Wat is mangaan en wat doet het in ons lichaam?

Mangaan is een mineraal dat in het lichaam, maar ook in de industrie verschillende toepassingen heeft. Al sinds de prehistorie wordt mangaandioxide gebruikt als pigment in verf. De Egyptenaren en Romeinen gebruikten mangaan in hun glaswerk om groenkleuring door ijzer tegen te gaan. In ons lichaam wordt mangaan vooral opgeslagen in de lever, nieren, pancreas en botten. Maar welke functie heeft dit mineraal in ons lichaam? En moeten we ons zorgen maken over een mogelijk tekort?

Wat doet mangaan in je lichaam?

Het lichaam bevat ongeveer slechts 10 mg mangaan. Maar toch vervult dit mineraal tal van belangrijke functies.

• Het is nodig voor de aanmaak van kraakbeen en botten.
• Het ondersteunt je energieniveau.
• Beschermt tegen zonlicht en vervuiling.
• Het is mede verantwoordelijk voor de werking van nutriënten zoals choline, biotine, vitamine C en thiamine.
• Helpt in de synthese van moedermelk, geslachtshormonen, schildklierhormoon, protrombine, ureum en bloed.

Wat zijn de gevolgen van een mangaanoverschot of tekort?

Mangaantekort

Een mangaantekort komt niet gauw voor en er is ook niet heel veel bekend over de gevolgen ervan. In een experimentele studie werd wel vastgesteld dat proefpersonen die weinig van dit mineraal binnenkregen huidafwijkingen vertoonden. Andere verschijnselen zijn zwakke pezen en banden, trage haargroei, misselijkheid, achteruitgang van het gehoor, spierzwakte, krakende gewrichten, osteoporose, glucose-intolerantie en een langere bloedingstijd. Een mangaantekort zou mogelijks de kans op kanker, ADHD en cognitieve problemen kunnen verhogen.

Enkele indicaties die kunnen wijzen op een mangaantekort zijn epilepsie, osteoporose, osteoartritis, verrekkingen, verstuikingen, diabetes, hypoglycemie, premenstrueel syndroom en dysmenorroe.

Te veel mangaan

Een overschot aan mangaan komt ook niet vaak voor, maar indien aanwezig veroorzaakt het motorische en psychische klachten.

Aanbevolen inname

De Nederlandse gezondheidsraad geeft geen sluitend advies over de inname. Er is te weinig wetenschappelijk onderbouwd onderzoek om concrete aanbevelingen te doen. Door de EFSA (European Food Safety Authority) is geen bovengrens vastgesteld, maar in de Verenigde Staten is wel een limiet opgesteld van:

• 2 milligram per dag voor kinderen van 1 tot 3 jaar
• 11 milligram per dag voor volwassenen

Opname van mangaan

Van het mangaan uit je voeding wordt minder dan 10% opgenomen. De mineralen calcium, fosfaat en ijzer hebben een invloed op de opname. Een hoog gehalte van die 3 mineralen zorgt voor mindere opname van mangaan en omgekeerd. De verhoogde absorptie gebeurt gewoon via het maagdarmkanaal. Een hogere uitscheiding wordt geregeld door de gal.

Mangaan in voeding

Mangaan zit verspreid in allerlei producten waardoor een tekort of een overschot niet gauw voorkomt. Het heeft dus geen zin om bepaalde producten te gaan eten of te mijden als je niet 100% zeker bent dat dit noodzakelijk is.

Mangaan zit onder ander in: volkorenbrood en volkoren graanproducten, noten, peulvruchten, groente en fruit, rijst, vlees, vis, thee, chocolade, zeevoedsel, eieren en zelfs in drinkwater.

Over mangaan hoef je je dus weinig zorgen te maken. Enkel wanneer je meerdere symptomen vertoont van een mangaantekort of overschot dien je aan de alarmbel te trekken en een arts te raadplegen.