uit groente en graan komt, was toch altijd vrij klein!
Zijn superfoods nodig?
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat de situatie optimaal is – maar het is ook zeker niet zo ernstig als wel eens beweerd wordt. Je hoeft voorlopig dus ook niet aan de dure superfoods te gaan omdat iedereen altijd een vitaminetekort heeft. Dat is gewoon onzin.
Wel blijft het natuurlijk nodig om gezond en gevarieerd te eten. En dat betekent nog steeds dat je genoeg groenten moet eten – al is het maar voor de vitamines en fytonutriënten. Het overgrote deel van de Nederlanders haalt helaas die 250 gram per dag nog steeds niet.
Herken je je daarin, dan is dat een eerste punt om aan te gaan werken. Je behaalt meer winst door genoeg groente te eten, dan door fanatiek naar ‘oude soorten’ met veel mineralen te gaan zoeken!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!