Gezond zoet broodbeleg: tips en recepten!

Ontbijt of lunch met boterhammen is wel zo makkelijk, en het kan ook hartstikke gezond zijn. Zeker als je bijvoorbeeld voor beleg uit deze lijst kiest. Toch zit er een nadeel aan het meeste gezonde broodbeleg: het is bijna allemaal hartig! En dat terwijl gezond zoet broodbeleg ook echt geen onmogelijke optie is.

We bespreken vandaag een paar soorten zoet broodbeleg die vaak als gezond gezien worden. Zijn ze ook inderdaad zo verantwoord? Daarnaast geven we je een paar lekkere recepten om zelf mee aan de slag te gaan!

Gezond broodbeleg

Wanneer is broodbeleg nu precies gezond? Simpel gezegd: als er wel nuttige stoffen in zitten, en niet te veel stoffen die juist slecht voor je lichaam zijn. Nuttige stoffen zijn dan bijvoorbeeld eiwitten, vezels of simpelweg vitamines en mineralen. Ook gezonde vetten passen in dit rijtje.

Bij veel ongezond beleg worden de problemen veroorzaakt door suiker of zout. Voor beide stoffen geldt dat een beetje geen kwaad kan, maar dat te veel gewoon ongezond is. Ze worden echter zo veel aan producten toegevoegd, dat je er al snel per ongeluk te veel van binnenkrijgt. Bij zoet broodbeleg is natuurlijk vooral suiker de boosdoener.

Maar welke producten uit de supermarkt zijn nou gezond zoet broodbeleg, en welke niet? We bespreken hieronder zes favorieten.

Appelstroop gezond?

Appelstroop lijkt heel gezond, omdat het in principe van appel gemaakt is. Helaas wordt aan veel appelstroop ook ontzettend veel stroop van suikerbieten toegevoegd. Die merken bevatten dus vooral suiker, terwijl de voordelen van het fruit er flink bij inschieten. Het enige voordeel aan deze suiker-appelstroop is dat hij heel ijzerrijk is.

Een product van 100% appel bevat dan juist weer weinig ijzer. Ook bevat het nog steeds vrij veel geconcentreerde vruchtensuikers, simpelweg omdat die uit het fruit behouden blijven. Wel bevat dit soort pure appelstroop wat meer vitamines. Je kunt beide soorten dus best af en toe eten, maar wees je ervan bewust dat het geen volledig gezonde keuze is.

Jam gezond?

Nog zo’n product dat zijn goede reputatie uit fruit haalt is jam. Ook hier moeten we weer verschil maken tussen jam mét toegevoegde suiker en jam zonder toegevoegde suiker. De soorten waar extra suiker aan toegevoegd is, zijn sowieso geen goede keuze. Ze bevatten nauwelijks echt fruit, en vooral veel geconcentreerd sap en snelle koolhydraten.

Fruit ‘zonder toegevoegd suiker’ is vaak helaas nog steeds gezoet met bijvoorbeeld appelsapconcentraat. Dat is effectief dus nog steeds suiker. Alleen als je een jam vindt die echt (bijna) 100% fruit bevat, wordt het een relatief geschikte keuze om af en toe op brood te eten. Zelfs dan valt het met de vezels en vitamines echter nog wat tegen.

Pure hagelslag gezond?

Pure chocola is – in gematigde hoeveelheden – goed voor hart en bloedvaten. Het is dus niet gek om aan te nemen dat het zelfde ook wel voor pure hagelslag zal kiezen. Helaas zitten er hier wat addertjes onder het gras! De belangrijkste: hagelslag valt niet onder de regelgeving voor chocola. In tegenstelling tot gewone pure chocola hoeft het dus geen 54% cacao te bevatten.

Pure hagelslag van De Ruyter bevat dus slechts 32% cacaobestanddelen. De extra puur blijft steken op 35%; alleen de intens puur komt op 52%. Dat is nog steeds minder dan het aanbevolen minimum van 70%, maar als je graag een keer hagelslag op je brood wilt, is dit wel de beste keuze!

Notenboter gezond?

Notenboter, dan. De meeste mensen kennen vooral pindakaas, maar zeker bij biowinkels zijn veel meer soorten te krijgen. Ook hier geldt vanzelfsprekend weer: kies in ieder geval voor een variant zonder toegevoegde suiker. De meeste light-pindakazen vallen daarmee meteen af. Ook de hoeveelheid zout is vooral bij pindakaas een factor om op te letten.

Heb je echter een notenboter gevonden die helemaal uit noten bestaat, dan heb je een prima optie te pakken! Noten zijn rijk aan gezonde vetten, vitamines en mineralen. Een boterham met notenboter kan dus prima je dagelijkse handje noten vervangen.

Kokosbrood gezond?

Kokosbrood is in veel huishoudens ook populair voor op brood. Dankzij het gezonde imago van kokos lijkt het ook nog eens niet heel ongezond. Helaas is dat een beetje gezichtsbedrog. Naast die kokos bevat zo’n plakje namelijk vooral veel suiker en verzadigd vet. Dat geldt zeker voor de soorten met smaakjes als aardbei of banaan.

Kokosbrood blijft dus echt een optie voor af en toe. Wil je toch van die kokossmaak op brood genieten, dan kun je ook gewoon wat gedroogde kokos over een laagje notenboter strooien. Minder zoet, maar ook een stuk gezonder.

Honing gezond?

Dan, ten slotte, honing. Dat staat vaak bekend als het ‘gezonde alternatief’ voor suiker. Helaas is dat gewoon onzin. Honing bestaat nog steeds voor 85% uit glucose en fructose, en die andere 15% is water. Honing op je brood smeren is dus niet gezonder dan een lepel suiker over je brood strooien.

Natuurlijk kun je honing best in kleine hoeveelheden eten, zoals je dat ook met suiker doet. Je kunt het bijvoorbeeld gebruiken om notenboter iets zoeter te maken. Als los broodbeleg is het echter geen aanrader.

Zelf gezond zoet broodbeleg maken

Heb je toch geen zin om je favoriete jam en chocopasta te moeten missen? Dan is er goed nieuws: je kunt namelijk ook gewoon zelf gezond zoet broodbeleg maken. We geven je hieronder vier recepten die gezonder zijn dan de meeste supermarktproducten!

1. Chiazaad jam

Bij chiazaad jam gebruik je in plaats van suiker en gelatine chiazaad om de jam te binden. Je maakt hem het makkelijkst met rood fruit. Zet 250 gram rood fruit met een scheutje water op het vuur en laat 10 minuutjes koken. Voeg dan 3 tl chiazaad en een lepeltje vanille-aroma toe en laat nog 5 minuten koken. Let op dat het nog wat extra indikt als het afkoelt.

Wil je de jam nog iets zoeter maken, voeg dan wat honing toe. Je kunt de jam pureren met een staafmixer, maar dat hoeft niet. Bewaar in een schone glazen pot in de koelkast.

2. Zelfgemaakte Nutella

Hazelnootpasta is niet zo moeilijk zelf te maken – en het is zo een stuk gezonder dan die uit de winkel. Rooster 200 g hazelnoten 5-10 minuten op 200 gram in de oven. Mix ze vervolgens in de keukenmachine met 2 el cacao, 2 el notenolie en 2 el honing tot een smeuïge massa. Je kunt de pasta ongeveer een week in de koelkast bewaren.

3. Speculoospasta

Speculoospasta is al een paar jaar een hit in vooral België. Helaas is het nogal duur én nogal ongezond. Gelukkig kun je het heel eenvoudig zelf maken! Verkruimel 200 g suikervrije speculaas in een blender. Voeg dan 50 ml koffie, 50 ml melk en een klontje boter toe. Meng tot een pasta en voeg eventueel nog wat melk toe als de koffiesmaak te overheersend is! Je kunt dit weer ongeveer een week in de koelkast bewaren.

4. Vers fruit op brood

Ten slotte kun je je brood prima gezond zoet beleggen met vers fruit! Zeker in combinatie met notenboter of hüttenkäse is dat hartstikke lekker. Wat dacht je van de traditionele combinatie van pindakaas met banaan? Of rood fruit met amandelboter, of appel met hüttenkäse en kaneel? Je kunt hier zo creatief mee zijn als je maar wilt!