Bekende graansoorten op een rijtje!

Steeds meer mensen gaan kritischer naar hun voedingspatroon kijken, en dat betekent ook dat er steeds meer geëxperimenteerd wordt met voedingsmiddelen die tot voor kort volkomen onbekend waren in Nederland, of die vroeger wel gegeten werden, maar grotendeels in de vergetelheid geraakt waren.

Granen zijn typisch één van de voedselcategorieën waar de laatste jaren flink wat in gebeurt! Voor wie tussen alle quinoa en spelt langzamerhand de weg een beetje is kwijtgeraakt, zetten we vandaag enkele van de populairste en gezondste graansoorten onder elkaar. Zo weet je precies wat er aansluit bij jouw doelen en voorkeuren!

Waarom andere graansoorten?

Tot een paar jaar geleden was tarwe met afstand het meest gegeten graan in Nederland: alles, van pasta tot brood, werd ervan gemaakt. Toch lijkt het erop dat er een aantal nadelen aan tarwe kleven, die voor steeds meer mensen een reden vormen om toch maar op andere graansoorten over te stappen.

Eén van de belangrijkste redenen is dat tarwe relatief veel gluten bevat, waar veel mensen – soms zonder het te weten – gevoelig voor zijn. Ook kunnen bepaalde stoffen in tarwe tot een opgeblazen gevoel en buikpijn leiden. Heb jij hier ook vaak last van nadat je brood of pasta gegeten hebt, dan kan het dus helpen om voor andere granen te kiezen!

Spelt

Eén van de alternatieven die al jarenlang langzaam populairder wordt, is spelt. Hoewel dat niet glutenvrij is, hebben de gluten wel een heel andere samenstelling, waardoor sommige mensen ze toch beter kunnen verteren. De voordelen van spelt zitten hem desalniettemin niet zozeer in die gluten, als wel in de verdere samenstelling van het graan.

Het bevat bijna twee keer zo veel eiwitten als tarwe – fijn voor sporters – en is rijker aan mineralen als ijzer, fosfor, zink en mangaan. Een groot voordeel is ook dat het ontzettend breed verkrijgbaar is: je kunt bijna overal brood en pasta met speld vinden.

Haver

Haver is één van de andere graansoorten die de laatste jaren weer steeds populairder is geworden, en met goede redenen. Haver is wél glutenvrij, en het is daarnaast ontzettend vezelrijk, waardoor het een langdurig vullend gevoel geeft en je algemene gezondheid bevordert. Met name havermout is daarom een uitstekend ontbijt voor mensen die ’s ochtends stevige trek hebben.

Ten slotte heeft haver waarschijnlijk een positieve invloed op de hoeveelheid ‘slecht’ LDL-cholesterol in je lichaam, waardoor het de kans op hart- en vaatziekten in de toekomst flink kan verkleinen. Een uitstekende broodvervanger, kortom!

Gierst

Een iets onbekender graan, dat desalniettemin zeker in dit rijtje past, is gierst. Hoewel je het in Nederland nu relatief weinig ziet, is het één van de oudste granen die door mensen gegeten werd; waarschijnlijk verbouwden boeren in China het 8000 jaar geleden al! Het is glutenvrij en bevat ontzettend veel belangrijke mineralen en antioxidanten, die je lichaam helpen om de schadelijke gevolgen van vrije radicalen te beperken.

Je koopt gierst in kleine korreltjes die je net als couscous of quinoa kunt eten, bijvoorbeeld in een salade of als basis voor een voedzaam ontbijtje. Bij sommige biowinkels wordt overigens ook meel van gierst verkocht.

Teff

Teff is waarschijnlijk de meest exotische graansoort op dit lijstje, maar het is maar de vraag hoe lang dat nog zal duren. Je hebt namelijk goede kans dat dit Ethiopische graan het volgende populaire ‘superfood’ gaat worden, in de voetsporen van onder andere quinoa en lijnzaad.

Teff is een nootachtige graansoort die, net als de andere producten in dit artikel, ontzettend rijk is aan eiwitten, belangrijke mineralen en langzame koolhydraten. Je kunt er een ontbijt van maken, als een alternatief voor havermout, maar het meel is ook te gebruiken om mee te bakken – zoals dat in Afrika al eeuwenlang gedaan wordt!

Semi-granen

Op de bovenstaande lijst ontbreken nog een aantal bekende namen die je er misschien wel had verwacht, zoals quinoa, boekweit en amarant. Dit zijn echter geen granen, maar zaadjes! Wel kunnen ze natuurlijk goed gebruikt worden als vervanging voor rijst of couscous, en ook worden deze semi-granen vaak tot meel gemalen, dat je bijvoorbeeld kunt gebruiken om er glutenvrij gebak van te maken.

Boekweit wordt ook in pasta verwerkt, en in de gepofte variant kan het als een heerlijke, nootachtige muesli gebruikt worden. Het kan dus zeker de moeite waard zijn om ook deze voedzame categorie eens uit te proberen!