Vocht vasthouden: de belangrijkste oorzaken en tips!

Je lichaam bestaat voor een groot deel uit vocht. Dat vervult allerlei functies, zoals bijvoorbeeld het afvoeren van afvalstoffen en het stimuleren van de spijsvertering. De vochtbalans in je lichaam kan soms echter uit balans raken, met name als je overmatig vocht vasthoudt. En dat kan behoorlijk vervelend zijn!

Vocht vasthouden leidt tot dikkere ledematen en vingers, een opgeblazen gezicht en diepe wallen. Ook kan je er een zwaar gevoel in de benen en spataderen van krijgen. Liever niet, dus – maar hoe kun je vocht vasthouden nou verminderen? We geven je een aantal nuttige tips!

Vocht vasthouden symptomen

Het belangrijkste symptoom van oedeem, zoals vocht vasthouden officieel ook wel genoemd wordt, is een opgezwollen lichaam. Met name je enkels, benen en vingers zijn daar gevoelig voor. Je kunt vaak merken dat je ringen opeens niet meer passen, of dat je kleding strakker zit dan gebruikelijk.

Zoals gezegd kunnen ook spataderen een symptoom zijn van overmatig vocht vasthouden. Doordat de cellen meer vocht bevatten, is de druk op de aderen hoger en gebeurt het vaker dat het bloed niet meer goed door kan stromen. Het gevolg is dat er een ophoping bestaat, met een spatader tot gevolg.

Oorzaken vocht vasthouden

Een oedeem kan op verschillende manieren ontstaan. Hieronder zetten we de belangrijkste oorzaken op een rijtje:

Overmatig zoutgebruik

Zout houdt vocht vast. Als je er veel van eet, zal je lichaam dus meer water opslaan, met zwellingen tot gevolg. Overigens leidt te veel zout ook tot een te hoge bloeddruk, dus er zijn meer redenen om dit probleem te vermijden!

Menstruatie, zwangerschap of overgang

De ‘vrouwelijke’ hormonen oestrogeen en progesteron hebben grote invloed op de vochthuishouding. Wanneer je er een overschot van aanmaakt, hou je al snel te veel vocht vast. Dit gebeurt vaak op bepaalde punten in de menstruatiecyclus, tijdens de zwangerschap en in de overgang.

Een zittend bestaan

Beweging is belangrijk om de bloed- en vochtcirculatie op gang te houden. Als je grote delen van je dag zittend doorbrengt, kan dat snel tot vochtophopingen leiden! Overigens kan dit effect al vrij snel optreden: soms hou je al meer vocht vast na bijvoorbeeld een lange vliegreis.

Overige aandoeningen

Kan dit allemaal geen rol spelen, en hou je toch vocht vast? Dan is het verstandig om een bezoekje aan de huisarts te brengen. Vocht vasthouden kan namelijk ook veroorzaakt worden door aandoeningen aan bijvoorbeeld het hart of de nieren. In dat geval is het belangrijk dat je daar zo snel mogelijk achter komt.

Vocht vasthouden tips

Heb je last van oedeem en wil je je vochthuishouding weer in zijn normale staat herstellen? Dan zijn er gelukkig een hoop huis-, tuin- en keukenmiddeltjes die je daarbij kunnen helpen. We zetten de belangrijkste tips onder elkaar.

Eet minder zout

Allereerst is het van groot belang om zo min mogelijk zout te eten. Natrium verhoogt namelijk de bloeddruk, en juist die hoge bloeddruk is een bekende oorzaak van het vasthouden van vocht.

Let op: het gaat dan niet alleen om het zout dat je zelf over je eten strooit! Ook in veel kant-en-klare producten zit namelijk ontzettend veel zout. Het is het beste om zo veel mogelijk zelf te koken van verse ingrediënten, en om zout zo veel mogelijk door bijvoorbeeld kruiden te vervangen.

Drink genoeg

Wanneer je vocht vasthoudt, klink dit advies je mogelijk wat contra-intuïtief in de oren. Toch is het echt van het grootste belang dat je voldoende drinkt! Je lichaam gaat namelijk in een soort spaarstand wanneer je te weinig water binnenkrijgt. Daardoor houdt het dat beetje vocht dus alleen maar harder vast.

Drink je minstens twee liter water per dag, dan wordt het vocht makkelijker weggespoeld. Let wel op dat je hierbij alleen voor water of kruidenthee kiest, niet voor koffie of frisdranken vol suiker: die versterken het oedeem ook alleen maar verder!

Vochtafdrijvende groenten

Verder zijn er verschillende groenten en kruiden die mogelijk helpen om vocht af te drijven, zoals rozenbottel, jeneverbes, knoflook, wortel, komkommer, ui en asperge. Het effect van deze producten is nooit wetenschappelijk bewezen, maar veel mensen hebben er alsnog wel baat bij. En ze bevatten hoe dan ook veel vocht, dus dat maakt het makkelijker om genoeg water binnen te krijgen!

Beweeg voldoende

Regelmatige beweging zorgt ervoor dat je doorbloeding goed blijft, waardoor je lichaam beter in staat is om vocht af te voeren. Hetzelfde geldt voor toename van spiermassa. En ten slotte verbetert beweging de hormoonbalans! Het is dus een goed idee om regelmatig te sporten of in ieder geval te bewegen.

Dat hoeft overigens helemaal niet fanatiek. Een rondje lopen bij de lunch, vaker de fiets nemen en af en toe wat strekoefeningen is al een ontzettend goed begin. Uitgebreide workouts zijn mooi meegenomen, maar zeker niet verplicht.

Wisselbaden en massages

Vocht vasthouden kan, zoals we eerder al noemden, te maken hebben met een slechte doorbloeding. In zo’n geval kan het ook helpen om wisselbaden te nemen, waarbij je warm en koud snel na elkaar afwisselt. Dat kan heel makkelijk onder de douche, maar je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om lekker een dagje naar de sauna te gaan.

Massages zijn een andere manier om de bloedsomloop te stimuleren, zeker in de armen en benen. Let wel op dat je niet te hardhandig bent, want daar kun je juist weefsel mee beschadigen!

Mark van Oosterwijck

Mark van Oosterwijck is online voedingscoach en auteur van de twee bestseller FitChef boeken. Deze boeken bevatten simpele eiwitrijke recepten, achtergrondinformatie, voorbeeld weekschema’s en meer.