Raw food: is rauw echt gezonder dan gekookt?

Raw food is aan een opmars bezig. Was je een paar jaar geleden nog een vage hippie als je alleen rauw at, tegenwoordig is het hartstikke hip. De raw food bars, raw food restaurants en raw food kookboeken springen als paddenstoelen uit de grond. Zelfs in de supermarkt kom je steeds meer rauwe repen en snacks tegen.

En zoals met iedere voedingshype worden er ook aan deze bijna mythische krachten toegekend. Raw food zou dé weg naar eeuwige gezondheid zijn. Daar worden we natuurlijk snel een beetje argwanend van… In deze blog lees je hoe veel er van die claims klopt!

Wat is raw food?

Raw food is – de naam zegt het eigenlijk al – voedsel dat rauw gegeten wordt. Binnen de leer wordt over het algemeen de verhittingsgrens van 47 graden aangehouden. Je kunt dus wel gedroogd voedsel eten, maar gebakken en gekookt eten is uit den boze.

Dat betekent dat je dieet als raw foodie vooral bestaat uit groente, fruit, noten, zaden en zeewier. Vlees, vis en zuivel zijn verboden: die worden beschouwd als voedingsmiddelen zonder toegevoegd nut voor je lichaam. Ook peulvruchten gaan bijvoorbeeld niet, want die kun je rauw niet goed eten. Samengevat kun je raw food dus zien als een soort veganistische paleo.

Waarom raw eten?

Waarom zou je je voedingspatroon nou in die mate beperken? Volgens raw foodies wordt eten ongezonder als je het verhit. Dat heeft te maken met bepaalde enzymen die boven de 45 graden verloren gaan. Daardoor zou de spijsvertering moeilijker gaan, met vermoeidheid, allergieën of zelfs kanker tot gevolg.

Vaak wordt ook de vergelijking met onze voorouders gemaakt. Die hadden überhaupt nog geen vuur, dus koken zat er niet in. Ons spijsverteringssysteem is dus ontwikkeld om rauw voedsel te verteren, is dan de conclusie. Die voorouders hadden ten slotte ook geen kanker.

Even over die kankerverwekkendheid…

Over dat laatste punt moeten we het even hebben. Je ziet het wel vaker voorbij komen als argument tegen bepaalde voedingspatronen: je krijgt er kanker van. Het wordt over tarwe gezegd, over zuivel, en vermoedelijk over heel wat andere dingen. En het is volslagen onzin.

Inderdaad, onze verre voorouders hadden – voor zo ver we weten – meestal geen kanker. Onze voorouders werden gemiddeld ook zo’n 30 tot 35 jaar oud. Dat betekent dat hun lichamen bar weinig tijd hadden om tumoren te ontwikkelen voor ze al door beren verscheurd werden of stierven in het kraambed.

Tuurlijk, er zijn producten waarvan we weten dat ze de kans op kanker verhogen. Dat geldt vooral voor een eetpatroon met chronisch te veel suiker en ongezonde vetten. Maar met het eten van onze voorouders heeft dat weinig te maken – dus negeer dat onzinargument alsjeblieft waar je het tegenkomt!

En die enzymen dan?

Dan door naar de wat inhoudelijker argument van het raw food dieet. Die enzymen die je voeding verliest als je het verwarmt, hoe zit het daarmee? Het klopt inderdaad dat er op hogere temperaturen enzymen verloren gaan – maar niet dat dat een probleem is. Met een gezond eetpatroon maak je diezelfde enzymen namelijk gewoon zelf aan.

Sterker nog: veel producten zijn juist beter te verteren als je ze eerst verhit. Betacaroteen uit oranje groenten, bijvoorbeeld, neem je vooral op uit gegaarde producten. Gezonde voeding als peulvruchten en aubergines zijn zelfs mild giftig als je ze rauw eet.

De ‘bedoeling’ van onze spijsvertering

Het argument dat onze spijsvertering ‘bedoeld is’ voor rauw voedsel is dan ook een beetje onzinnig. Tuurlijk, toen we nog geen vuur hadden, aten we noodgedwongen rauw. Maar dat wil niet zeggen dat al het andere dús slecht voor je moet zijn. Toen we eenmaal gingen koken, bleek gewoon dat we sommige dingen verhit ook prima aankonden. Mooi meegenomen.

Bovendien is het niet alleen evolutionair bepaald wat je spijsvertering wel en niet aankan. Ook bijvoorbeeld je darmflora zijn van groot belang. En die ontwikkelen zich een stuk sneller! Zelfs als een grotbewoner 600.000 jaar geleden geen gepasteuriseerde koemelk kon verdragen, is het dus uitstekend mogelijk dat jij dat wel gewoon kan.

Nadelen raw food dieet

Kortom: de meest genoemde voordelen van het raw food dieet vallen behoorlijk tegen. Daar komt bij dat zo’n beperkt eetpatroon een heleboel nadelen met zich meebrengt. De meest problematische punten:

• Je loopt tekorten op. Zo is de kans groot dat je te weinig ijzer, calcium en andere mineralen binnenkrijgt. Vitamine B12 is onmogelijk binnen te krijgen met een veganistisch eetpatroon.
• Ondergewicht. Je moet stevig dooreten om genoeg calorieën binnen te krijgen als je voedingspatroon voornamelijk uit groente en fruit bestaat.
• Groeiachterstanden bij kinderen. Dat komt voornamelijk door een combinatie van tekorten aan voedingsstoffen en dat gebrek aan voldoende energie.

Voordelen raw food dieet

Maar als je met raw food gegarandeerd ernstige tekorten oploopt, waar komen al die enthousiaste verhalen dan vandaan? Het punt is: een raw food dieet heeft ook wel voordelen. Zo is het goed om veel groente en fruit te eten. En andersom is het uitstekend om bewerkte producten met onnodige additieven te mijden.

Zeker als je eerder niet gezond at, is het dus wel degelijk mogelijk dat je je (initieel) beter gaat voelen door op raw food over te stappen. Het probleem is alleen dat dat voordeel niet echt opweegt tegen de vele nadelen.

Dus… raw eten of niet?

Wil je wel van die voordelen genieten, kies dan gewoon de middenweg! Er is niets tegen om af en toe een maaltijd raw te eten. Er is ook niets tegen om onnodig bewerkt voedsel buiten je keuken te houden – integendeel. In dat opzicht kun je dus wel degelijk inspiratie halen uit de raw food beweging.

Maar vergeet niet om je voedingspatroon compleet te houden. Kook af en toe eens een ei, gril een lapje kipfilet, rooster een portie peulvruchten. Bak je aardappeltjes. Eet gewoon melk en yoghurt. Zo zorg je dat je ook écht alle voedingsstoffen binnenkrijgt die je lichaam nodig heeft!