Waar zit veel jodium in?

Jodium is een mineraal dat de meeste mensen vooral als ontsmettingsmiddel kennen. Wat dan nog wel eens vergeten wordt, is dat je het ook in je eten nodig hebt! Jodium is een zogenaamd spoorelement. Dat wil zeggen dat je er per dag maar heel weinig van nodig hebt om goed te blijven functioneren.

Maar natuurlijk moet je dat kleine beetje dan wel binnen zien te krijgen. En dat is waar het bij veel Nederlanders nog wel eens misgaat. Vervelend, want een tekort aan jodium heeft nare gevolgen. Waarom is dit mineraal nou zo belangrijk? En waar zit jodium in als je er genoeg van binnen wilt krijgen? We bespreken het in deze blog allemaal!

Geen jodium in de grond

Jodium is voor Nederlanders een lastig mineraal. De reden is dat er relatief weinig van in onze grond zit, onder andere door het gebruik van bepaalde kunstmestsoorten. En dat leidt er dus weer toe dat ook onze voeding maar weinig jodium bevat! Zo halverwege de vorige eeuw leidde dat tot grote problemen: veel mensen kregen last van een tekort aan jodium.

Na de Tweede Wereldoorlog heeft de overheid bakkers daarom verplicht gesteld om extra jodium aan brood toe te voegen. Dat heeft het probleem voor lange tijd opgelost. Waarom was het nu zo belangrijk om zulke stevige maatregelen tegen een jodiumtekort te nemen?

Jodiumtekort symptomen

Heel eenvoudig: een jodiumtekort kan grote gevolgen hebben. Bij volwassenen komt dat vooral door de schildklier. Die kan alleen functioneren met voldoende jodium in voorraad. Is er sprake van een tekort, dan gaat dit belangrijke orgaan langzamer werken. Ook zwelt de schildklier op (een verschijnsel dat ook wel krop genoemd wordt).

Dat heeft invloed op je zenuwstelsel en stofwisseling: je komt aan, krijgt last van pijnlijke krampen, wordt vergeetachtiger en raakt soms zelfs depressief. Bij kinderen zijn de gevolgen zo mogelijk nog groter, omdat jodium ook essentieel is voor een evenwichtige en gezonde groei. Kinderen die er te weinig van binnenkrijgen, lopen zodoende een groeiachterstand op. Ook het leervermogen gaat er sterk op achteruit.

Hoeveel jodium heb je nodig?

Zoals gezegd heb je van jodium maar heel weinig nodig om goed te kunnen functioneren. De meeste volwassenen hebben genoeg aan 150 microgram per dag. Alleen wanneer je zwanger bent of borstvoeding geeft, gaat die hoeveelheid wat omhoog. Zwangere vrouwen wordt aangeraden om 175 mcg per dag te eten, en vrouwen die borstvoeding geven hebben maar liefst 200 mcg nodig.

Voor kinderen jonger dan 9 ligt de ADH dan weer iets lager. Afhankelijk van de leeftijd hebben ze ongeveer 50 tot 120 mcg per dag nodig. Je schildklier is overigens uitstekend in staat om grote hoeveelheden jodium op te slaan! Je hoeft daarom niet dagelijks die 150 mcg binnen te krijgen, als je gemiddeld maar ongeveer op die hoeveelheid zit.

Jodium in brood

Zoals eerder genoemd wordt brood in Nederland meestal met extra jodium gebakken. Er wordt namelijk zogenoemd bakkerszout voor gebruikt, speciaal gejodeerd zout. Per sneetje brood krijg je ongeveer 25 mcg jodium binnen.

De meeste mensen die met brood lunchen en ontbijten, eten per dag wel ongeveer 6 sneetjes brood. Daarmee zit je dus al aan je dagelijkse hoeveelheid jodium van 150 mcg jodium! Eet je net iets minder brood? Dan vul je de rest waarschijnlijk makkelijk aan met andere voedingsmiddelen, waarover later meer.

… maar niet in al het brood

Er zit overigens wel een klein addertje onder het gras wanneer we het over jodium in brood hebben. Het is sinds een aantal jaar namelijk niet meer verplicht om bakkerszout te gebruiken in brood. Zeker voor biologische broden wordt daarom tegenwoordig vaak gewoon zout gebruikt. En dan valt het ineens vies tegen met de jodium die je nog binnen krijgt!

Op het etiket staat in principe wel altijd vermeld of er bij de productie van het brood bakkerszout gebruikt is. Is er geen etiket, bijvoorbeeld omdat je het zo bij de bakker koopt? Vraag het dan voor de zekerheid even na.

Jodium in voeding

Goed, maar wat nu als je liever geen of minder brood eet? Vervangers als havermout zijn ook gezond, maar bevatten niet de jodium die aan brood wordt toegevoegd. In zo’n geval zul je het mineraal dus ergens anders uit moeten halen. Zuivel, vis en eieren zijn natuurlijk bronnen van jodium. Het kan echter nog best een uitdaging vormen om daarmee je ADH te halen. Jodium haal je bijvoorbeeld uit de volgende voedingsmiddelen:

• Witvis
• Gerookte zalm
• Eieren
• Kaas
• Melk
• Yoghurt
• Fruit

Dat is mogelijk, zeker met wat combineren, maar deze producten bevatten aanzienlijk minder jodium dan brood. Als je twijfelt of je voldoende binnenkrijgt dan is het verstandig om je huisarts te raadplegen.

Jodium in zeewier 

Gelukkig is er nog een alternatief als je echt niet aan het brood wilt: zeewier. Dat bevat van nature namelijk wél heel veel jodium. En wie niet dagelijks aan de sushi wil, kan daarbij ook voor een supplement kiezen. Zo bevat kelp flink wat jodium. Je gooit dit makkelijk door bijvoorbeeld een smoothie. Zeker een aanrader wanneer je bang bent voor een jodiumtekort.