Eten zonder koolhydraten is dé mantra van dit moment voor iedereen die af wil vallen. Er zijn hele diëten, magazines en blogs aan dit simpele idee gewijd. Je kunt geen tijdschrift openslaan of je komt nieuwe juichende succesverhalen tegen. Je zou bijna gaan geloven dat je gegarandeerd kilo’s afvalt door een weekje geen brood te eten.
En gek genoeg is dat in zekere zin ook zo – maar dan niet om de redenen die de meeste mensen geven. Hoe zit het nu met een koolhydraatarm dieet. Werken ze wel of niet? Het korte antwoord is: allebei. Het lange antwoord? Dat geven we je hieronder in de blog van vandaag.
De mythes over eten zonder koolhydraten
Wie een koolhydraatarm dieet probeert te verkopen, heeft vaak de prachtigste verhalen om dat te doen. Op het eerste gezicht klinken ze vaak heel overtuigend. Het probleem? Er klopt natuurlijk geen meter van. De onderstaande twee punten worden vaak genoemd om uit te leggen waarom een koolhydraatarm dieet kan werken. We leggen je even kort uit waarom ze allebei onzinnig zijn.
1. Zonder koolhydraten kan je geen vet opslaan
Het idee achter deze mythe is simpel. Koolhydraten zorgen ervoor dat je lichaam insuline gaat produceren. Insuline zorgt dat je cellen vet op gaan slaan. En dus ontwijk je die hele vetopslag door gewoon geen koolhydraten te eten! Leuk verhaal – en pure nonsens. Eiwitten activeren namelijk ook de productie van insuline.
Vetten doen dat misschien niet, maar die hebben hun eigen mechanisme. Die kunnen met behulp van het hormoon ASP (Acylation-Stimulating-Protein) worden opgeslagen. En dat zorgt er net zo goed voor dat vetopslag mogelijk gemaakt wordt, met of zonder insuline. Uiteindelijk telt er maar één ding: de energiebalans. Hoeveel gaat eruit (je energie verbruik) en hoeveel gaat erin (je calorie inname)?
2. Obesitas is helemaal de schuld van koolhydraten
Ook hier zit vaak weer een duidelijke redenering achter. Vroeger aten mensen minder koolhydraten. Vroeger hadden we ook geen epidemie van obesitas. Ergo: koolhydraten zijn de oorzaak van obesitas. Voor het gemak wordt daarbij even vergeten dat mensen veel minder bewegen dan vroeger.
En dat er veel meer calorierijke, maar niet vullende producten verkocht worden. En dat we gewoon veel meer geld hebben, waardoor we makkelijk mandenvol rommel in huis halen. Obesitas is echt gecompliceerder dan alleen die koolhydraten!
Waarom koolhydraatarm eten wel kan werken
Koolhydraten zijn niet de duivel, en ze zijn ook niet in hun eentje verantwoordelijk voor al je vetopslag. Als dat dan duidelijk is, kunnen we verder naar die succesverhalen. Want hoe je het ook wendt of keert, die zijn er wel degelijk. Maar hoe hebben al die mensen af kunnen vallen als bovenstaande punten fabels zijn? Nou, er zijn wel degelijk redenen waarom een koolhydraatarm dieet kan werken. We geven je er drie.
1. Eten zonder koolhydraten is overzichtelijk
Eén van de redenen dat veel diëten falen, is dat ze ontzettend veel gedoe meebrengen. Mag je die ene cracker nou wel of niet bij je soep eten, of is dat weer een punt te veel? Waar is dat boekje met die punten überhaupt gebleven?
En zijn peulvruchten nou paleo of moet ik ze juist laten zitten? Koolhydraatarm is heel recht door zee. Dat betekent dat mensen het in ieder geval niet op zullen geven uit puur praktische frustratie.
2. Je houdt koolhydraatarm eten lang vol
Koolhydraatarm eten is een flinke omschakeling, maar het is niet extreem beperkend. Er is nog steeds ontzettend veel dat je wel kunt eten. Bovendien staat het hele internet vol geschikte recepten om uit te proberen. Je zit dus zeker niet dagelijks op dezelfde stengel bleekselderij te bijten!
Dat maakt het een stuk makkelijker om het dieet op lange termijn vol te houden. En juist het korte termijnkarakter van veel andere diëten zorgt ervoor dat ze niet werken.
3. Zonder koolhydraten eet je minder calorieën
Het gebeurt niet altijd, maar sommige mensen gaan ook daadwerkelijk minder calorieën eten als ze de koolhydraten schrappen. Dat gebeurt bijvoorbeeld als je spaghetti door courgette vervangt, of rijst door bloemkool.
Of als je alle suikerige dranken achterwege gaat laten. Of als je in plaats van snelle, suikerige snacks voor eiwitrijke, vullende snacks kiest. En een calorietekort, koolhydraatarm of niet, zorgt er nu eenmaal voor dat je gewicht verliest.
Waarom eten zonder koolhydraten vaak niet werkt
Het probleem is dat bovenstaande voordelen niet exclusief zijn voor koolhydraatarme diëten. Ieder goed dieet is lang vol te houden en levert een calorietekort op. Het is hoogstens een gelukkig toeval als dat ook het geval is wanneer je geen koolhydraten meer eet. Daarnaast zijn er ook genoeg redenen waarom eten zonder koolhydraten juist voor problemen zorgt. We noemen opnieuw de drie belangrijkste punten.
1. Zonder koolhydraten eet je juist meer calorieën
Sommige mensen gaan, zoals gezegd, minder eten zonder koolhydraten. Voor veel andere mensen geldt juist het tegenovergestelde. Eén van de redenen is dat mensen vaak veel vetten gaan eten. Sommige mensen denken zelfs dat je onbeperkt vet kunt eten tijdens een koolhydraatarm dieet.
Vetten zijn niet slecht, maar de hoeveelheid calorieën die je ermee binnenkrijgt loopt wel snel op. Een lepeltje olijfolie is zo al 100 calorieën. Eet je net wat te veel noten, avocado en vis, dan zit je voor je het weet ruim boven je energiebehoefte. En dan kom je dus aan!
2. Meer vochtverlies dan vetverlies
Een ander probleem is dat niet al het gewichtsverlies ook daadwerkelijk betekent dat je vet kwijtraakt. Zeker met een koolhydraatarm dieet komt het vaak eerder neer op vochtverlies. Je verliest immers glycogeen voorraad in je spieren – en dus het vocht waarin die suikers opgeslagen zitten.
Op de weegschaal zie je dat verschil, maar in de spiegel verandert er weinig. Bovendien stokt deze vorm van gewichtsverlies binnen een paar weken.
3. Eten zonder koolhydraten is slecht voor je humeur
Een laatste punt is dat veel mensen zich niet beter gaan voelen van een koolhydraatarm dieet. Een constant tekort aan glucose leidt tot chagrijnigheid en somberheid. En dat is weer slecht voor je kansen om het dieet ook inderdaad langer vol te houden. Je lichaam gaat immers steeds sterkere signalen afgeven om gewoon weer koolhydraten te gaan eten!
Wat werkt nou wel?
Dat we niet waanzinnig enthousiast zijn over koolhydraatarm eten, dat wist je waarschijnlijk al. Niet voor niets hebben we eerder al uitgelegd waarom koolhydraten schrappen op de lange termijn gewoon niet ideaal is. Het verketteren van een hele voedingsgroep is niet de oplossing voor een structureel probleem. Blijf dus vooral gewoon koolhydraten eten!
Kies daarbij alleen niet voor frisdranken en snelle suikers, maar liever voor langzame koolhydraten met veel vezels. Zo voorkom je nog steeds de insulinepieken, maar dan met een volledig eetpatroon. En daarnaast helpen die vezels je om minder te eten – en zo dus alsnog een calorietekort te bereiken!
Laat hieronder een reactie achter. We proberen dezelfde dag nog te reageren!
Ik vond het artikel zeker interessant. Vooral omdat ik even helemaal niet meer weet. Ik ging tot voor kort naar de diëtiste die met bepaalde apparaatjes de voedingsstoffen en mineralen in mijn bloed bekeek. Wegens overgewicht en de tekorten of het teveel aan voedingsstoffen en mineralen, werd ik op koolhydraatarm dieet gezet. Ik moest alle magere eiwitprodukten vervangen door de vettere versie om hongergevoel tegen te gaan. Elke dag 2 eieren waren geen probleem. Vorige week jaarlijks bloedonderzoek laten nemen bij dokter. Gisteren vernomen dat niet mijn cholestrol maar de dierlijke vetten in mijn bloed te hoog zijn. Ik had het even gehad en wist niet meer wat te doen. Ik dacht dat voor mij koolhydraatarm eten nog het laatste reddingsmiddel was , maar niet dus :-( want hier raden ze in aan om net meer vetten op te nemen uit yoghurt, kaas, vis en vlees… Dus ook op medisch gebied is dit dieet blijkbaar niet voor iedereen geschikt.
Hallo Cyn, ik kan begrijpen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. De meningen zijn verdeeld, zelfs bij alle professionals. Maar je bent duidelijk progressie aan het maken in je persoonlijke zoektocht. Ik wens je veel succes!
Bij een coolhydraatloos dieet waarbij je zó géén coolhydraten meer eet gaat je lichaam in ketose. Dit moet je in je urine controleren met een ketonenteststripje, eenmaal in ketose, ben je vetten aan het afbreken (Atkins diëet) Je eet dan uitsluitend proteïne en vet. Ik ben op deze wijze 50kg in een jaar kwijtgeraakt. Toen ik stopte, heb ik met een om-de-dag caloriebeperkt dieet mijn gewicht twee jaar vast kunnen houden. Daarna ben ik gaan reizen en heb het diëten helemaal los gelaten. Nu, ruim 20 jaar later weeg ik weer 28 kg zwaarder. Dat is nogsteeds 22kg minder dan aan het begin van het diëten.
Hallo. Ik ben nu een week bezig met een koolhydraat arm dieet en krijg ongeveer 50 gram binnen. Ik ben stevig op gewicht. Ik begon met 140 kilo en heb nu na een dikke week op de weegschaal gestaan en ben nu 136.5 dus 3.5 kilo kwijt. Ook had ik een buik omvang van 130 cm en daar is ook 5 cm vanaf gegaan. Misschien is het wel snel maar het motiveert wel om door te zetten. Hier komt wel bij dat ik nu na het avond eten een wandeling ga maken
Hi Meindert,
Goed om te horen dat je gemotiveerd bent! Hou er wel rekening mee dat je, zoals in het artikel beschreven, in het begin vooral vocht kwijtraakt. Om die reden is het belangrijk om niet alleen naar de koolhydraten te kijken, maar om ook te zorgen dat je calorie-inname laag genoeg is om duurzaam vet te verliezen :-)
Hoi Mark,
Ik ben 53 jaar en train sinds 8 weken minimaal 3x per week en let op mijn voeding.
Geen alcohol, geen snaaiwerk.
Il eet gewoon brood en rijst en pasta. Ik woog 116 kg en ben nu 8 kilo kwijt maar dat is hoofdzakelijk vocht. Mijn vetmassa blijft gelijk de laatste weken terwijl ok wel telkens ongeveer een kilo per week afval
Weet jij hoe dat kan en wat ik moet veranderen?
Alvast bedankt
Roy Vermeulen
Hi Roy, wat vervelend! Voor de zekerheid, heb je al eens gewoon een weekje je calorieën bijgehouden en gekeken waar je ongeveer op uitkomt? Soms blijkt dat je ook met een 'normaal' voedingspatroon een stuk meer calorieën binnenkrijgt dan gepland.
Als dat niet het geval blijkt te zijn, kan het ook gebeuren dat je nu met name spieren afbreekt doordat je wat te weinig eiwitten eet bij het trainen. Zou dat mogelijk zijn?
Hai. Ik hé. Pds en merk dat kinder suikers dus minder koolhydraten me helpen tegen de klachten. Ik heb geen overgewicht dus hoef niet af te vallen. Met koolhydraat arm eten eet je wel meer vet. Ik eet veel kaas roomkaas en ei. En veel kip. Ook wel genoeg groente maar ben toch bang dat ik dan iets verkeerd doe ivm cholesterol en tegen hart en vaat ziekten. Omdat ik voor m'n gevoel teveel vet eet. Ik eet nl niet alleen maar koolhydraat arm. Maar ook wel dagen met aardappelen brood en wat lekkers.
dus lastig wat goed en vooral verstandig is.
Groet Angelique
Hi Angelique,
Je noemt nu vooral veel dierlijke vetten. Die leveren veel verzadigd vet, wat inderdaad in grote hoeveelheden ongezond kan zijn. Het is misschien verstandig hier een deel van te vervangen door onverzadigde vetten. Je vindt die bijvoorbeeld in noten, vette vis, avocado, etc. Ook magere zuivel is een verstandige optie, want daar zit minder verzadigd vet in :-) Hoop dat dat helpt!
Ik heb op internet al meerdere malen voorbij zien komen dat wanneer je de combi koolhydraten/ vetten eet, dit direct wordt opgeslagen als vet. Is dit waar? En maak je met het eten van eiwitten net zoveel insuline aan als met het eten van koolhydraten? Bedankt alvast!
Groet,
Tessa
Hi Tessa,
Dit is niet helemaal waar! Het is wel zo dat koolhydraten de productie van insuline stimuleren, waarmee overgebleven calorieën worden opgeslagen. En het is ook zo dat vet vrij veel calorieën bevat. Máár als je in totaal geen calorieoverschot hebt, kom je niet aan, ook niet als je vetten en koolhydraten tegelijk eet. Bovendien kunnen ook eiwitten voor een insulinerespons zorgen, dus door koolhydraten te vermijden bereik je ook weinig...
Wel is de insulinerespons van eiwitten wat kleiner, maar groot genoeg om vet op te kunnen slaan. Het verschil is vooral belangrijk als je bijvoorbeeld suikerziekte hebt en echt niet te veel insuline aan moet maken :-)
Ik doe nu (pas 2 weken) koolhydraatarm. Heb mij niet gewogen en ga dat ook niet doen, maar ik zie (nu al!) wel degelijk verschil in de spiegel. En ik voel verschil qua kleding. Dus het verhaal gaat niet helemaal op...
Hi Sandra, wat tof dat je nu al zoveel effect ziet! Zoals we hierboven al noemen, werkt een koolhydraatarm dieet voor sommige mensen prima. De kans is groot dat je simpelweg wat minder calorieën bent gaan eten, waardoor je inderdaad afvalt. Het is super als dat voor jou goed gaat. Let er wel op dat je al je voedingsstoffen nog gewoon binnenkrijgt, want dat kan zonder koolhydraten lastiger zijn (bijvoorbeeld voor B-vitamines, vezels en mineralen als ijzer). Wil je zeker weten dat je goed zit, dan kun je dat met de Eetmeter-app van het Voedingscentrum een weekje bijhouden :-)
Fitchef is de beste methode om strakke sterke en droge spieren mee te krijgen.
Via google op jullie artikel gekomen. Goede uitgebalanceerde info. Mij gaat het inderdaad niet om het afvallen, maar om een goed eetpatroon naast mijn sport. Voorheen speelde ik zeer veel waterpolo en nu (sinds 2 jaar) actief wielrennen. Het gewicht wat ik bij Waterpolo goed kon benutten zit mij op de bergen danig in de weg. De energie uitgifte en -inname moet mooi in balans zijn, het liefst met zuivere producten.
Daarnaast heb ik de neiging om vet rond mijn organen op te slaan, niet veel maar iedere vorm van visceraal vet is teveel. Een goede balans tussen calorie opname en verbruik is essentieel en dit is weer een 'tool' die ik kan gebruiken. Dank voor het artikel.
Hi Emile,
Bedankt voor je reactie en goed om te horen dat je wat met de info kunt!
Weet niet of je al staat ingeschreven voor de nieuwsbrief?
Daar deel ik wekelijks praktische tips m.b.t. gezonde voeding. Misschien heb je er wat aan! Het is geheel kosteloos.
Inschrijven kan via deze link:
https://drogespieren.nl/gratis-receptenboek
Groetjes,
Mark
Hoi ik ben 44 jaar, train 5 dgn in de week. Ik let redelijk op mijn voeding maar wil ook genieten. Volgens anderen ben ik behoorlijk droog en gespierd. Alleen zelf vind ik dat ik iets teveel buik heb ( geen vet buikje, wat bol ). Ik schrap nu rijst brood en pasta. Maar af en toe eet ik nog iets van brood voor de lekker. Is dat voor niets of kan ik dit gewoon doen en profijt hebben?
Mvg
Ha Rob,
Dank voor je reactie.
Het schrappen van rijst, brood en pasta zorgt er (als het goed is) voor dat je in zijn totaliteit minder energie binnenkrijgt.
Wanneer je in een negatieve energiebalans zit zul je over je gehele lichaam vet verbranden en zal ook je buikvet op termijn verminderen.
Dus ja, het kan zeker helpen.
Hoop dat je hier wat mee kunt!
Groetjes,
Mark