Natuurlijke antibiotica, werken die echt zo goed?

Om de zo veel tijd stuit je op het internet weer op een dolenthousiaste blog over natuurlijke antibiotica. Het idee in het kort: farmaceutische antibiotica zijn rotdingen, en daarom gebruiken we liever een alternatief. Dat alternatief is dan knoflook, of honing, of ander spul dat je al in je keukenkastje hebt staan.

Nu is het zeker waar dat veel mensen last hebben van chronische ontstekingen. En inderdaad, je gebruikt liever geen onnodige antibioticakuren. Maar in hoeverre is een natuurlijk antibioticum dan een fatsoenlijk alternatief? We zetten alle zin en onzin voor je op een rijtje in deze blog!

Wat zijn antibiotica?

Bij antibiotica denken de meeste mensen het eerst aan die vieze pillen en drankjes van je huisarts krijgt. De categorie is echter iets breder dan dat. Antibiotica zijn stoffen die bacteriën (geen virussen!) doden. Omdat bacteriën de oorzaak van infecties zijn, zijn antibiotica daarbij een effectief medicijn.

Natuurlijk komen dit soort middelen wel in verschillende soorten en maten voor. Het belangrijkste verschil: een natuurlijk antibioticum heeft een minder zware werking dan de extreem geconcentreerde farmaceutische antibiotica. Dus nee, als je weer ergens een blog ziet die beweert dat “knoflook 100 keer zo sterk is als antibiotica”… Lekker wegklikken die handel.

Chronische ontstekingen

Gelukkig ontkennen maar weinig (serieuze) bronnen dat natuurlijke antibiotica een zwakkere werking hebben. Bijna niemand raadt dan ook aan om bij een longontsteking of hevige wondinfectie aan de honing of appelazijn te gaan. Gelukkig maar, want even voor de duidelijkheid: daarmee kom je er dus niet.

Maar naast dat soort hevige, acute ontstekingen bestaan er ook nog minder opvallende, chronische ontstekingen. Veel mensen hebben daar vandaag de dag last van, als gevolg van een ongezonde leefstijl. Helaas, want op de lange termijn kunnen constante infecties tot hart- en vaatziekten, cognitieve problemen, gewrichtsklachten en andere narigheid leiden.

Nadelen farmaceutische antibiotica

Chronische ontstekingen zijn echter niet zo hevig of opvallend dat je er van de dokter snel antibiotica voor krijgt. Dat is maar goed ook, want dan zouden de meeste mensen constant met een kuurtje rondlopen. En helaas hebben deze medicijnen daar toch echt te veel nadelen voor!

Het belangrijkste probleem van antibiotica is dat ze álle bacteriën doden die ze tegenkomen. Dat zijn dus de veroorzakers van de infectie, maar bijvoorbeeld ook alle darmbacteriën die juist essentieel zijn voor je gezondheid. Niet voor niets leidt een antibioticakuur vaak ook weer tot klachten als vermoeidheid of een verstoorde spijsvertering.

Dus… natuurlijke antibiotica?

En dit is waar natuurlijke antibiotica vaak naar voren worden geschoven. Het gaat om minder heftige ontstekingen, dus hier is die zwakkere werking prima, zo is het idee. En: die zwakkere werking voorkomt ook al te heftige bijwerkingen, zoals de massamoord op je goede darmflora.

Tot zo ver is het allemaal leuk en aardig. Want ja, het klopt dat bijvoorbeeld honing, knoflook, gember, pepers en kruidnagel een licht (!) antibiotische werking hebben. Helaas worden daar door veel blogs vaak veel te grote conclusies aan verbonden. En dat leidt tot de meest onzinnige beweringen…

Baat het niet, dan schaadt het niet?

De gevaarlijkste gedachte die je tegenkomt, is dat natuurlijke antibiotica ‘geen kwaad kunnen’, juist omdát ze natuurlijk zijn. Voor sommige klopt dat ook aardig: je moet gekke dingen doen om jezelf met honing en knoflook echt schade toe te brengen. Maar soms klopt er ook heel weinig van.

Het belangrijkste voorbeeld hier is colloïdaal zilver, een chemische zilveroplossing. In de natuur komt dat overigens niet voor, dus hoe het aan het label ‘natuurlijk antibioticum’ gekomen is, is onduidelijk… Toch vind je tientallen artikelen online die beweren dat dit goedje volslagen onschadelijk is. Het zou de goede bacteriën op wonderbaarlijke wijze niet aantasten.

En dat klopt dus niet. Colloïdaal zilver is een vrij sterk antibioticum – en dus doodt het álle bacteriën. Ja, ook de goede. Bovendien loop je bij overmatig gebruik risico op een zilververgiftiging en een huid die langzaam blauw kleurt. ‘Baat het niet, dan schaadt het niet’ gaat hier dus niet per se op.

Overdreven voordelen

En voor de stofjes die geen kwaad kunnen, worden de voordelen juist weer eindeloos overdreven. Leuk als je dagelijks een bol knoflook eet, maar daarmee ga je kanker niet voorkomen. Hetzelfde geldt voor al die andere huis-, tuin- en keukenmiddeltjes die je tegenkomt.

Dat geldt met name als je verder weinig doet om jezelf gezond te houden. Overal kurkuma doorheen gooien lost de gevolgen van een slecht slaapritme en een ongezonde leefstijl niet op, bijvoorbeeld. Hetzelfde geldt voor natuurlijke antibiotica tegenover te veel suikers en ongezonde vetten.

Slaap, sport en gezonde voeding

Kortom, wil je iets aan chronische ontstekingen doen? Goed plan! Maar voor je naar de gember en kruidnagels grijpt, wil je misschien eerst even een kritische blik op je leef- en eetpatroon werpen. Uiteindelijk zijn slaap, sport en gezonde voeding namelijk de beste antibiotica tegen chronische ontstekingen.

Heb je dat op orde? Dan kunnen die extra specerijen door je eten prima nog een duwtje in de juiste richting geven. Het heeft echter weinig zin om op dat soort details te focussen als je het grote geheel niet onder controle hebt…

De beste natuurlijke antibiotica

Met al die mitsen, maren en voorbehouden dan: wat zijn de beste natuurlijke antibiotica? De volgende producten hebben een antibacteriële werking bij chronische ontstekingen:

• Ui en knoflook (vooral rauw). ’s Nachts een gesnipperde rauwe ui naast je bed kan bijvoorbeeld verkoudheden verlichten.
• Gember. Dit stimuleert vooral de aanmaak van maagzuur, waardoor bacteriën in je eten beter aangepakt worden.
• Honing. Werkt ook bij uitwendig gebruik: honing op brandwonden versnelt bijvoorbeeld de wondgenezing.
• Kruidnagel en kruidnagelolie. Op een stukje kruidnagel kauwen gaat bijvoorbeeld een ontsteking in het tandvlees tegen.